Morgunblaðið - 22.11.2019, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER 2019
NÁNAR Á UU.IS
LÚXUS FERÐMEÐ ÖLLU INNIFÖLDU
FULLKOMIN FYRIRVÍNUNNENDUR
OGMATGÆÐINGA
22. - 29. ÁGÚST 2020
NÁNAR Í SÍMA 585 4000 EÐA Á UU.IS
BÚRGÚNDÍ
& PARÍSAR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
gerðar eru og ef til tekst að hagræða
í rekstri þá er það af hinu góða.
Engu að síður skýtur það svolítið
skökku við að boða sókn í hafrann-
sóknum og auknum vísindum á
þessu sviði vegna breyttra aðstæðna
Viðar Guðjónsson
Freyr Bjarnason
Tíu starfsmönnum var sagt upp og
fjórir til viðbótar sögðu upp störfum
hjá Hafrannsóknastofnun í gær. Sig-
urður Guðmundsson, forstjóri stofn-
unarinnar, segir að uppsagnirnar
séu liður í því að gera yfirstjórnina
skilvirkari. Flutningur stofnunar-
innar í Hafnarfjörð strax eftir ára-
mót spilar einnig inn í en við það
fækki þörf á mannafla vegna auk-
innar hagkvæmni. Nýtt móttöku-
kerfi tengt nýja húsinu fækkar einn-
ig störfum.
Rannsóknarstarfinu er að mestu
hlíft að sögn Sigurðar.
Sókn var boðuð í hafrannsóknum
fyrir tveimur árum. Ágúst Ein-
arsson, formaður ráðgjafanefndar
Hafrannsóknastofnunar, segir að
uppsagnirnar séu áhyggjuefni. „Þá
sérstaklega í ljósi þess að þetta gæti
komið niður á rannsóknum Hafrann-
sóknastofnunar og það má ekki ger-
ast. Þó er ljóst að stofnunin þarf að
lúta þeim hagræðingarkröfum sem
hér við land. Það er verkefni stjórn-
málamanna að takast á við það,“
segir Ágúst.
Miklar breytingar hafa orðið á
fiskstofnum við Íslandsstrendur
undanfarin ár. Spurður hvort staðið
hafi verið við sókn í hafrannsóknum
sem boðuð var segir Ágúst að svo sé
að ýmsu leyti. „Mörgu hafa þó verið
settar þrengri skorður en menn ætl-
uðu vegna peningaleysis. Það hefur
verið erfitt að reka skipin og það
hefur verið gerð stíf hagræðing-
arkrafa á stofnunina undanfarin ár
og menn hafa því ekki getað gert allt
sem þeir vildu og ætluðu,“ segir
Ágúst.
Var boðið að starfa áfram
Þeir fjórir starfsmenn sem sögðu
upp eru úr yfirstjórninni. Var þeim
boðið að starfa áfram sem sérfræð-
ingar en þeir höfnuðu því að sögn
Sigurðar forstjóra Hafró.
Tæplega 200 manns starfa hjá
stofnuninni. Tekur hann fram að fá-
títt sé að svo mörgum sé sagt upp í
einu hjá ríkisstofnun en bendir jafn-
framt á að Hafró sé stór stofnun og
því sé hlutfallsleg tala uppsagna
ekki svo há. „Þetta er búið að vera
erfiður dagur og það er alltaf erfitt
að segja upp fólki og kveðja gott
samstarfsfólk,“ segir Sigurður.
Morgunblaðið/sisi
Hafró Nýjar höfuðstöðvar Hafrannsóknastofnunar eru að taka á sig mynd.
Tíu manns sagt upp hjá Hafró
 Ekki tekist að standa við sókn í hafrannsóknum að öllu leyti að sögn formanns
ráðgjafanefndar  Fjórir úr yfirstjórninni sögðu upp störfum að auki
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Orka náttúrunnar (ON) ætlar að
margfalda kolefnisförgun við jarð-
varmavirkjanir á Hengilssvæðinu.
Það tengist ákvörðun Orkuveitu
Reykjavíkur (OR), móðurfélags ON;
um að kolefnisjafna alla starfsemi
samstæðunnar fyrir árslok 2030. Það
er tíu árum fyrr en áður hafði verið
ákveðið. Nú eru bundin 33 tonn af
gróðurhúsalofttegundinni koltvíoxíði
(CO2) á hverjum degi við Hellis-
heiðarvirkjun. Það samsvarar losun
frá daglegu lífi um 1.000 Íslendinga.
Kolefnisförgun við Hellisheiðar-
virkjun hófst 2014. Þá hafði Carb-
Fix-aðferðin verið þróuð í samvinnu
OR, Háskóla Íslands og erlendra vís-
indamanna frá 2007. Koltvíoxíði úr
jarðhitagufu er blandað við vatn og
dælt djúpt í berglög. Þar steinrenn-
ur það. Sama aðferð nýtist til að
binda brennisteinsvetni (H2S) sem
kemur upp með jarðgufunni. Að
sögn OR eru um 70% af brenni-
steinsvetninu sem kemur upp við
jarðhitanýtinguna bundin sem
steindir í jarðlögum við virkjunina.
Stefnt er að því að farga öllu brenni-
steinsvetninu samhliða koltvíoxíðinu
með aukinni bindingu.
Bergið er eins og svampur
Edda Sif Pind Aradóttir,
verkefnisstjóri CarbFix-verkefnis-
ins hjá OR, sagði að dælt væri niður í
berg sem væri mjög gropið. „Það er
heilmikið pláss í því, þetta er eins og
svampur og mjög sprungið. Gasið er
uppleyst í vatni og er það þar til það
steinrennur,“ sagði Edda. „Það er
nóg pláss og þetta er ekki takmark-
andi þáttur við beitingu þessarar að-
ferðar í tengslum við rekstur t.d.
Hellisheiðarvirkjunar.“
Gasblönduðu vatni er nú dælt ofan
í jarðhitakerfið á allt að 2 km dýpi.
Áður var dælt grynnra, eða niður á
um 500 m dýpi. Edda sagði að hvort
tveggja hefði virkað mjög vel og ekki
haft nein áhrif á grunnvatn sem ligg-
ur hærra í jarðskorpunni. Holurnar
eru einangraðar frá grunnvatninu.
Steingerving gastegundanna ger-
ist hratt, eða á innan við tveimur ár-
um í grynnri holunum þar sem hita-
stig er lægra. Þegar dælt er niður í
jarðhitakerfi gengur bindingin enn
hraðar og tekur nokkra mánuði og
upp í eitt ár. Binding gastegundanna
í berginu reyndist vera miklu hrað-
ari en áður hafði verið talið.
Undirbúningur á Nesjavöllum
Hreinsun koltvíoxíðs og brenni-
steinsvetnis hefur verið hluti
vinnsluferla heits vatns og rafmagns
við Hellisheiðarvirkjun frá 2014.
Undirbúningur að uppsetningu við
Nesjavallavirkjun er hafinn.
Edda sagði að farin yrði svipuð
leið á Nesjavöllum og var farin í
Hellisheiðarvirkjun. Verið er að
hanna búnaðinn sem á að nota og svo
þarf að smíða hann. Þá er verið að
þróa aðferðina og m.a. kanna hvort
hægt sé að leysa gasið upp í minna
vatni en gert hefur verið. Stefnt er
að því að hefja niðurdælingu gas-
blandaðs vatns frá Nesjavöllum árið
2021.
Áætlað er að aðferðin við að glíma
við brennisteininn hafi sparað OR og
ON sem nemur um 13 milljörðum
króna. Þá er borið saman við hefð-
bundnar lausnir í þeim efnum.
Styrkir hafa fengist úr rannsóknar-
áætlunum Evrópusambandsins til að
þróa aðferðina.
Gróðurhúsagas breytist fljótt í stein
 ON ætlar að margfalda kolefnisförgun við jarðvarmavirkjanir  Undirbúningur hafinn á Nesjavöll-
um  Nóg pláss er fyrir gasið í berginu sem er mjög gropið  Aðferðin hefur sparað háar fjárhæðir
Binding koldíoxíðs í jarðvegi með CarbFix
Vatn
Útblástur
Niðurdælingarhola
Útblástur
án CO2
H
ei
m
ild
: O
R
Viðræðum Blaðamannafélags Ís-
lands og Samtaka atvinnulífsins var
slitið á níunda tímanum í gærkvöld.
Stíft var fundað í gær og í fyrra-
dag, án árangurs. Hjálmar Jóns-
son, formaður BÍ, sagði í samtali
við mbl.is í gærkvöld að Blaða-
mannafélagið hafi lagt til breyt-
ingar við tilboð SA sem ekki hafi
verið tekið. Segir hann að lítið beri
á milli og kveðst harma skort á
samingsvilja.
Halldór Benjamín Þorbergsson,
framkvæmdastjóri SA, sagði að
enn væri of langt á milli aðila við
samningsborðið.
Þriðja vinnustöðvun BÍ, sem nær
til blaða- og fréttamanna í Blaða-
mannafélagi Íslands sem starfa á
mbl.is, visir.is, ruv.is og frettabla-
did.is, auk tökumanna og ljósmynd-
ara hjá Árvakri, RÚV, Sýn og
Torgi, stendur í tólf klukkustundir
í dag, frá kl. 10 til 22.
Náðu
ekki sam-
an í gær
 Tólf tíma verkfall
á netmiðlum í dag
Ríflega 100 manns komu saman í
Hádegismóum í gær þar sem
Kompaní, viðskiptaklúbbur Morg-
unblaðsins, stóð fyrir fundi fyrir
félagsmenn sína. Á fundinum var
fjallað um þær leiðir sem fyrir-
tæki hafa til þess að bæta þjón-
ustustig og bjóða upp á þjónustu
í hæsta gæðaflokki.
Á fundinum var rætt við
Ágústu Johnson, framkvæmda-
stjóra Hreyfingar, um hennar
reynslu af uppbyggingu og
rekstri þjónustufyrirtækis en hún
hefur rekið fyrirtæki á sviði lík-
amsræktar og heilsueflingar allt
frá árinu 1986.
Góður rómur var gerður að
máli Ágústu og spunnust m.a.
umræður um virkar leiðir til
þess að mæla upplifun við-
skiptavina og eins hvernig best
megi tryggja að starfsfólk standi
saman að því að veita sem besta
þjónustu. Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Hágæðaþjónusta í brennidepli