Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.11.2019, Blaðsíða 4

HEIMURINN
4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.11. 2019
Hver stal gullklósettinu mínu?
Einhvers staðar í heiminum sit-ur bíræfinn þjófur hæst-ánægður á dollunni. Og ekki
að furða því þessi tiltekna dolla er
ekkert slor! Um er að ræða frægt
listaverk; klósett úr 18 karata gulli
eftir ítalska listamanninn Maurizio
Cattelan. Verkið var í Guggenheim-
safninu í New York árið 2016-2017
þar sem það var í fullri notkun.
Nýlega var verkið til sýnis í Blen-
heim-höll í Englandi, fæðingarstað
Winston Churchill. Þaðan var því
stolið 14. september síðastliðinn og
hefur enn ekki komið í leitirnar sam-
kvæmt frétt New York Times.
Gleymdi að það var úr gulli
Á meðan verkið var í Guggenheim
var klósettið notað af hundrað þús-
und manns. Hugmyndin með verk-
inu America var að leyfa venjulegum
almenningi, sem er 99% af öllu fólki,
að eiga hlutdeild í þeim óþarfa lúxus
sem venjulega einungis 1% af fólki
nýtur. Gestir biðu þolinmóðir í röð
og borguðu sig inn til þess að geta
gert þarfir sínar í gulllinu.
Cattelan sagði klósettið hafa verið
sent til framleiðandans eftir veruna í
Guggenheim þar sem það var pússað
og geymt um tíma. Hann hjálpaði
svo til við að setja verkið upp í Blen-
heim-höllinni og segist að öllum lík-
indum vera sá síðasti sem það not-
aði.
Hringt var í Cattelan og honum
tjáð að verkinu hefði verið stolið og
trúði hann varla sínum eigin eyrum.
„Ég hélt að þetta væri grín; hver
er svo vitlaus að stela klósetti? Ég
hafði gleymt því í eina sekúndu að
klósettið var úr skíragulli.“
Er með fjarvistarsönnun
Lögregla í Woodstock á Englandi fer
með rannsókn málsins en er engu nær.
Að minnsta kosti sex manns hafa verið
handteknir grunaðir um verknaðinn
en var þeim síðan sleppt. Íbúar Wood-
stock hafa rætt sín á milli dularfulla
klósetthvarfið og hafa sínar kenningar.
Líklegast þykir bæjarbúum að gullið
hafi verið brætt og því jafnvel komið
úr landi. Aðrir halda að enginn þjófn-
aður hafi átt sér stað, heldur að lista-
maðurinn sjálfur hafi tekið það sem
einhvers konar listagjörning.
Cattelan þvertekur fyrir það,
þrátt fyrir að hann hafi áður stundað
svipaða iðju. Árið 1996 stal hann öll-
um verkum í galleríi í Hollandi og
stillti þeim upp í öðru rými sem sinni
eigin list.
En nú segist hann saklaus.
„Ég lofa að ég er með fjarvist-
arsönnun þetta kvöld.“
Cattelan býst ekki við að sjá
gullklósettið sitt aftur en sem betur
fer voru þrjú búin til þannig að enn
eru tvö eftir. Almenningur getur þá
áfram fengið að upplifa þann lúxus
að nota gullklósett.
Falast eftir gullinu
Verkið hafði verið sett upp í litlu her-
bergi nálægt svefnherberginu þar sem
Churchill fæddist. Veisla var haldin í
húsinu á opnunarkvöldi og stóð hún til
tvö um nóttina. Um klukkan fimm var
svo brotist inn, klósettið rifið af vegg
og gólfi, þannig að vatnstjón hlaust af.
Yfirmaður hjá lögreglu sem sér-
hæfir sig í listaverka- og antíkstuldi,
sagði verkið ekki hafa verið tekið
vegna listræns gildis.
„Því var stolið vegna þess að þetta
var stór gullklumpur.“
Cattelan grínaðist með að líkleg-
ast ætti að gruna þjóninn, kokkinn
eða húseigandann og vísar það til
borðspilsins Clue.
Gullklósetti sem ber heitið America
var stolið fyrir tveimur mánuðum. Talið
er að hægt sé að fá fjórar milljónir doll-
ara fyrir verkið, eða um hálfan milljarð.
AFP
Listaverki eftir ítalska
listamanninn Maurizio
Cattelan var stolið í
Englandi fyrir tveimur
mánuðum og síðan hef-
ur ekkert til þess
spurst. Verkið, sem
heitir America, er kló-
sett úr gulli. Andvirði
verksins er fjórar millj-
ónir bandaríkjadala.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Verk Cattelans, America, er húmorískt og pólí-
tískt í senn en Cattelan er með verkinu að vísa í
ameríska drauminn eða Ameríku Trumps. Þó að
verkið sé búið til úr gulli fyrir hálfan milljarð er
það samt „tæki“ til jöfnuðar stétta.
„Hvað sem manneskja borðar; tvö hundrað
dollara hádegismat eða tveggja dollara pylsu, þá
endar það eins, klósettlega séð,“ segir Cattelan.
Verkið náði hápunkti frægðar þegar það var birt
á forsíðu á New York Post í september 2016 en
inni í blaðinu var fyrirsögn greinarinnar: „The
Guggenheim Wants You to Crap All Over „Am-
erica“,“, eða í íslenskri þýðingu: „Guggenheim-
safnið vill að þú skítir yfir Ameríku.“
Dominic Hare, forstjóri Blenheim-hallar, sagði í
yfirlýsingu sem birt var á artnews.com að það væri
kaldhæðnislegt að verki sem ætti að tákna ameríska
drauminn skyldi hafa verið stolið strax. Þannig
mætti túlka að búið væri að „stela“ ameríska
draumnum af almenningi en draumurinn er að í
Ameríku eiga allir að geta náð langt með dugnaði;
það eiga allir að geta fengið aðgang að auðæfum;
það eiga allir að geta gert þarfir sínar í gullklósett.
Að skíta yfir Ameríku
Maurizio Cattelan ögrar fólki með verkinu America.
AFP
Suðurlandsbraut 26 Sími: 587 2700
Opið: 11-18 virka daga, 11-16 laugardaga www.alno.is