Fréttablaðið - 23.10.2020, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is
Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Þróunin á
skuldabréfa-
markaði að
undanförnu
ætti að vera
flestum
tilefni til að
staldra við.

Engin
heildstæð
stefna er til í
sérkennslu-
málum í
Reykjavík
og ekki
liggja fyrir
markvissar
rannsóknir
á skólastarfi
og sér-
kennslu.
Hörður
Ægisson
hordur@frettabladid.is

Weber Pulse
Rafmagnsgrill
Weber salurinn
Skútuvogi 1h
(inng. frá Barkarvogi)
Sími: 58 58 900
Fótur og fit
Það er allt tjúllað vegna haturs-
og kynþáttaeinkenna sem
lögreglumaður var myndaður
með. Yfirstjórn lögreglunnar
er miður sín, dómsmálaráð-
herra æfur, lögreglumenn
skilja ekki neitt en segja að
Þórhildur Sunna eigi að segja af
sér. Stjórn lögreglunnar skipaði
öllum að taka öll einkenni af
búningunum, nema lögreglu-
merkið, í framhaldinu. Sumir
hafa áhyggjur af því að betra
sé að hugarfarið sé einkennt á
búningunum heldur en að ein-
kennin séu fjarlægð.
Inni í litlu húsi
Ellefu sóttu um starf fram-
kvæmdastjóra skrifstofu
bankastjóra Seðlabanka
Íslands, sem er mögulega
lengsta starfsheiti sem fyrir-
finnst. Í hópnum kennir ýmissa
grasa eins og búast má við. En
það hefur líklega ekki þótt fært
annað en að skrifstofu banka-
stjórans stýri að minnsta kosti
einn framkvæmdastjóri. Verk-
efnin eru örugglega fjölbreytt
og krefjandi enda í mörg horn
að líta. Í starfsreglum bankans
kemur skrifstofa bankastjórans
einu sinni fyrir. Þar er lýst að
hún hafi yfirumsjón með fram-
kvæmd reglna um umboð til að
skuldbinda bankann. Vafalaust
er miklu meira samt að gera hjá
framkvæmdastjóranum. Það
þarf að ljósrita og svona. Ætli
bíll fylgi starfinu?
Sú staðreynd að árangur íslenskra barna í lestri hefur versnað á sér sennilega rætur í mörgum þáttum. Íslensk börn standa verr að vígi í lestri og
lesskilningi samanborið við nágrannalönd. Samkvæmt
PISA 2018 lesa um 34% 14-15 ára drengja sér ekki til
gagns og 19% stúlkna. Samkvæmt Lesskimun 2019 les
aðeins 61% barna í Reykjavík sér til gagns eftir 2. bekk.
Hlutfall barna sem er í sérkennslu hefur haldið áfram
að hækka en það var 26% árið 2011 og er um 30% 2020.
Hópur nemenda er að fá viðvarandi sérkennslu utan
bekkjar í ákveðnum námsgreinum, stundum alla skóla-
gönguna, ýmist marga tíma á viku eða fáa. Sumum
nemendum nægir að vinna í litlum hópum með
stuðningi þar sem þau fylgja samt bekkjarnámsefninu.
Engin heildstæð stefna er til í sérkennslumálum í
Reykjavík og ekki liggja fyrir markvissar rannsóknir
á skólastarfi og sérkennslu. Því er ekki vitað hvort
sérkennsla eða annars konar stuðningur sé að bera
tilætlaðan árangur. Skortur er á yfirsýn og skýrum
mælanlegum markmiðum. Ef sérkennsla á að vera
markviss verður hún að byggja á mati og greiningum.
Fjöldi tilvísana á bið eftir greiningum og viðtölum til
skólasálfræðinga eru nú um eitt þúsund.
Í svörum skólayfirvalda við fyrirspurnum borgar-
fulltrúa Flokks fólksins um þessi mál kemur fram að í
þeim skólum sem hafa menntaða sérkennara eru náms-
legar greiningar á einstökum nemendum gerðar. Ekki
er hins vegar vitað hvernig málum er háttað í skólum
sem hafa ekki menntaða sérkennara.
Á fundi borgarstjórnar 20. október síðastliðinn
lagði borgarfulltrúi Flokks fólksins fram tillögu um
að borgarstjórn fari þess á leit við Innri endurskoðun
að hún geri úttekt á sérkennslu leik- og grunnskóla í
Reykjavík. Tillögunni var breytt í málsmeðferðartil-
lögu um að vísa henni í vinnuhóp sem skoðar þessi
mál. Fátt var annað að gera en að samþykkja það þótt
það komi ekki í staðinn fyrir heildstæða úttekt gerða af
óháðum aðila eins og innri endurskoðanda.
Innri endurskoðun hefur faglegt sjálfstæði í störfum
sínum gagnvart allri stjórnsýslu borgarinnar og getur
því ákveðið að gera þá úttekt sem lögð var til.
Æ fleiri þurfa sérkennslu
Kolbrún
Baldursdóttir
borgarfulltrúi
Flokks fólksins
Krafan um aukin ríkisútgjöld er stöðug. Sveitarfélögin, með Reykjavíkurborg í broddi fylkingar, kalla meðal annars eftir hundrað milljörðum frá ríkissjóði og Seðlabankanum – í formi styrkja og lána á niðurgreiddum vöxtum – og
flestar hugmyndir um hvernig megi leita leiða til hag-
ræðingar í opinberum rekstri mæta mikilli mótspyrnu.
Þingmaður VG afgreiddi þannig í vikunni nýútgefið rit
Viðskiptaráðs, þar sem settar eru fram hófsamar til-
lögur um hvernig megi forgangsraða í ríkisfjármálum
til stuðnings verðmætasköpun og nýta fjármagn hins
opinbera betur, sem „úrelta hugmyndafræði nýfrjáls-
hyggjunnar [...] frá því fyrir hrun.“ Ekki er að sjá að
margir hafi áhyggjur af því hvaða áhrif þúsund millj-
arða skuldsetning ríkissjóðs á komandi árum, sem þarf
að fjármagna með lántökum á markaði, kunni að hafa á
hagvaxtarhorfur og vaxtabyrði skattgreiðenda.
Enginn er að tala fyrir blóðugum niðurskurði nú þegar
við stöndum frammi fyrir versta efnahagsáfalli í hundrað
ár. Ríkisstjórnir og alþjóðastofnanir, meðal annars AGS
og OECD, hafa flestar dregið þann lærdóm eftir fjármála-
kreppuna 2008 að rétta leiðin í viðreisn hagkerfa sé ekki
að ráðast í harkalegar aðhaldsaðgerðir – hækkun skatta
og minni opinber útgjöld – heldur að örva hagvöxt með
því að ýta undir eftirspurn og auka opinberar fjárfesting-
ar. Sömu leið á að fara hérlendis, eins og fjármálaáætlun
stjórnvalda ber merki um, og útlit er fyrir að fjárlagahall-
inn verði talsvert meiri en í nágrannaríkjum, enda hefur
ríkissjóður orðið fyrir miklu tekjutapi samhliða gríðar-
legu og varanlegu framleiðslutapi í hagkerfinu.
Ríkið mun því augljóslega – og um það deila fáir –
gegna lykilhlutverki við að milda höggið fyrir fólk og
fyrirtæki og um leið skapa forsendur fyrir viðspyrnunni.
Það skiptir hins vegar máli í hvað fjármunirnir fara. Mik-
ill og viðvarandi hallarekstur, vegna enn meiri rekstr-
arútgjalda til handa opinberum stofnunum, er ósjálfbær
og mun ekki skapa þann hagvöxt sem nauðsynlegur
verður svo ríkissjóður geti staðið undir aukinni skuld-
setningu. Annað gildir um opinberar fjárfestingar en þær
þurfa engu að síður, rétt eins og kom fram í máli banka-
stjóra Englandsbanka í liðinni viku, að fara í verkefni
sem skila viðunandi arðsemi og búa þannig í haginn fyrir
hagvöxt framtíðarinnar – að öðrum kosti munum við fá
reikninginn til baka í formi hærri vaxta, niðurskurðar
og skattahækkana. Ólíkt því sem margir halda er úthald
ríkissjóðs nefnilega ekki takmarkalaust og skuldasöfnun
hans verður að linna eins fljótt og auðið er.
Þróunin á skuldabréfamarkaði ætti að vera flestum til-
efni til að staldra við. Áhyggjur af því hvernig fjármagna
eigi gríðarlegan hallarekstur ríkissjóðs og sveitarfélaga,
ásamt þrýstingi stjórnmálaafla á enn meiri útgjöld án
þess að nokkur ráðdeild komi á móti, hefur valdið því
að langtímavextir á markaði – grunnur fyrir vaxtakjör
heimila og fyrirtækja – hafa snarhækkað á örfáum vikum
og eru komnir á sama stað og í janúar. Sú þróun er grafal-
varleg og skýtur skökku við, enda hafa stýrivextir Seðla-
bankans á sama tíma lækkað úr 3 prósentum í 1 prósent.
Árlegur vaxtakostnaður ríkisins miðað við núverandi
fjárlagafrumvarp stefnir af þeim sökum í að verða yfir 2
prósent af landsframleiðslu, eða um 60 milljarðar, sem er
á pari við Grikkland. Það er óásættanlegt og við því þurfa
stjórnvöld að bregðast.
Ábyrgðarleysi 
2 3 . O K T Ó B E R 2 0 2 0 F Ö S T U D A G U R10 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN