Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1993, Síða 30

Asdís Gísladóttir ljósm.:
TIL UMHUGSUNAR
Við íslendingar hrósum okkur
gjarna af því, að heilbrigðiskerfi
okkar sé eitt hið fullkomnasta, ef ekki
alfullkomnasta í heimi. Ekki dettur
mér í hug að hrekja þá skoðun á nokk-
um hátt, svo mikil og ómetanleg er
aðstoðin sem við eigum rétt á í gegnum
þetta kerfi. Þó má lengi finna sitthvað
sem betur mætti fara, og í þessu til viki
með örlítilli hagræðingu.
Eg stóð frammi fyrir því nú á
haustdögum, að þurfa að fara með son
minn þroskaheftan til tannlæknis.
Drengurinn var farinn að fá endurtekin
tannpínuköst, og svaf oft illa um nætur.
Eg var með vondri samvisku búin að
horfa upp á versnandi tannheilsu hans
um skeið, og vissi auðvitað að ekki
varð umflúið að taka á þessu fyrr en
seinna. En þetta var nú reyndar ekkert
einfalt mál. Ekki var einu sinni hægt
að skoða tennur hans án svæfingar,
h vað þá að gera allt sem gera þurfti nú.
Eg vissi urn meðfæddan hjartagalla
hjá honum, og hefði viijaðfá rannsókn
þar á áður en til svæfingar kæmi. Ég
vissi líka að sýkingar í munni eru
gjama alvarlegra ástand fyrir hann en
aðra sem ekki eru þannig staddir. Ekki
gat ég útskýrt fyrir drengnum, að þessi
tannlæknameðferð væri nauðsynleg,
og yrði raunar alls ekki umflúin hvort
sem honum lfkaði betur eða ver.
Ásdís Gísladóttir.
etta vissi ég allt saman, og var
líka fullmeðvituð um að þama
yrði ég að taka sjálfræði af annarri
manneskju og bæri því raunverulega
ábyrgð á, ef illa tækist til. Ég fór nú að
athuga hvernig best væri að snúa sér í
þessu. Fyrst hafði ég samband við
Bjama, tannlækninn minn á Egils-
stöðum, og byrjaði að sinna málinu í
samráði við hann. Fljótlega kom í ljós
að ekki væri hægt að veita þessa
þjónustu í Austfirðingafjórðungi
vegna svæfingarinnar. Bjami útvegaði
HLERAÐ í HORNUM
Eitt sinn þurfti læknir að fara í langa vitjunarferð um vetrartíma. Fékk hann
mann með hest og sleða til að flytja sig. Var hann nokkuð við skál er þeir
lögðu af stað og lá því á sleðanum. Er komið var u.þ.b. miðja leið, varð
fylgdarmanni litið við og sá að læknir var horfinn af sleðanum. Sneri hann við
í skyndi og fór eins og hesturinn komst til baka. Er hann hafði skammt farið
sá hann lækni liggjandi í snjónum, en vegna hraðans lenti hann aðeins
framhjá honurn. Sneri hann svo við og fór að bisa lækni upp á sleðann. Þá
segir læknir: „Það eru fleiri á ferð en við í kvöld, hér þeysti framhjá maður
með hest og sleða“.
*
Öðru sinni var sami læknir á ferð, þá í herjeppa sem hann átti. Var sá með
mjög rammbyggðu tréhúsi. Varð hann þá fyrir því óhappi að aka út í skurð
og stöðvaðist jeppinn á hvolfi. Fljótlega bar menn þar að og var þá læknir
skríðandi inni í bílnum í þaki hans og heyrðist tauta: „Hér er eitthvað að,
annað hvort að mér eða bílnum“.
mér því pláss hjá Magnúsi Kristinssyni
tannlækni í Reykjavík.
Svo var pakkað niður og eknir
þessir 700 kílómetrar á tannlæknastof-
una. Oft hef ég reyndar hugsað um
það, hvernig stæði á því að ekki væri
til aðstaða fyrir tannlækningar inni á
sjúkrahúsi.
I tilvikum sem þessum þegar svæfa
þarf hjartasjúkling vegna tannlækn-
inga, tel ég að hægt eigi að vera að
gera allar nauðsynlegar rannsóknir,
áður en sjálf aðgerðin hefst. í þessu
tilviki hefði verið ákjósanlegt að geta
gert þær í sömu svæfingunni, þar sem
lítið sem ekkert er hægt að fá sjúkl-
inginn til samstarfs með venjulegum
hætti.
Sonur minn er varla sá eini með
þjóð vorri sem svona er ástatt um.
Og nú er ég komin á byrjunarreit
þessara hugleiðinga. Þama vant-
ar á að alls öryggis sé gætt í okkar
góða heilbrigðiskerfi. Er nokkurt vit í
því að þurfa að svæfa hjartasjúklinga
á hinum ýmsu tannlæknastofum út
um bæinn? Þetta hlýtur að skapa
svæfingatæknum mikið óöryggi og
álag sem því fylgir. Er nú ekki í
framtíðinni hægt að finna einhverja
smugu fyrir þessa þjónustu inni á
sjúkrahúsi? Ég vil taka fram, að
drengurinn kom vel út úr þessari
aðgerð nú, og er ég þakklát þessum
góðu mönnum sem lögðu sig fram um
að hjálpa okkur út úr þessari erfiðu
stöðu. Nú er þessum umbrotum hjá
okkur Hlíðari syni mínum lokið að
þessu sinni. Við sitjum hér í stofunni
að Melgerði 7 í Kópavogi, gistiheimili
Þroskahjálpar. Hann er allur að hress-
ast, drekkur sitt te og horfir á Heiðu í
morgunsjónvarpi bamanna á meðan
ég drekk mitt kaffi og set þessar hug-
leiðingar mínar á blað sunnudags-
morguninn 5. september annó 1993.
Ásdís Gísladóttir.
Höfundur er Ijósmóðir austur í
Breiðdal og mikil áhugamanneskja
um málefni fatlaðra. Hún er með
áhugaverða starfsemi á Skarði í
Breiðdal, semfróðlegt vœri aðfá línu
nni síðnr