Fjölrit RALA - 01.07.1976, Síða 6

7 og rotrmnin fer eingöngu fram meðr loftöndnn, þá lældcar
pH dálitið fyrst, en hæklcar svo aftur siðar á ferlinum og
endar >7. Ef loftfirrö öndun (anaerob) er teljandi,
getur pH lælclcað verulega vegna lifrænna sýra, er myndast.
4«Ralcasti.g.
Æslcilegt ralcamagn i sorpinu við rotnun er 45-60%
(Clemons, Stone og Wiles, sjá Satrina 1974). Við lægra
ralcamagn getur vatnsslcortur tafið starfsemi örvera, en
við meiri ralca eylcst miöa hættan á súrefnisslcorti, par
sem loftmagn og loftstreymi verður minna.
5.Hitastig.
Við lifsstarfsemi örveranna breytist talsvert af
efnaorlcu sorpsins i hitaorlcii, einlcum við að lcolefnasambönd
breytast i CO^ og vatn. Þetta veldur hælclcun hitastigs og
pegar Pað er lcomið nolclcuð yfir 40'C, þá geta flestar venju-
legar örverur elclci Prifist (p.á.m. flestar sóttlcveilc.iur) og
Pá talca við'',>hitalcærar (Thermophilic) örverur,en pær prifast
vel allt upp að ca. 75‘C. Eotnun sorpsins gengur hraðast
á bilinu 40-75'C. Það er æslcilegt að hitastigið haldist
sem lengst á Pessu bili meðan á rotnun stendur (Satrina 1974)
1.2 Crstutt ágrip af sögix skarnaframleiðslu.
Skarnagerð á sér langa sögu meöal margra akuryrlcjupjöða.
Var sorpið pá látið gerja i haug, áður en þvi var blandað
saman við jarðveginn (Allison 1973).
Kina, Japan og Kórea eru dæmi um pjóðir sem eiga sér
gamla og gróna 1andbúnaðarmenningu, sem sjá mjög þéttbýlum
landsvæðum fyrir fæðu, og landbúnaðurinn var nær sjálfbjarga
með svo til allt, p.á.m. áburð. Næstum allt lifrænt efni
var sett i sorphaug, oftast einnig húsdýraáburðurinn, en
hann var sjaldan notaður eins og hann lcom fyrir, enda hefur
hann allhátt c/N-hlut'fall, sem m.a. getur aukið ágang ill-
gresis. . Hrært var i haugnum af og til um nokkurra mánaða
skenð og þannig hleypt að lofti og hindrað niturtap og örmur
óæslcileg áhrif loftfirrðrar rotnunar.