Morgunblaðið - 12.06.2020, Síða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚNÍ 2020
VINNINGASKRÁ
292 8307 19707 29862 40845 51940 63974 73509
450 8349 19895 30402 40988 52035 63992 73767
557 8598 20297 30858 41153 52256 64061 73885
845 8606 20631 30989 41377 52365 64310 74333
1206 8963 20825 31102 41541 52417 64351 74505
2155 9327 20848 31662 41957 53802 64423 74628
2357 9509 21365 31939 43285 53844 64478 74793
2416 10581 21454 32125 44388 54048 64665 74983
2507 10978 21696 32586 44398 54179 65274 75254
2548 11173 22461 32627 44592 54717 65630 75599
2817 11245 23506 32806 44679 54738 65713 75655
2863 11405 23508 33084 44894 55267 65932 76141
3040 11649 24012 33277 45115 55292 66255 76169
3498 12159 24043 33284 45426 55495 66597 76557
3547 12199 24343 33332 45812 55757 67337 76716
3626 13020 24500 33834 45836 56005 67502 76799
3813 13074 24677 34010 46165 56182 67972 76879
4127 13237 24858 34388 46281 56263 68017 76944
4172 13364 24909 35277 46582 56642 68030 77057
4669 13540 25010 35303 46682 56814 68141 77280
5046 13552 25092 35642 46892 57186 68581 77449
5154 13731 25189 36164 47049 57513 68731 77792
5518 13800 25325 36272 47653 58241 69250 78043
5566 14088 25803 36323 47680 58317 70289 78190
6119 14557 26230 37848 48341 58439 70677 78727
6258 15207 26662 38041 48607 58623 71069 78961
6636 15759 26671 38103 48724 58712 71106 79235
6722 15916 27195 38694 49113 60799 71342 79812
6896 16393 27355 38714 49513 61257 71620 79848
6985 16519 27647 38794 50214 61293 72212 79855
7042 17257 27714 39240 50270 61362 72307 79987
7292 17617 28356 39324 50298 62244 72373
7439 18330 28483 39381 50944 62433 72746
7600 18514 28529 39615 51187 62850 72839
7749 18926 28948 39975 51191 63411 72993
7853 19409 29116 40219 51303 63778 73050
8096 19623 29640 40584 51858 63949 73216
577 9494 21193 29811 40684 51492 65040 73549
1948 10298 21322 30267 41306 52783 66354 73676
4249 10483 21437 30478 41506 53968 66502 74317
4469 12491 21756 31640 42244 53995 66652 75910
4485 12596 21808 31863 43471 55056 67206 76941
5332 13235 21969 32626 43601 55410 67374 77775
5411 13584 22579 33429 43627 56189 67540 77820
6187 13610 24139 33641 44263 59729 67894 79533
6280 15410 24687 36510 45264 60455 67974 79991
7056 16380 25673 36947 46555 61805 68014
7885 16689 25799 39700 48920 63259 69349
7888 17246 28985 39879 49558 64861 71871
8049 19866 29490 40162 51009 64876 72440
Næstu útdrættir fara fram 18., 25. júní & 2. júlí 2020
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 12.000 Kr. 24.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 25.000 Kr. 50.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
42421 45137 55699 56661 76706
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
2387 11960 16501 29292 54047 65676
2476 13194 18062 33853 55024 70076
4523 13400 22507 41241 58154 72327
6172 15281 27837 52533 61984 75991
Aðalv inningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
9 0 7 8
6. útdráttur 11. júní 2020
Opnað verður fyrir
ferðamenn til landsins
15. júní og allir skim-
aðir sem koma til
landsins. Er það ferða-
mönnum að kostn-
aðarlausu fyrstu tvær
vikurnar.
Miðað við tölur
Seðlabankans um að til
landsins komi 50.000
ferðamenn til áramóta
má ætla að 4.000 ferðamenn komi
þessar tvær vikur og ef þeirri tölu er
varpað yfir á reynslu frá því í vor má
búast við að 20 greinist smitaðir og
að af þeim þurfi 0,1 að leggjast inn á
spítala. Bjartsýn spá forsætisráðu-
neytisins er að 180.000 ferðamenn
komi til landsins til áramóta, í því til-
felli má reikna með að 72 ferðamenn
greinist með smit og 0,3 þurfi að
leggjast inn á spítala þessar 2 vikur í
júní.
Forstjóri LSH hefur ákveðið að fái
hann einn COVID-veikan ferðamann
sem þurfi að leggjast inn á LSH lýsi
hann yfir neyðarástandi og hætti val-
kvæðum aðgerðum. LSH kostar rík-
ið 6 ma. á mánuði og er með tæpa
6.000 starfsmenn, því er erfitt að
skilja að fáeinir COVID-sjúklingar
leggi sjúkrahúsið á hliðina.
Í Keflavík er sjúkrahús sem ekki
hefur verið nýtt sem skyldi í mörg ár
sem mætti nýta undir COVID-
sjúklinga. Væri ekki hagkvæmara að
taka hluta af því undir þá fáu ferða-
menn sem þurfa á sjúkrahúsþjón-
ustu að halda?
Heilbrigðisráðherra hefur ákveðið
að skima til áramóta og láta ferða-
menn borga 15 þúsund kr. fyrir
hverja skimun frá og með 1. júlí.
Hann hefur einnig ákveðið að setja í
14 daga sóttkví þá sem vilja ekki fara
í skimun og allir sem koma nálægt
þeim sem greinast veikir verða settir
í sóttkví eins og gert hefur verið við
Íslendinga síðustu mánuði (samtals
21.064 Íslendingar). Fyrstu hug-
myndir voru að kostnaður við hverja
skimun væri 49.719 kr., svo heyrðist
að reiknað væri með að hver skimun
kostaði 26.000 kr. Þá
ákvað ríkisstjórnin að
gjald sem einstaklingar
þyrftu að greiða væri
15.000 kr. per. skimun.
Ísland er eina landið
sem hefur ákveðið að
skima alla sem koma til
landsins til næstu ára-
móta og láta viðkom-
andi ferðamenn borga.
Ef það raungerist að
hægt verði að ferðast
innan EU án takmark-
ana frá 1. júlí nk. verð-
ur erfitt að standa á þessari áætlun.
Bryndís Sigurðardóttir, smitsjúk-
dómalæknir á LSH, telur „Skimun
einkennalausra, hraustra ein-
staklinga ekki góða hugmynd“. Þeir
sem nýorðnir eru veikir greinast
ekki jákvæðir við skimun og heldur
ekki um 20% þeirra sem eru veikir.
Þeir sem eru komnir yfir veikindin fá
jákvæða niðurstöðu úr skimun og
eru ekki smitandi. Hún spyr hvort
hægt sé að skylda ferðamenn í sömu
flugvél í sóttkví á eigin kostnað í 14
daga óháð ferðaáætlun. Telur Bryn-
dís fjármunum ríkisins betur varið í
að grípa inn í hjá þeim sem verða
veikir.
Gylfi Zoega, prófessor í hagfræði,
sagði á sömu ráðstefnu hjá Háskóla
Íslands „mikilvægt að meta áhætt-
una sem hlýst af því, til dæmis ef far-
aldurinn tekur sig upp á ný hér í
haust. Það versta sem getur gerst er
að það verði jafn mikill eða verri far-
aldur í haust og í vetur, því að það
sem er gott hérna er að það hefur
tekist að ná tökum á þessu þannig að
hagkerfið innanlands og samfélagið
er að komast í eðlilegt horf“. „Og það
má alls ekki gerast eins og hefur
gerst svo oft í sögunni hér að hags-
munir fárra verði til þess að fleiri séu
settir í hættu.“
Þá geti kostnaðarsöm sýnataka og
hættan á tveggja vikna sóttkví fælt
ferðamenn frá. „Þegar það er svona
mikil óvissa er alltaf skynsamlegt að
taka mörg, lítil skref,“ segir Gylfi og
bendir á að læknar séu ekki sammála
um hvernig fara skuli að.
Sóttvarnalæknir hefur verið harð-
ur á því að hafna alfarið notkun
andlitsgríma fyrir almenning. Þann
6. júní mælti Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunin með að almenningur not-
aði andlitsgrímur í návígi við
ókunnuga. Hvað mun sóttvarna-
læknir gera? Mæla með að Íslend-
ingar noti andlitsgrímur?
LSH fær hátt í 7% af fjárlögum,
nær 10% ef nýbygging og annar
kostnaður er tekin með. Eins og við
var að búast stóð starfsfólk heil-
brigðisþjónustunnar sig vel í CO-
VID-faraldrinum. Ríkisstjórn ákvað
að útdeila verðlaunum að upphæð 1
ma. til einhvers hóps heilbrigðis-
starfsmanna, miðað við að 120 manns
voru lagðir inn á spítala gerir bónus
um 8 milljónir króna á hvern sjúk-
ling, er það auk launa, yfirvinnu og
annarra greiðslna til þeirra. Þá fær
LSH fjárveitingar á fjárlögum og má
segja að hann hafi fengið greitt fyrir
fjölda aðgerða sem spítalinn átti að
framkvæma en gerði ekki. Þetta
mun lengja biðlista og væntanlega
mun ráðuneytið borga aftur fyrir
þessar aðgerðir síðar þegar kemur
að því að framkvæma þær.
LSH hefur kvartað undan fjár-
skorti síðustu 20 ár. Sjá má á fjár-
lögum að framlög til rekstrar LSH
hafa verið hækkuð verulega síðustu
fimm ár og hafi rekstur hans kostað
um 75 ma. árið 2019 auk 5 ma. til ný-
byggingar (vantar í þessar tölur nýtt
sjúkrahótel og fleira). Er um að
ræða hækkun á fjárveitingu um 20%
umfram verðlag á þessum tíma sem
hafa aðallega farið í hækkun launa
og fjölgun starfsmanna úr 5.019 í
5.931. Á sama tíma hefur framleiðni
lækkað og ekki verið fjárfest nægi-
lega í tækjabúnaði eða aðstöðu. Virð-
ist LSH eiga við stjórnunarvanda að
etja og vera fastur í úreltum samn-
ingum við starfsfólk sem heldur niðri
framleiðni.
COVID, heilbrigðiskerfið,
holur og hindranir
Eftir Holberg
Másson » Ísland er eina landið
sem hefur ákveðið
að skima alla sem koma
til landsins til næstu
áramóta.
Holberg Másson
Höfundur er framkvæmdastjóri.
Hvar er næsta
verkstæði?
FINNA.is
Það vekur athygli
þegar opinber stofn-
un auglýsir eftir
tæpum tíu þúsund
fermetrum mið-
svæðis í Reykjavík
fyrir skrifstofur og
ætlar sér að gera
leigusamning til 30
ára. Maður spyr sig:
er hér horft til hefða
fortíðar eða tæki-
færa framtíðar?
Skatturinn er sá aðili sem er að
leita að húsnæði og telur farsælast
að koma öllu sínu starfsfólki á
sama stað á sama tíma. Það sem
er áhugavert er að staðsetningin
sem valin er er sú staðsetning
sem erfiðast er að komast að og
frá.
Skatturinn er sá aðili sem
stendur sig hvað best í rafrænni
stjórnsýslu og er í raun öðrum til
eftirbreytni. Þess frekar kemur
þessi ráðstöfun á óvart.
Með sameiningu stofnana stend-
ur Skatturinn á tímamótum. Væri
ekki heppilegra að þá væri horft
til framtíðar í stað fortíðar?
Er ekki tímabært að horfa á
verkefni sem embættið þarf að
láta sinna? Að aðilar geti tekið
þau að sér og unnið þar sem það
hentar þeim sem vinnur verkefnið
og á þeim tíma sem það hentar?
Er virkilega betra að festa stað-
setningu í miðbæ
Reykjavíkur og aðeins
þeir sem búa nógu ná-
lægt þeim stað geta
unnið og starfað á veg-
um Skattsins?
Er ekki tímabært að
snúa hlutum við hjá
hinu opinbera og segja
að að hámarki megi
30% starfa vera með
fasta staðsetningu?
Hætta að reyna að
„þvinga störf á lands-
byggðina“ og frekar
veita fólki frelsi og
sveigjanleika við vinnu. Það
gagnast öllum, hvar sem við bú-
um.
Nú er af miklum metnaði unnið
að rafrænni stjórnsýslu hjá hinu
opinbera og metnaðarfull verkefni
í vinnslu. Getur ekki ríkið/
ríkisstofnanir hætt með allar þess-
ar afgreiðslur mismunandi aðila
úti um allt og einfaldað sitt verk-
lag, bæði fyrir sig og fyrir okkur
sem þurfum á þjónustu að halda?
Því er ekki bara ein þjónustu-
skrifstofa sem annast alla upplýs-
ingagjöf og þjónustu fyrir alla
opinbera aðila nákvæmlega eins
og www.island.is er varðandi raf-
ræna stjórnsýslu?
Það vakti athygli nýlega þegar
fjallað var um kaup Reykjavíkur-
borgar á aðgangskortum fyrir
starfsfólk á Vinnustofu Kjarvals. Í
umfjöllun um þá ákvörðun kom
meðal annars fram:
„Í samningi Reykjavíkurborgar
við vinnustofuna er hún sögð „sér-
lega vel til þess fallin að taka á
móti erlendum og innlendum við-
skiptavinum, hitta samstarfsfólk
vegna vinnu eða utan hennar,
rækta tengsl við aðra eða sinna
störfum sínum í næði frá dagsins
önn“.
Er ekki lag fyrir ríkið að skoða
hvort það sé hagkvæmt að opna á
möguleika ríkisstarfsmanna til að
nýta slíka staði með sameiginlegu
vinnurými? Með slíkum áherslum
gæti ríkið skapað betri rekstrar-
legar forsendur fyrir rekstri slíkra
staða víðar um landið og aðrir
gætu notið góðs af.
Það verður gaman að sjá þegar
Ríkiskaup auglýsa eftir; 30 skrif-
stofurýmum í Hveragerði, 12 á
Eyrarbakka, 18 á Egilsstöðum, 15
á Höfn í Hornafirði og 35 á Sel-
tjarnarnesi. „Í boði er leigusamn-
ingur til 30 ára.“ Nokkuð viss um
að í þeirri nálgun myndu margir
sjá tækifæri, bæði launþegar og
rekstraraðilar.
Að fjárfesta í fortíð eða framtíð
Eftir Guðmund
Ármann Pétursson »Hætta að reyna að„þvinga störf á
landsbyggðina“ og frek-
ar veita fólki frelsi og
sveigjanleika.
Guðmundur Ármann
Pétursson
Höfundur er rekstrar- og umhverfis-
fræðingur.
gudmundur.armann@me.com