Morgunblaðið - 07.02.2020, Síða 18

Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Þ
etta er ráðstefna eldis og
ræktunargreina á Íslandi.
Menn hittast einu sinni á ári
og fara yfir það nýjasta og
það sem skiptir mestu máli í þessum
greinum. Í fyrra var til dæmis lögð
áhersla á áframvinnslu á laxi og ann-
að slíkt sem gæti verið mögulegt með
mikilli tækni þó að við séum með
hæstu laun í heimi,“ segir Gunnar
Þórðarson, formaður Strandbún-
aðar, um ráðstefnu félagsins sem
haldin verður á Grand hóteli í
Reykjavík 19. og 20. mars. „Þessi
ráðstefna núna er að horfa til þróun-
ar byggða í tengslum við strandbún-
að.“ Er þetta fjórða árið sem ráð-
stefnan er haldin og fer áhugi á henni
vaxandi, að sögn Gunnars. „Það var
töluvert betri aðsókn í fyrra heldur
en hefur verið, þannig að hún fer
mjög vaxandi. Það er heldur ekkert
óeðlilegt þar sem verðmætin í eldinu
voru 25 milljarðar, þannig að þetta er
orðin stór atvinnugrein.“
Meðal annars verður fjallað sér-
staklega um áhrif laxeldis á byggða-
þróun og samfélag á Vestfjörðum og
segir Gunnar laxeldið hafa haft gríð-
arleg áhrif. „Jafnvel meiri þar en á
Austfjörðum því þar hafa þeir stór-
iðju og fiskinn, en þetta skiptir öllu
máli fyrir Vestfirði. Þar erum við að
skoða þessi áhrif og höfum erindi um
það.“ Hann segir einnig geta verið
frekari vaxtarskilyrði fyrir greinina í
landshlutanum enda standi til að
birta í þessum mánuði áhættumat
fyrir Ísafjarðardjúp og „þá geta
menn farið að búast við að þetta fari
að hafa meiri áhrif á norðanverðum
Vestfjörðum.“
Hann segir frá því að einnig verði
fjallað um skeldýrarækt og vaxandi
landeldi í bleikju. Hins vegar er ljóst
að laxeldið er fyrirferðarmikill þátt-
ur í greininni og er búist við því að ný
skýrsla um laxeldi á Íslandi verði
birt á ráðstefnunni. „Auðvitað skiptir
laxeldi miklu máli því þeir eru með
langmesta verðmætið af þessum eld-
is- og ræktunargreinum. Og það er
ósk okkar að þeir komi meira að
þessari ráðstefnu í framtíðinni og láti
hana sig meira varða. Það er alltaf
gott að hittast og heyra og sjá það
nýjasta sem er að gerast.“
Læra af Norðmönnum
Margt er hægt að læra af Norð-
mönnum enda hafa þeir viðamikla
reynslu af laxeldi, að sögn formanns-
ins. „Við erum einnig að ræða ís-
lenskt eldi í alþjóðlegu samhengi,
hvað geta Íslendingar lært til dæmis
af Norðmönnum. Við fáum Norð-
mann til þess að segja okkur frá
stefnu Norðmanna í laxeldi framtíð-
arinnar, áskoranir þar og stefnumót-
un. Norðmenn framleiða 1,3 milljónir
tonna á ári og hefur þetta staðið í
stað í nokkur ár en þeir stefna á
fimm milljónir tonna og það er laxa-
lúsin sem hefur haldið aftur af þeim,“
útskýrir Gunnar.
Hann telur góð vaxtarskilyrði fyr-
ir greinina á Íslandi. „Þetta eru ein-
hver 30 þúsund tonn sem framleidd
eru og ég held að við getum alveg bú-
ist við að fara upp í 90 þúsund tonn
sem er sama magn og Færeyingar
framleiða og erum við að tala um 100
milljarða útflutningsverðmæti. Ég
tel þetta alveg raunhæft innan
skamms tíma.“
Spurður hvort þurfi að fara í frek-
ari stefnumótun af hálfu stjórnvalda
hvað eldisgreinina varðar segir hann
svo ekki vera þar sem búið er að
marka stefnu og samþykkja breytta
löggjöf um fiskeldi. „Það virðast allir
jafn ósáttir við lögin, sem segir
manni kannski að þetta hafi verið
þokkaleg niðurstaða,“ segir Gunnar
og hlær. „Þetta þarf auðvitað að vera
í sátt við náttúruna en þjóðina líka.“
Fjöldi tækifæra
„Ég held að menn átti sig ekki á hvað
þetta er stór og mikilvæg atvinnu-
grein. Okkur hefur tekist vel til í
sjávarútveginum, en þar fækkar
fólkinu með tæknivæðingu. Það sem
er það góða við þessa atvinnugrein er
að hún borgar há laun. Í Noregi er
þetta sú grein sem borgar þriðju
hæstu launin í norsku atvinnulífi,
þetta borgar mun betri laun en sjáv-
arútvegur og fiskvinnsla.
Það eru allskonar tækifæri sem
tengjast þessu, til dæmis í allskonar
hliðarþjónustu. Það er köfunarþjón-
usta sem vex og dafnar, netaþvottur,
viðhald á netum, flutningar og ýmsar
atvinnugreinar sem eru í kringum
þetta. Við erum að tala um að í dag á
Bíldudal eru um 15 bílar á dag að
fara með lax,“ svarar Gunnar spurð-
ur um framtíðartækifærin.
Á ráðstefnunni í fyrra var lögð sér-
stök áhersla á áframvinnslu afurða
hér á landi og verður það einnig rætt
í ár. „Þó að það væru ekki nema 10
þúsund tonn sem myndu verða flök-
uð. Nú er komin tækni til þess að
flaka strax eftir slátrun, til dæmis
með búnað frá Marel og Völku þar
sem beinagarðurinn er bara skorinn
úr. Þá getum við skorið laxinn eftir
því sem markaðurinn vill, eins og við
höfum gert með þorskinn – það er al-
gjört kraftaverk sem okkur hefur
tekist að gera þar.“
Þá verður einnig á ráðstefnunni
málstofa um leyfisveitingar hins op-
inbera og mun verða rætt um marg-
víslega þætti sem koma að þessum
lið, þar á meðal skipulag strandveiða,
málsmeðferð stjórnsýslunnar og
hvernig haldið sé á leyfisveitingum í
Noregi. Jafnframt verður kynnt við-
horf atvinnugreinarinnar og sveitar-
félaganna til leyfisveitinganna og
ferli þeirra. „Það er nú einmitt meðal
markmiða ráðstefnunnar að upplýsa
um þessa þætti,“ segir formaðurinn.
Funda um strandbúnað í fjórða sinn
Ráðstefna um eldi og
ræktun fer fram í næsta
mánuði og verður lögð
sérstök áhersla verður
á áhrif eldis á byggða-
þróun, en greinin hefur
þegar haft mikil áhrif
á Vestfjörðum.
Ljósmynd/Strandbúnaður
Aðsókn á ráðstefnuna Strandbúnaður eykst ár frá ári að sögn skipuleggjenda. Búast má við fróðlegum erindum. Búist er við að ný skýrsla um fiskeldi verði kynnt á ráðstefnunni í næsta mánuði.
Gunnar Þórðarson, formaður
Strandbúnaðar, segir laxeldi hafa
gríðarleg áhrif á Vestfjörðum.
18 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 2020
Markmið félagsins Strandbúnaðar er
að stuðla að faglegri og fræðandi um-
fjöllun um strandbúnað og styðja
þannig við menntun, rannsóknir, þró-
un og stefnumótun greinarinnar.
Strandbúnaður, sem er ekki hags-
munasamtök einstakra hópa og vinn-
ur ekki að hagsmunagæslu, stendur
fyrir samnefndri ráðstefnu á hverju
ári og er þar fjallað um mikilvæg við-
fangsefni á sviði fiskeldis, skeldýra-
og þörungaræktar.
Vettvangur
Ljósmynd/Strandbúnaður
Fjöldi fólks sótti ráðstefnuna í fyrra.