Morgunblaðið - 31.07.2020, Side 1

F Ö S T U D A G U R 3 1. J Ú L Í 2 0 2 0
Stofnað 1913  179. tölublað  108. árgangur 
ÁSTRALSKUR
BROSMILDUR
HETJUTENÓR
FYRST NORÐ-
URLANDA MEÐ
GRÍMUSKYLDU
SKEYTINGARLEYSI
EN BLEKKINGAR
ÓSANNAÐAR
GRÍMULEYSI FRAM AÐ ÞESSU 14 NIÐURSTAÐA CAS 27ÖLLU AFLÝST 28
Lilja Hrund Ava Lúðvíksdóttir
Alexander Kristjánsson
Sighvatur Bjarnason
Fjöldatakmörkun vegna kórónu-
veirunnar miðast við 100 einstak-
linga frá og með hádegi í dag en nýj-
ar reglur sem nú taka gildi gilda
fram til 13. ágúst. Þá er tveggja
metra reglan svokallaða ekki lengur
valkvæð heldur skyldubundin. Þar
sem ekki er hægt að tryggja tvo
metra á milli ótengdra einstaklinga
er notkunar andlitsgríma krafist.
Þetta kom fram á upplýsingafundi
stjórnvalda í gær, en gripið er til
hertra aðgerða vegna aukins smits í
samfélaginu.
Hvað varðar landamæraskimun
verður tvöföld sýnataka útvíkkuð til
allra sem til landsins koma frá
áhættusvæðum og dvelja hér í 10
daga eða lengur með ráðstöfunum í
samræmi við heimkomusmitgát þar
til neikvæð niðurstaða fæst úr seinni
sýnatöku. Beri þessi ráðstöfun ekki
árangur og innlend smit koma upp
tengd komufarþegum þarf hugsan-
lega að efla aðgerðir á landamærum
enn frekar. Þá hefur sóttvarna-
læknir lagt til að söfn, skemmtistaðir
og aðrir opinberir staðir geri hlé á
starfsemi sé ekki hægt að tryggja að
farið sé eftir fjöldatakmörkunum eða
að bil milli ótengdra aðila sé yfir
tveimur metrum. Sóttvarnalæknir
hefur einnig lagt til að starfsemi sem
í eðli sínu felur í sér að gestir noti
sameiginlegan búnað, svo sem
íþróttastarf og líkamsræktar-
stöðvar, geri hlé eða sótthreinsi bún-
að á milli notenda.
„Við hin tökum höggið“
Alls eru virk smit á landinu nú
rúmlega 40 talsins og fleiri en 215 í
sóttkví. Nákvæm tala smitaðra
fékkst ekki staðfest áður en
Morgunblaðið fór í prentun í gær-
kvöldi.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðis-
ráðherra segir að nauðsynlegt sé að
halda öflugri smitrakningu áfram, að
sóttkví og einangrun sé beitt og
margir séu prófaðir fyrir veirunni.
Hún segir að þær ráðstafanir sem
gripið sé til velti að mörgu leyti á því
hve mikið sé vitað um smitin.
„Þetta fer allt eftir því hvað við
vitum um smitin, hvað við vitum um
tengsl þeirra, hvort búið er að greina
og setja alla í sóttkví sem eru í kring-
um þau, eða hvort það eru of margir
lausir endar. Það er akkúrat staðan
sem við erum í, það eru margir lausir
endar og við þurfum að fá yfirsýn og
til þess þurfum við að grípa svona í
handbremsuna,“ segir Svandís.
Ýmsir, einkum tónlistarmenn og
skemmtistaðaeigendur, fóru hörðum
orðum um ferðaþjónustuna á sam-
félagsmiðlum í gær og kenndu opn-
un landamæra um aukna útbreiðslu
veirunnar hér á landi. Sagði Bubbi
Morthens til dæmis að ferðabrans-
inn réði förinni en að „við hin tökum
höggið“.
Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfa-
dóttir, ferðamála-, iðnaðar- og ný-
sköpunarráðherra, sagði í samtali
við mbl.is í gær að engin gögn
styddu það að íslenskt samfélag sé í
þeirri stöðu sem það er nú vegna
þess að tekin var ákvörðun um að
opna landamærin fyrir ferðamönn-
um í síðasta mánuði.
Hún segir að áhættan sem fólst í
opnuninni hafi verið ásættanleg.
Verslunarmannahelgin er handan
við hornið en eins og gefur að skilja
eru skemmtanahöld helgarinnar á
landsvísu í uppnámi vegna nýju
reglnanna.
Flestum viðburðum hefur verið
aflýst og aðgengi að tjaldsvæðum
verður skert en fólki mun að öllum
líkindum verða vísað frá tjaldsvæð-
um landsins þegar þau taka að fyll-
ast. Það er gert vegna fjöldatak-
markana.
Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn
hjá almannavörnum mælir gegn því
að fólk fari í tjaldferðalag um
helgina en segir í lagi að fara á
einkalóð með vinum, eins og í sum-
arbústað.
Grípa í handbremsuna
 Tveggja metra reglan aftur í
gildi og fjöldatakmörkun miðast
nú við 100 manns í stað 500 áður
Morgunblaðið/Óskar Pétur Friðriksson
Hvít tjöld risu í gær þótt engin verði Þjóðhátíð þetta árið
Hvít tjöld risu í Vestmannaeyjum í gær eins og venjan er fyrir verslunarmannahelgi þrátt fyrir að engin verði Þjóðhátíð. Henni var frestað fyrir nokkru
síðan en að sögn Jóhannesar Ólafssonar, yfirlögregluþjóns í Vestmannaeyjum, er víst að nokkuð af brottfluttum Eyjamönnum og fjölskyldum heimamanna
muni koma í heimsókn til Eyja yfir helgina. Hann telur þó ekki ástæðu til að hafa sérstakar áhyggjur af hópamyndun. „Það verða fjölskyldur í görðum og
vinir og vandamenn hittast en við eigum ekki von á fjöldasamkomum.“ Skipuleggjendur styrktartónleika sem til stóð að halda á laugardagskvöld drógu
umsókn sína um tónleikahald til baka í gær og gerði Björgunarfélag Vestmannaeyja slíkt hið sama vegna blystendrunar í Herjólfsdal.
MÁhrif kórónuveirunnar »4 og 6
 Þórdís Kolbrún segir ekki
hægt að kenna opnun landsins
fyrir ferðamönnum um ástandið
 Víðir Reynisson mælir gegn
því að fólk fari í tjaldferðalög
um verslunarmannahelgina
Pétur Hreinsson,
Aron Þórður Albertsson
Baldur Arnarson
Vilborg Helga Júlíusdóttir, hagfræð-
ingur Samtaka ferðaþjónustunnar,
segir nú ólíklegra en áður að hingað
komi 63 þúsund ferðamenn í ágúst,
líkt og Ferðamálastofa spáði.
Vilborg Helga segir um mikla
hagsmuni að tefla enda geti gjald-
eyristekjur af rúmlega 60 þúsund er-
lendum ferðamönnum numið um
11,5 milljörðum króna.
Hleypur á milljörðum króna
Jón Bjarki Bentsson, aðalhag-
fræðingur Íslandsbanka, tekur í
sama streng og áætlar að tekjurnar
af slíkum fjölda erlendra ferða-
manna í ágúst gætu numið 15-16
milljörðum. Af því leiði að helmings-
fækkun ferðamanna muni skerða
tekjurnar um allt að 8 milljarða.
Vegna aukinnar óvissu í efnahags-
málum sé ólíklegt að sami viðsnún-
ingur verði í haust og eftir að sam-
komubanni var aflétt í maí.
Önnur bylgjan of stór biti
Guðrún Þóra Gunnarsdóttir, for-
stöðumaður Rannsóknarmiðstöðvar
ferðamála, segir að ef fram heldur
sem horfir séu líkur á gjaldþrota-
hrinu fyrirtækja í ferðaþjónustu.
Þannig geti önnur bylgja kórónu-
veirusmita reynst umræddum fyrir-
tækjum of stór biti.
Slíkt á þó ekki við um Icelandair
en að sögn Birnu Óskar Einarsdótt-
ur, framkvæmdastjóra sölu- og þjón-
ustusviðs fyrirtækisins, miða áætl-
anir félagsins við takmarkaða
starfsemi næstu mánuði.
Sævar Þór Jónsson lögmaður seg-
ir bankana farna að taka bíla og tæki
upp í skuldir hjá ferðaþjónustufyr-
irtækjum. »10-12
Gæti þýtt milljarða tekjutap
 Útlit var fyrir 12-16 milljarða tekjur af ferðamönnum í ágúst  Gjaldþrotum spáð
 Landsframleiðsla Bandaríkjanna
og Þýskalands dróst skarplega
saman á öðrum fjórðungi þessa árs,
en stjórnvöld beggja ríkja greindu
frá hagtölum fyrir tímabilið frá
apríl til júní í gær. Önnur ríki
greindu einnig frá miklum sam-
drætti á ársfjórðungnum í gær, en
hann er nær alfarið rakinn til kór-
ónuveirunnar.
Var samdrátturinn í Bandaríkj-
unum hinn versti frá upphafi mæl-
inga þar í landi árið 1947, en lands-
framleiðslan þar var sögð hafa
dregist saman um 32,9% frá sama
fjórðungi í fyrra. »13 og 14
Mesti samdráttur
í rúmlega hálfa öld