Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1992, Page 39

dýrmætum þáttum bætt þar við.
Öryrkjabandalagið mótmælti ein-
dregið þegar skerða átti þjónustuna á
Grensásdeildinni og það gerðu svo
margir myndarlega að atlögunni var
með öllu hrundið. Áfram mun ugglaust
reynt að „hagræða" og „spara“ á vit-
lausum vígstöðvum og því verðugt
verkefni bandalagsins að verj a þennan
velferðarþátt sem aðra.
Það verður að skiljast valds-
mönnum öllum að það er ekki
hagræðing og því síður sparnaður að
fækka þeim möguleikum sem fólk
hefur til að ná á ný þreki og kröftum og
ganga í framhaldinu út í lífið sem
fullgildir þegnar. Hver seinkun á réttri
meðferð kann að vera dýru verði keypt.
Því ber að halda varðstöðu góðri
um gildan hlekk heilbrigðisþjónustu
okkar.
*
Asíðustu þingdögum varð
frumvarp um málefni fatlaðra að
lögum. Lögin takagildi 1. sept. n.k. og
þá verður veruleg breyting á ýmsum
þáttum, stjórnunarþáttum þó helzt og
fremst til að byrja með. Lögunum
verðagerð góð ítarleg skil íhaustblaði
Fréttabréfsins og þau þá birt eins og
þau komu frá Alþingi í endanlegri
gerð.
Hér skal aðeins á það helzta drepið,
en flest af því er raunar komið fram
áður. í fyrsta lagi er aðgangur geð-
fatlaðra tryggður að fullu gagnvart
lögunum, en aðild þeirra þótti orka
tvímælis í eldri lögum.
Ráðuney ti heilbrigðis- og mennta-
mála hverfa út úr yfirstjóm og félags-
málaráðuneyti verður nú með tvo
fulltrúa í Stjórnamefnd um málefni
fatlaðra. Svæðisráð koma í stað
svæðisstjóma í hverju umdæmi og eru
fremur ráðgjafar- og eftirlitsaðili
einkum hvað varðar réttindagæzlu
fatlaðra, sem öðlast mun meira vægi í
nýjulögunum. Skilgreining þjónustu,
þjónustustofnana og þó einkum búsetu
er gleggri og skýrari.
Svæðisskrifstofur, sem heyra beint
undir félagsmálaráðuneytið hafa
skýrari forsögn um framkvæmd
þjónustu en áður var.
Hlutverk Greiningar- og ráð-
gjafarstöðvar er gert fyllra og lang-
tímameðferð tekin þar inn. Stöðinni
er sett sérstök stjóm. Málefni bama og
fjölskyldna fatlaðra em skýrð betur
og gleggri ákvæði um þá kosti er börn
og foreldrar þeirra skulu eiga rétt til.
Liðveisluþættinum er vel til haga
haldið og félagslegri endurhæfingu
gerð ljósari skil lagalega.
Kaflinn um atv jnnumál ætti, ef vel
tekst til að vísa veg til margra góðra
möguleika fyrir fatlaða, en þar eins og
víðar verður aðlögun að try ggingakerfi
að koma til. Ferlimál og ferðaþjónusta
eru tekin inn með allskýrum hætti, en
þau eins og húsnæðismálin koma sér-
staklega inn í verkefnum Fram-
kvæmdasjóðs fatlaðra.
Réttindagæzlukaflinn er ein bezta
réttarbót laganna og þar reynir á
svæðisráðin nýju ásamt hagsmuna-
samtökum fatlaðra.
TekjurFramkvæmdasjóðsfatlaðra
era allskýrt ákveðnar m.a. sérstakt
framlag fimm næstu árin til upp-
byggingar þjónustu fyrir geðfatlaða.
Hins vegar verður það auðvitað
ákvörðun fjárveitingavaídsins hverju
sinni hvaða fjármagn fæst í raun. Til
þess að tengjaþetta samafjárveitinga-
vald við úthlutun sjóðsins ár hvert svo
og þá um leið að að auka skilning á
fjárþörfinni skal fulltrúi frá fjárlaga-
nefnd taka sæti í Stjórnarnefnd hverju
sinni, er um málefni Framkvæmda-
sjóðs fatlaðra er fjallað.
Hlutverk Framkvæmdasjóðs er
útvíkkað verulega (og því meiri
fjárþörf að sjálfsögðu). Allt að 10% er
heimilt að verja til lagfæringa á
aðgengi opinberra bygginga með
skilyrðum. Allt að 25% sjóðsins er
heimilt að verja til viðhaldsfram-
kvæmda. Þá er unnt að veita styrk til
greiðslu 10% framlags að hluta eða
öllu leyti til framkvæmdaaðila
félagslegra íbúða fatlaðra.
Allt þetta og miklu fleira en hér er
talið eru breytingar og endurbætur,
sem reynslan ein mun skera úr um
hversu til tekst um í allri framkvæmd.
Margt mætti segja um afgreiðslu
Alþingis á málinu, en eins og mál
stóðu þótti t.d. formanni ÖBÍ rétt að
láta málið ganga fram með brey tingum
þingsins fremur en að stofna afgreiðslu
þess í óvissu. Með ólíkindum hreinum
var sú tilhneiging margra innan þings
sem utan að víkjahagsmunasamtökun-
um sem víðast til hliðar. Þar heyrðust
óspartþærraddirað hagsmunasamtök-
in ættu einungis að vera áhorfendur
og óvirkir um leið í ákvarðanatöku
allri.
Minna vægi í svæðisráðum endur-
speglar þessa tilhneigingu mætavel.
Hins vegar er það enn sem fyrr skoðun
undirritaðs að með virkri aðild og
öflugri ábyrgð hagsmunasamtaka
fatlaðra sé bezt tryggður framgangur
þeirra mála fatlaðra sem mestu skipta.
Það er einlæg von allra sem áhuga
hafa á þessum málaflokki að hin nýju
lög megi til farsældar verða og
framgangs þeirra baráttumála sem
ævinlega hljóta að vera efst á baugi
hjáfötluðum og hagsmunasamtökum
þeirra. Þar reynir á hug og vilja
stjómvalda að hrinda í framkvæmd
helztu ákvæðum laganna.
H.S.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS