Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1993, Síða 46

ÞJÁLFUN UNGRA BARNA
A
Itengslum við aðalfund Öryrkja-
bandalagsins var haldið hið ágæt-
asta málþing um þjálfun ungra barna.
Fjórir fyrirlesarar fluttu þar erindi
og svöruðu fyrirspurnum fundar-
manna.
Hér á eftir verður lítillega tæpt á
nokkrum atriðum úr afar glöggum og
skýrt fram settum erindum.
Stefán Hreiðarsson forstöðumaður
Greiningar - og ráðgjafarstöðvar
ríkisins kynnti hlutverk og skipan
stöðvarinnar. Hann rakti sögu
stöðvarinnar, aðsetur hennar fyrr og
nú, en hún er nú að Digranesbraut 5
Kópavogi. Hann kvað skilgreiningu í
nýjum lögum varðandi hlutverk vera
mjög skýra og markhópurinn væri
u.þ.b. lOObömúrhverjumárganginú
eða um 2,5 %.
Þar væru helztir: þroskaheftir,
hreyfihamlaðir, málhamlaðir, blindir,
heyrnarskertir, einhverfir og fjöl-
fatlaðir. Greiningin sneri fyrst og
fremst að fötluðum bömum og ungl-
ingum.
Hann fór yfir greiningarhugtakið,
kom inn á hina ýmsu tilvísunaraðila
og kvað stöðina vera með afar mikla
breidd í starfsliði.
Hann minnti á einstaka þjónustu-
þætti: Göngudeildarþjónustu yngri
bama, almenna göngudeild, almenna
athugunardeild, sérhæfðar móttökur
sem fæm vaxandi, foreldranámskeið,
kennslu og þjálfun fagstétta, skráningu
fatlaðra og fræðilegar rannsóknir á
sviði fötlunar.
Tryggvi Sigurðsson sálfræðingur
fór yfir hinar fræðilegu forsendur,
sem lægju til grundvallar þjálfuninni.
Sálfræðingar víða um heim taka virkan
þátt í þjálfun ungra bama og fram-
kvæma mat á þeim og þörfum þeirra.
Ræddi þá miklu viðhorfsbreyt-
ingu, hversu fólk áður hafði enga trú á
þjálfun og kennslu t.d. þroskaheftra
og hversu nú væri unnt að ná mikil-
vægum árangri einmitt þannig.
Síaukin áherzla á að þjálfun sé sem
víðtækust og bezt. Minnti á mismun-
andi hugmyndafræði að baki og þar
þætti hverjum sinn fugl fagur. Hann
kvaðst mikill talsmaðurþjálfunar fyrir
fötluð börn, þó árangur yrði alltaf
erfitt að meta. Þó greind væri ekki
hægt að “auka” þá ylli þjálfun betri
nýtingu vitsmuna og aukinni félags-
legri fæmi. Einnig væri minni hætta á
geðrænum erfiðleikum. Beztur yrði
árangur þjálfunar í samvinnu við for-
eldra. Við þurfum að færa okkur frá
kenni- og trúarsetningum yfir í sem
bezta vitneskju um vandamálin, sagði
Tryggvi.
Guðlaug Sveinbjarnardóttir
framkv.stj. svaraði spuming-
unni: Er þjálfun ungra bama nauðsyn
eða munaður?
Hún greindi frá þeirri viðamiklu
starfsemi fyrir böm sem fram færi hjá
Styrktarfélagi lamaðra og fatlaðra
bæði áHáaleitisstöðinni svo og uppi í
Reykjadal með sumarbúðum og helg-
arvistun bama þar.
Hún kvað greinilegt að verið væri
að þrengja að þjálfuninni og gegn því
yrði að snúast, þó tímar væru nú erfiðir.
Meðal annars mætti kanna leiðir til
breyttrar þjálfunar sem þýtt gæti jafn-
góða þjónustu fyrir eitthvað minna
verð. Hún greindi frá starfi þjálfaranna
á stöðinni og lagði áherzlu á mikilvægi
samstarfs þjálfara og foreldra. For-
eldrum væri nauðsyn að gera allar
stundir bamsins sem mest að kennslu-
stundum í stað hj álpar sem beindist að
því að gera bamið ósjálfbjarga. Yfir-
völd virtust ekki alltaf gera sér ljóst að
endurtekningin skapar færnina. Hún
sagði misþroska böm í vaxandi mæli
á stöðinni og þáttur iðjuþj álfunar varð-
andi þau væri mjög veigamikill.
Einmitt þetta væri nú skorið niður hjá
Tryggingastofnun ríkisins og við því
yrði að bregðast, svo mikil nauðsyn
sem þjálfunin væri fyrir svo stóran
hóp.
Hafdís Hannesdóttir félagsráðgjafi
var svo síðust fyrirlesara og ræddi
hún um uppbyggingu á þjónustu fyrir
fötluð böm og fjölskyldur þeirra.
í fyrstunni hefði verið um framtak
foreldra og foreldrasamtaka að ræða,
en raunveruleg þróun hefði orðið í
kjölfar lagasetningarinnar um öryrkja
og þroskahefta. Hafdís greindi svo
ljóslega frá þeim helztu úrræðum sem
í boði væru og hversu til tækist.
Árangur auðvitað misjafn, en afar
áþreifanlegur þegar bezt gegndi. Hún
lýsti þjónustunni alveg sérstaklega
eins og hún snéri að sér sem félagsráð-
gjafa. Hún ræddi sérstaklegaum mikil-
vægi skammtímavistunar og stuðn-
ingsfjölskyldna sem þýðingarmikilla
úrræða fyrir foreldra, bæði þeim og
börnunum til góðs.
ér hafa aðeins verið tíunduð brot
af fróðlegum fyrirlestrum sem
voru vel þakkaðir í lokin. Vissulega
hefðum við þó viljað sjá fleiri aðal-
fundarfulltrúa á málþinginu sem var í
beinu framhaldi fundarstarfa en ekki
verður við öllu séð.
H.S