Morgunblaðið - 19.05.2020, Blaðsíða 11

Sjávarflóð yfir Skarðseyri
á Sauðárkróki
Útbreiðsla sjávarflóðs
13. og 14. janúar 2020
S K A RÐS E Y R I
Unnið er að lokahönnun að frekari
sjóvörnum á Sauðárkróki, að sögn
Sigfúsar Inga Sigfússonar, sveitar-
stjóra í Sveitarfélaginu Skagafirði.
„Við leggjum mikla áherslu á að
framkvæmdir verði boðnar út sem
fyrst svo þeim verði lokið fyrir fyrstu
haustlægðir,“ segir Sigfús Ingi.
Þrívegis í vetur flæddi sjór yfir
Skarðseyrina á Sauðárkróki á jafn
mörgum mánuðum og flæddi m.a.
inn í fyrirtæki. Einnig flæddi yfir
sjóvörn við Strandveg og skemmdist
hún talsvert við það. Þá skemmdist
sjóvarnargarður á norðanverðri eyr-
inni að hluta í desemberveðrinu.
Á nýliðnum vetri voru sjávarflóð á
norðanverðu landinu óvenju tíð og
há.
Tíðni atburða minnki
Samkvæmt skýrslu hafnadeildar
Vegagerðarinnar þarf að gera tölu-
verðar breytingar á sjóvörnum við
höfnina á Sauðárkróki til að minnka
líkur á slíkum flóðum. Vegagerðin
hefur greint atburðina sem áttu sér
stað dagana 10. til 12. desember
2019, 11. til 13. janúar 2020 og 10.
febrúar 2020, og metið endurkomu-
tíma þeirra, það er hversu líklegt er
að atburðirnir gerist aftur.
Í mati Vegagerðarinnar á sjóvörn-
um og hættu á sjávarflóðum á Sauð-
árkróki kemur fram að til þess að
meðalágjöf í atburðum svipuðum
þeim sem urðu í vetur verði einn tí-
undi hluti þess sem í raun varð þá
þurfi að hækka sjóvörnina norðan á
Skarðseyrinni um tæpan metra í
+4,9 metra. Þannig breytist tíðni at-
burða sem nú koma að jafnaði á árs
fresti, yfir í það að koma á 10 til 30
ára fresti.
Þá þurfi að hækka sjóvarnir við
Strandveg um 40 til 60 cm þannig að
hæð þeirra verði á bilinu 4,2 til 4,3
metrar, lægst vestast næst höfninni
en hærri austar til að uppfylla kröfur
um ágjöf. aij@mbl.is
Sjóvarnir
hækkaðar á
Sauðárkróki
 Framkvæmdum ljúki fyrir haust-
lægðir  Þrívegis flæddi á Skarðseyri
FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. MAÍ 2020
SMÁRALIND
www.skornirthinir.is
Kíktu á verðið
Your shoes
Herrasandalar úr leðri
Tilboðsverð
3.599
Verð áður 11.995
Stærðir 40-45
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Nautgriparæktarmiðstöð Íslands
(Nautís) er að hefja innflutning á
sæði úr aberdeen angus-holda-
nautum frá Noregi til að nota á arf-
hreinar kvígur af þessu kyni í ein-
angrunarstöðinni á Stóra-Ármóti í
Flóahreppi. Hingað til hafa aðeins
fósturvísar verið fluttir inn. Tilgang-
urinn er að reyna að flýta því að
koma gripum til notkunar á býlum
sem eru með holdagripi í ræktun.
Innflutningur á nýju holdakyni
hefur til þessa grundvallast á inn-
flutningi á fósturvísum frá Noregi
sem settir hafa verið upp í íslenskar
kýr. Hefur það verið gert í þrjú ár í
röð og næsta kynslóð angus-kálfa
fæðist í einangrunarstöðinni nú í
júní. Erfiðlega hefur gengið að láta
íslensku kýrnar festa fang og komu
aðeins 8 angus-kálfar á síðasta ári út
úr um 40 fósturvísauppsetningum og
von er á svipuðum fjölda í ár.
Sigurður Loftsson, formaður
stjórnar Nautís, segir að ekki hafi
fundist skýringar á lágu fanghlutfalli
þrátt fyrir töluverðar athuganir.
Hann segir að þetta tengist ekki
erfðaefninu frá Noregi heldur ís-
lensku kúnum sem notaðar eru við
fósturvísauppsetninguna og bendir
um leið á að vandamál hafi verið með
frjósemi í íslenska mjólkurkúa-
stofninum. Vinnubrögðum hafi þó
verið breytt lítillega og sé vonast til
að það skili betri árangri í næstu um-
ferð.
Sæði í stað fósturvísa
Einangrunarstöðin fullnægir nú
skilyrðum sem sett eru fyrir inn-
flutningi sæðis til notkunar þar og
hefur fengist leyfi fyrir honum. Von
er á 50 sæðisskömmtum frá Noregi
og 25 fósturvísum að auki. Segir Sig-
urður að ætlunin sé að draga smám
saman úr fósturvísauppsetningu og
nota sæðingar í staðinn. Gert er ráð
fyrir því að sæðisinnflutningur verði
viðvarandi til að viðhalda stofninum
og nýta þann aðgang sem fengist
hefur að norsku ræktuninni. Jafn-
framt er verið að huga að innflutn-
ingi fleiri holdakynja en lengra er í
það, að sögn Sigurðar.
Sæðið verður notað á arfhreinar
angus-kvígur sem voru í fyrsta hópn-
um sem fæddist á Stóra-Ármóti.
Væntir Sigurður þess að fanghlut-
fallið verði mun betra við sæðingar
en verið hefur með fóstuvísauppsetn-
ingu enda sé þá verið að vinna með
sama erfðaefnið. Reynt verður að
sæða í júlí til að flýta ferlinu þannig
að einangrun gripanna ljúki fyrr en
áður og nautin komist á hentugri
tíma.
Sigurður segir að allt starfið snúist
um að fjölga sem mest arfhreinum
gripum úti á búunum og vonast til að
innflutningur á sæði stuðli að því
markmiði. Fyrsti nautkálfahópurinn
fór út á búin síðastliðið haust, eftir að
einangrun lauk og sæði hafði verið
tekið úr þeim. Við uppboð á kálf-
unum kom í ljós að mikil eftirspurn
er eftir þessum gripum. Næsti hópur
lýkur einangrun í haust.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Holdastofn Biksvartur angus-kálfur með fósturmóður sinni íslenskri í einangrunarstöðinni á Stóra-Ármóti.
Hefja innflutning á sæði
úr angus-holdanautum
 Reynt að flýta því að koma nautum í notkun í hjörðunum
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Umsóknarfrestur vegna fyrra inn-
tökuprófs við Jessenius-læknaskól-
ann í Slóvakíu rennur út á morgun,
miðvikudag. Vegna ferðabanns
þurftu kennarar við skólann að fella
niður inntökupróf
á Íslandi. Fer
prófið því fram á
netinu.
Fyrra inntöku-
prófið fer fram
13. júní og hið síð-
ara 15. ágúst.
Um 160 Íslend-
ingar eru við nám
í Jessenius-
læknaskólanum
og um 10 í lækna-
deild SDU-háskóla í Danmörku sem
tóku fyrstu þrjú árin í Jessenius-
læknaskólanum. Skólinn, sem er í
borginni Martin í Slóvakíu, er deild
innan Comenius-háskóla, helsta há-
skóla Slóvakíu.
Ríflega 50 hófu nám sl. haust
Að sögn Runólfs Oddssonar,
ræðismanns Íslands í Slóvakíu og
umboðsmanns Comenius-háskóla á
Íslandi, hófu 53 Íslendingar nám við
Jessenius-læknaskólann sl. haust.
Alls hafa 30 íslenskir nemendur
útskrifast frá skólanum, fjórir árið
2018 og 26 árið 2019. Þá hafa fimm
nemar sem tóku fyrstu þrjú árin í
Jessenius-læknaskólanum síðar út-
skrifast í Danmörku. Skólagjöld eru
10.900 evrur, eða um 1,6 milljónir ís-
lenskra króna á núverandi gengi.
Runólfur bendir jafnframt á að
Menntaskólinn á Akureyri og Jesse-
nius-læknaskólinn hafi gert sam-
starfssamning sín á milli.
Samstarf við MA
„Það er mikill áhugi á að koma á
samstarfi milli Martin í Slóvakíu og
Akureyrar. Járn Danko, bæjarstjóri
í Martin og fv. forseti Jessenius-
læknaskólans, heimsótti Akureyri í
október og átti fund með Ásthildi
Sturludóttur bæjarstjóra og nokkr-
um bæjarfulltrúum. Þá heimsótti
hann Menntaskólann á Akureyri og
átti fund með Jóni Má Héðinssyni
skólameistara,“ segir Runólfur.
Þeir sem eru áhugasamir um nám-
ið í Slóvakíu geta sent tölvupóst á
kaldasel@islandia.is.
Inntökuprófið
núna á netinu
 Nám í boði í læknaskóla í Slóvakíu
Runólfur
Oddsson