Skessuhorn - 11.11.2020, Side 20

MIÐVIKUDAGUR 11. NóVeMBeR 202020
Nú er verið að leggja lokahönd á
stækkun kirkjugarðsins á Borg á
Mýrum, verkefni sem hófst í fyrra-
vor. Að sögn einars óskarssonar,
formanns sóknarnefndar, eru ein-
ungis smávægileg snyrtingarverk-
efni eftir. „Ég man ekki hvað það er
langt síðan ég lét sjanghæa mig í að
verða hérna sóknarnefndarformað-
ur, en ókei – það gerðist, þá fer mað-
ur að beita sér í hlutunum,“ segir
hann léttur í lund um aðdragandann
að stækkun kirkjugarðarins.
Aukin aðsókn á Borg
Töluvert hefur fjölgað þeim sem
óska eftir að verða lagðir til hinstu
hvílu á Borg, meira en handan við
voginn í Borgarneskirkjugarði.
Það er meðal annars ástæðan fyr-
ir stækkun garðsins og hins vegar
ræður plássleysi almennt. „Reynd-
ar núna er búið að gera garðinn í
Borgarnesi mjög skemmtilegan.
Það tók verulegan tíma því það er
náttúrlega ekki til aur í neitt og alls
staðar peningasvelti. en það tókst
nú fyrir rest. Á sama tíma þá er ég
búinn að vera að herja hér á um að
fá að stækka garðinn í fjöldamörg
ára. Það gerist svo í hitteðfyrra þeg-
ar Guðmundur Rafn Sigurðsson,
aðalmaður hjá kirkjugörðum á Ís-
landi og mikill sóma strákur, hef-
ur samband. Hann segir að núna
hafi honum tekist að reita út að-
eins af aurum og spyr hvort við get-
um hafist handa, sem sagt í fyrravor.
Ég sagði já, alveg endilega hreint,“
útskýrir einar sem segist reynd-
ar hafa tekið smá þjófstart á fram-
kvæmdirnar. „Ég var aðeins byrjað-
ur áður. Það höfðu orðið til pening-
ar hérna með því að nota sjálfboða-
vinnu í hirðingu og annað slíkt. Við
gátum þess vegna byrjað og settum
við meðal annars drenlögn niður og
fleira,“ bætir hann við. Guðmundur
lagði einnig til teikningu af tilhög-
un stækkunar enda kunnáttumaður
í slíku að sögn einars.
Hafist handa
Vorið 2019 komu feðgarnir Hálf-
dán Helgason og Helgi Hálfdánar-
son með sínar græjur og byrjuðu að
keyra inn mold þar sem gert var ráð
fyrir stækkuninni. Svo í vor á þessu
ári, byrjaði Unnsteinn elíasson að
hlaða vegg í öðrum enda garðsins
og feðgarnir lögðu þökur yfir svæð-
ið sem þeir mokuðu inn árinu áður.
„Við vorum svo heppnir að Borgar-
verk var að taka grunn fyrir neðan
Húsasmiðjuna í Borgarnesi í egils-
holtinu. Hann Ragnar Frank, sem
hefur verið í skipulagsmálum hjá
Borgarbyggð, hafði verið minn bak-
hjarl þar og hann kom þessu á að
Borgarbyggð samdi við Borgarverk
um að moldin yrði flutt hingað. Úr
grunninum við egilsholt kom upp
alveg haugur af mold,“ útskýrir ein-
ar. „Það er þannig með kirkjugarða
að sveitarfélögin eiga að sjá til um
útvegun á efni og kirkjugarðasam-
bandið vinnu og annað í kringum
þetta. en þarna bar bara svo ákaf-
lega vel í veiði að nýta þetta efni,“
bætir einar glaður við.
Þar sem gert var ráð fyrir stækk-
uninni var svæði látið síga í vetur og
um leið og frost fór úr jörðu byrj-
uðu feðgarnir Hálfdán og Helgi að
flytja efnið úr egilsholti inn í garð-
inn með traktor og vagni. „Allt sem
við stöndum á núna er í rauninni úr
þeim grunnum. Unnsteinn kláraði
að hlaða vegginn í sumar og feðg-
arnir komu inn með fleiri grasþök-
ur, kláruðu að tyrfa og snyrta allt í
kring. Sett var möl undir torfuna á
afmörkuðu svæði innan garðsins þar
sem hægt verður að fara með vélar
ásamt því að lítill skáli verður reistur
til að geyma garðkönnur og önnur
verkfæri sem aðstandendur geta sótt
í. Þá verður vatnið tengt við skál-
ann. Við hliðina á skálanum verð-
ur bekkur sem fólk getur setið, svo
á að gera gönguleið inn í skóginn,
þannig þetta verður svona samtengt
til útivistar,“ bætir hann við.
Góður jarðvegur
einar segir efnið sem kom úr
grunnunum fyrir neðan Húsasmiðj-
una ákaflega gott efni til að grafa
í. „Þetta er aðeins sendin mold en
mjög fín mold og ákaflega góð til að
grafa í. Það getur nefnilega sums-
staðar verið melur undir þar sem
kirkjugarðar hafa verið settir á mel-
hóla. Slíkt undirlag er til dæmis
mjög erfitt að eiga við, nánast ekki
hægt að grafa í það. Hér er hins veg-
ar ákaflega góður jarðvegur. Það er
ísaldarleir eða jökulleir hér und-
ir öllu og er alls staðar hér í Borg-
arfirði reyndar. Það passar nokkurn
veginn að þegar maður er kominn
niður á hann, þá ertu kominn nógu
djúpt. Það fer enginn neðar en það,“
segir einar.
Ásamt grafreit hefur einnig verið
gert ráð fyrir duftkerareit í stækk-
un kirkjugarðsins. „Veggurinn sem
Unnsteinn hlóð gengur svolítið
hérna inn. Um það bil meter inn af
hleðslunni, inn í þessari bugt verð-
ur tvöföld röð af duftkerareitum og
einföld röð hérna vinstra megin.
Þetta er alveg bráðsnjallt því þetta
er að færast í aukana. Það eru hins
vegar margir sem kjósa að fara niður
í leiði eldri ættingja.“
Umhirða leiða í
höndum ættingja
Borgarkirkjugarður var orðinn full-
ur og þar sem nú hafa verið lagðar
þökur og snyrt var áður óræktar-
svæði. „Þarna voru sinuhrúgur og
óþverri. Það sem verra var að fólk
var farið að taka upp þann ósið að
henda öllu gömlu skrauti og borð-
um og bara nánast hverju sem var út
í þessa órækt. Þetta gerði mann ákaf-
lega leiðan stundum og ég hef farið
héðan með heilu pokana af sorpi,“
segir einar ósáttur við umgengnina
í garðinum. „Það er mjög snyrtilegt
hérna núna, en ef þú kæmir í febrú-
ar, ef það er ekki snjór yfir, þá sérðu
hér afgangana af jólaskrauti sem fólk
kemur með. Það kemur nefnilega
með það en tekur það aldrei aftur.
Við erum að tala um plast, ljósker
og allskyns dót. Þetta fer náttúrlega
óheyrilega í taugarnar á manni, en
maður hirðir þetta þegar fer að vora
og birta til. Allt í lagi að nefna þetta.
Fólk kemur með eitthvað a minn-
ingarmörkin sem er ágætt og allt í
fínu lagi með það, garðurinn verð-
ur fallegur hérna. en, það eru þessi
kerti og skreytingar sem fólk er að
koma með sem er svo bara fjúkandi
hér um allt. Það er nefnilega svolít-
ið sem að fólk almennt held ég viti
ekki, að umhirða leiða er í rauninni
á höndum ættingjanna, ekki garð-
anna,“ útskýrir einar ákveðinn.
Vangaveltur
einar veltir fyrir sér hugmyndinni
um kirkjugarða almennt og fyrir
hvað þeir standa. Hann segir með-
al annars eina hugmyndina að fólk
verði jarðað inn á milli trjánna.
„Það er hugmynd, sem er ekki kom-
in langt og er meira bara orðuð, að
hér verði jafnvel hægt að fá að grafa
inn á milli trjánna. ekkert endilega
þegar garðurinn er orðinn fullur,
jafnvel fyrr. Þetta þekkist víða er-
lendis. Fyrrum ræðismaður Íslands
í Winnipeg, Neil Bardal, var með
útfararþjónustu og ég gekk í gegn-
um kirkjugarðinn þar því einn af
ættingjum konunnar er jörðuð þar,
og við fundum leiðið. Þar eru allir
grafnir svona inn á milli trjáa, bara
inni í skógi. Þetta er óskaplega sér-
stakt og þetta er huggulegt á sama
tíma. Maðurinn verður bara aft-
ur hluti af náttúrunni,“ segir ein-
ar hugsi. „Svo er annað, hlutur sem
ég er ekki viss um að verði leyfður.
Það er svo skrítið með okkur, við
köllum þetta kirkjugarð en kirkju-
garður er eitthvað sem er bundið
við kirkju og þá erum við bara að
tala um kristni. Hvað ætlum við að
gera við múslimana okkar og gyð-
ingana okkar og búddista og aðra?
Hvað ætlum við að gera við þá? Ég
get ekki séð að ófriðurinn þurfi að
vera slíkur að við getum ekki legið
saman í moldinni dauðir eftir það,
en þetta er bara hlutur sem á eftir
að taka á. Það talar enginn um þetta
og vill kannski enginn benda á þetta
og rugga bátnum. Þetta er eitthvað
sem maður veltir fyrir sér þar sem
t.d. margir hafa sagt sig úr Þjóð-
kirkjunni og annað slíkt. en alltaf
heitir þetta samt kirkjugarður, ég
vil kannski bara hætta að kalla þetta
kirkjugarð, kalla þetta frekar leg-
stað.“
Þakklátur
einar er himinlifandi með útkomuna
með stækkun garðsins og er honum
þakklæti efst í huga. „Allir sem hafa
komið að þessu verki hafa lagt sig
ákaflega vel fram. Borgarverk flutti
í okkur efni og voru ákaflega rausn-
arlegir með það sem við þurftum að
greiða. Kaupfélag Borgfirðinga gaf
töluvert af grjótinu. Borgarverk átti
grjót líka sem við fengum fyrir ókaf-
lega lítið. Allir sem hafa komið að
þessu hafa í rauninni gert allt með
glöðu geði og allt gengið upp. Svo
það sem þeir félagarnir hafa unnið
hérna, feðgarnir Hálfdán Helgason
og Helgi Hálfdánarson ásamt Unn-
steini, þetta er allt svo vel unnið og
allt svo vel gert sem þeir gera þess-
ir strákar,“ segir einar sáttur. „Það
mætti segja að ég sé bara að gera
hérna bæli fyrir sjálfan mig, ég vil
hafa huggulegt í kringum mig þeg-
ar að því kemur,“ bætir einar við að
lokum.
glh
Kirkjugarðurinn á Borg á Mýrum stækkaður
-rætt við Einar Óskarsson, formann sóknarnefndar
„Það er nefnilega svolítið sem að fólk almennt held ég viti ekki, að umhirða leiða
er í rauninni á höndum ættingjanna, ekki garðanna,“ segir sóknarnefndar for-
maðurinn.
Einar Óskarsson, formaður sóknarnefndar á Borg.
Stækkun kirkjugarðsins á Borg var kærkomin. Með stækkuninni er m.a. gert ráð
fyrir duftkerareit.