Fjölrit RALA - 15.11.2000, Síða 59

51
Kom 1999
Kynbætur á korni og kornræktartilraunir (132-9251)
Ekki leit vel út með komrækt á sumarmálum síðast liðið vor. Veturinn 1998-99 hafði verið í
kaldara lagi og mjög snjóþungur í sumum sveitum norðanlands. Hvarvetna var klaki í jörðu
og í snjóþyngstu sveitum var akuijörð undir snjó ffam yfir miðjan maí. Viða var ekki sáð fyrr
en um miðjan maí. Votviðri réði því að ekki gekk að sá á klaka syðra eins og stundum hefur
verið gert og klakinn fór seint, til dæmis var enn óslitinn klaki í mýrarspildu þegar sáð var á
Hvanneyri 26. maí.
Til landsins voru flutt liðlega 350 tonn af sáðkomi og ætti það að hafa dugað í 1750
hektara akurlendis. Auk þess var til í vor talsvert af heimaræktuðu sáðkomi af íslenska yrkinu
x96-13. Miðað við þetta má ætla að akrar hafi verið um 1800 hektarar að flatarmáli. Alltaf
kemur fyrir að akrar séu nýttir til grænfóðurs á stöku bæ, en ekki var rnikið um það í ár. Ætla
má að einir 1500 hektarar hafi verið skomir í haust. Meðaluppskera úr tilraunum varð 3,3
tonn af komi með 85% þurrefni á hektara, sem er nánast nákvæmlega meðaltal áranna 1994-
1999. Þótt landsmeðaltal væri áætlað heldur minna en þetta ætti komuppskera á landinu að
hafa orðið milli 4 og 5 þúsund tonn alls.
Þótt uppskera á landinu í heild væri í meðallagi var þó mikill munur milli landshluta.
Sunnanlands og vestan varð komuppskera í sumar með minnsta móti og vom það mikil
viðbrigði ffá árinu áður. Akrar vora þar víðast gisnir og auk þess þroskaðist komið seint.
Ástæður hafa sjálfsagt verið fleiri en ein, en nefna má það að sáning dróst víða úr hömlu
vegna klaka og bleytu og auk þess var kuldi og votviðri um mánaðarskeið ffá 20. maí til 20.
júní. Á þeim tíma þéttir komið sig með hliðarsprotum ef allt er með felldu, en á því varð
misbrestur í ár. Af norðanverðu landinu ffá Skagaftrði og austur á Fljótsdalshérað var hins
vegar aðra sögu að segja. Þar varð uppskera afbragðsgóð og komið vel þroskað.
Komi var sáð í tæplega 1100 tilraunareiti á vegum Rannsóknastofnunar landbúnað-
arins vorið 1999. Rúmur helmingur þeirra var í ökrum bænda víða um land, en tæpur
helmingur á Korpu. í stómm dráttum má skipta tilraununum í þrennt:
1. Tilraunir á nýjum stöðum. Þar er átt við sveitir þar sem komrækt hefur ekki verið
stunduð til þessa. í ár vom tilraunir af þessu tagi gerðar í Dýrafirði, á Rauðasandi og í
Vesturhópi.
2. Samanburður byggyrkja. í því augnamiði vom gerðar stórar tilraunir á þreniur stöðum
norðanlands, einum stað á Suðurlandi og svo á Korpu. Þar komu við sögu sexraðayrki
frá Noregi, tvíraðayrki ffá Svíþjóð og íslenskur kynbótaefniviður.
3. Ræktunartilraunir. Þar vom fyrirferðarmestar tilraunir með mismunandi sáðdýpt
koms og niðurfellingu áburðar. Þær tilraunir vora á vegum bútæknideildar RALA og
vom gerðar á fimm stöðum í þremur landsfjórðungum. Auk þess má nefna tilraunir
með að sá grasi með komi á Korpu og áburðartilraun í Vindheimum. I haust var svo
sáð í stóra tilraun með vetrarafbrigði af öllum komtegundunum á Korpu.
Tilraun nr. 125-99. Samanburður á byggafbrigðum.
í þessum kafla er fjallað um tilraunir á nýjum stöðum og svo eiginlegan samanburð
byggyrkja. í sumar vom gerðar 11 tilraunir af þessu tagi. Tilraunir á nýjum stöðum vom 3 og
höfðu aðeins 8-16 reiti hver. Samanburðartilraunir vom 8 talsins og í þeim vom 36-81 reitur.
Tilraunimar vom gerðar á þessum stöðum. Litlu tilraunimar em merktar með stjömu: