Morgunblaðið - 31.07.2020, Blaðsíða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. JÚLÍ 2020
VINNINGASKRÁ
590 12016 19624 32496 42173 50182 58775 72339
1156 12196 19768 32752 42298 50195 58851 72661
1258 12552 20112 33424 43849 50293 59463 72693
1497 12593 20933 33681 43925 50361 60445 72746
1659 13284 21845 34227 44021 50403 60543 73322
1808 13550 22057 34228 44394 50866 60785 73659
1842 13894 22272 34292 44572 51188 61195 73725
2833 13981 22445 34419 44610 51336 61212 74187
2950 14014 22854 34501 44627 51669 61289 74330
3127 14103 22985 34917 44772 52021 61374 74713
3557 14686 23957 35008 44926 52128 61829 74745
4224 14697 23978 35031 45033 52769 63346 75072
4590 15035 24168 35083 45160 52914 64306 75090
5107 15122 24238 35139 45397 53013 64573 75364
5760 15181 24301 35156 45403 53228 64991 75487
5844 15872 24534 35269 45615 53255 65319 75820
6120 16279 24649 35756 45655 53337 65405 75835
6136 16405 24934 36495 45691 53956 65437 76788
6151 16453 25370 36622 45698 54198 65508 76905
7067 16766 25636 36715 46042 55004 65640 76954
7364 16882 26116 37545 46093 55146 65882 77290
7704 17132 26606 37965 46453 55253 66238 77403
8982 17397 26792 38010 46518 55477 66670 77966
9100 17452 26953 38403 46781 55536 66683 78007
9255 17793 27047 38712 47008 55566 66769 78122
9287 17910 27273 38820 47264 55708 67136 78577
9852 18031 28136 38986 47500 55864 67528 78670
10126 18399 28468 39202 47584 56271 67545 78700
10650 18649 29553 39255 47663 56428 67861 79129
10681 18801 29667 39485 47711 56439 67972 79696
10956 18984 29937 39961 47750 56447 68314 79890
11025 19014 30271 40219 48104 56792 68332
11093 19019 30604 40221 48810 56856 68832
11145 19024 30775 40460 48853 57312 69777
11459 19239 31433 40987 48856 57434 70136
11532 19348 32023 41837 49629 57606 70381
11606 19510 32153 42048 49926 58015 72042
2355 9319 18741 27259 39909 47748 61690 71136
2434 9546 20029 29046 39918 47899 62057 72546
3990 10352 20239 29378 41392 48092 62381 72595
4006 10457 21399 29982 41478 49380 62924 73188
5231 11119 21858 31353 42235 50359 65427 74694
6255 11754 22301 31515 42758 51003 65982 75449
6340 12308 23110 31787 43387 51487 66517 76898
6873 12823 23165 31979 43591 51992 67509 78307
7268 13559 23785 32224 44730 54053 67884 78491
8532 14874 23802 33744 46114 54366 68759
9021 18383 24729 33819 46849 55551 68988
9204 18628 26059 34434 47357 55793 69237
9305 18699 27124 36586 47554 56142 70864
Næstu útdrættir fara fram 6., 13., 20. & 27. ágúst 2020
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 12.000 Kr. 24.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 25.000 Kr. 50.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
25422 39711 42579 45220 62119
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
427 16276 32791 44297 52487 56321
2035 17069 33771 47313 54600 74398
2181 22743 38921 49654 55962 75402
12363 31082 41879 50257 56300 75442
Aðalv inningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
7 2 3 5 6
13. útdráttur 30. júlí 2020
Eyþór vinur minn
Heiðberg skrifar grein
í Moggann 22. júlí síð-
astliðinn undir yfir-
skriftinni „Fiskurinn í
sjónum“. Þar lýsir
hann þungum áhyggj-
um vegna stöðu þess-
ara mála í dag, öllu
braskinu sem útgerðin
stundar með óveidda
fiskinn í sjónum og til
að kóróna skömmina
eru einhverjir útgerðarmenn orðnir
bara nokkuð vel stæðir. Ef ég vissi
ekki betur myndi ég halda að hér
stýrði penna einhver framagosinn
sem væri að sækjast eftir þingsetu,
enda er málflutningur af þessu tagi
lykillinn að íslensku þjóðarsálinni,
sem virðist sakna gömlu góðu dag-
anna áður en við náðum tökum á
stjórn veiðanna í lögsögunni.
Gengisfellingar og umfram-
veiði voru normið
Gömlu góðu dagarnir voru í
meginatriðum á þá lund að við vor-
um með a.m.k. eina rausnarlega
gengisfellingu á ári og stundum
fleiri ef verulega illa áraði hjá út-
gerðinni. Vinur minn Kristján
Ragnarsson var í flestum fjöl-
miðlum daglangt með tár í aug-
unum að biðja þá sem réðu ríkis-
kassanum um ölmusu útgerðinni til
handa, þá voru flestir útgerð-
armenn með allt á hælunum bogr-
andi í skuldafeni sem hvergi sá til
lands úr. Okkur tókst nánast aldrei
að halda við sett mörk hvað varðar
veiðar úr helstu nytjastofnunum,
veiddum umfram, um
tugi prósenta a.m.k. í
þorskinum. Það er rétt
hjá þér Eyþór, nú er
öldin önnur, útgerðin
gengur bara vel hjá
flestum, sem ætti að
færa okkur gleði og
stolt því nógu lengi er-
um við búin að lifa í
baslinu. Þér finnst al-
veg skelfilegt að veiði-
rétturinn skuli ganga
kaupum og sölum en
það eru einmitt þessi
frjálsu viðskipti með kvótann sem
gera útgerðina arðbæra í dag.
Ef við hefðum bundið
veiðiréttinn við skip
Eyþór, það hefði verið hægt að
binda veiðiréttinn við þau skip sem
voru að veiðum, t.d. í árslok 1982, en
það er mjög erfitt að stýra veið-
unum með sóknartakmörkunum;
sagan segir okkur að það gengur
ekki upp ef við ætlum okkur að ná
tökum á heildarveiðinni þ.e. veiða
ekki umfram ráðgjöf. Hvað hefði
gerst ef við hefðum bundið veiði-
réttinn við ákveðin skip, eða þau
sem voru við veiðar í árslok 1982?
Einhver þeirra hefðu farið á ver-
gang, gengið kaupum og sölum,
verðið hækkað langt umfram eðli-
legt verð á skipi. Af hverju? Vegna
þess að þá var skipið ekki bara skip
heldur líka bevís upp á að mega
veiða innan lögsögunnar. Það er
líka rétt að ef þessi leið hefði verið
farin hefði kvótinn ekki gengið
kaupum og sölum heldur skipin og
það er auðvitað allt önnur áferð á
því að selja skip eða kvóta, svo ekki
sé nú talað um að erfa skip í stað
kvóta. Slíkt hefur fágað yfirbragð á
meðan kvótasala minnir mann bara
á hálfgert brask og siðleysi, þótt í
báðum tilfellum sé verið að selja að-
ganginn að miðunum sem eru sam-
eign okkar allra. Til viðbótar má
gera því skóna að ef sóknarstýring
hefði verið notuð við stjórnun veið-
anna myndi sjávarútvegurinn ekki
vera jafn arðbær og hann er í dag
og því færri útgerðarmenn bjarg-
álna, sem hefði bætt svefn þeirra
fjölmörgu sem njóta illa værðar
vegna þessa í dag.
Eyþór vinur minn, svona í lokin.
Einhvers staðar segir að maður
komi í manns stað og mér virðist
það vera að sannast í þessu máli.
Við erum greinilega að fá nýjan
grátsöngvara fram á sjónarsviðið í
stað Kristjáns vinar míns, sá er
talsmaður ferðaþjónustunnar og
biður nú daglangt um gengissig,
sem er fágaðra og fræðimannslegra
orðfæri yfir það sem við kölluðum í
gamla daga því groddalega nafni
gengisfelling.
Fiskurinn í sjónum, framhald
Eftir Helga Laxdal » Verð á kvóta fer eftir
því hversu hag-
kvæmt er að gera út
hverju sinni. Fyrir daga
kvótans hefði það verið
mjög lágt, jafnvel 0,
vegna bágrar afkomu.
Helgi Laxdal
Höfundur er vélfræðingur
og fyrrverandi yfirvélstjóri.
punkta60@gmail.com
Í viðtali Baldurs
Arnasonar blaðamanns
Morgunblaðsins við
forstjóra Íslandspósts
22. júlí sl. er yfirborðs-
lega spurt og svarað
eins og af kraftaverka-
manni, í nýju félagi,
sem hann hafi lagt
grunn að, með nýju
fólki í opinberu hluta-
félagi. Það er þó ekki
svo. Meirihluti stjórnar með sama
stjórnarformanni, er eins og áður, í
lykilstjórn, áður framkvæmda-
stjórn, hefur fjölgað um einn og
starfsmönnum hefur m.a. fækkað
vegna seldra dótturfélaga, útvist-
unar á verkefnum, fækkunar tíma-
vinnufólks í stað ráðningar á starfs-
mönnum í heilar stöður og
fækkunar starfsmanna vegna veru-
legs samdráttar í bréfasendingum.
Sem fyrrverandi stjórnarmaður
spyr ég, hvort núverandi meirihluti
stjórnarmanna geti látið þær stað-
hæfingar, sem fram koma í viðtal-
inu, yfir sig ganga með þögn? Hver
er ábyrgð þeirra sem stjórn-
armanna, ef þeir hafa látið bruðl og
óráðsíu viðgangast um árabil, eins
og gefið er í skyn í viðtalinu?
Að mínu mati eru flestar fullyrð-
ingar forstjórans rangar. Bættur
hagur skýrist af nýrri lagaheimild
vorið 2019 til þess að leggja viðbót-
arburðargjald á erlendar send-
ingar, hlutafjáraukningu ríkisins
2019 um 1.500 milljónir kr. og tíma-
bundinni tvíræðri sölu dótturfyr-
irtækja, sem skilaði talsverðum
hagnaði til móðurfélagsins sam-
anlagt undanfarin ár. Í lögum er
kveðið á um að opinber hlutafélög
skuli birta sex mánaða árshlut-
areikning á heimasíðu sinni, sem
ekki hefur verið gert. Rétt teldi ég
að blaðamaðurinn myndi skoða
þann reikning og spyrja forstjórann
síðan í framhaldi af því: Hver er og
hefur verið rekstrarvandi félagsins
og hvernig hefur verið brugðist við
honum?
Um það var ekki
fjallað í viðtalinu. Þess
í stað er talað um of-
fjárfestingu, of marga
starfsmenn og stjórn-
endur og sinnuleysi
gagnvart við-
skiptavinum, án þess
að skýra það frekar
með skýrum dæmum
og tölum út frá rekstr-
arreikningi og gefið er
í skyn að nær öll
vandamál hafi verið
leyst, síðan nýr for-
stjóri tók við.
Í skýrslum Íslandspósts hefur
komið fram að síðastliðin sjö ár hef-
ur kostnaður félagsins verið lækk-
aður um sem svarar 2.800 millj. á
ársgrunni miðað við verðlag ársins
2018. Félagið skilaði hagnaði 2017,
um 216 millj., en tapaði 2018 um 290
millj. og 2019 um 510 millj. Þetta
tap var vegna þess að félaginu var
þá sem fyrr skylt samkvæmt lögum
að halda uppi þjónustu, sem enginn
hafði verið tilbúinn til þess að
greiða fyrir og íslenska ríkið dró
verulega úr bréfasendingum sem
leiddi til samsvarandi tekjutaps Ís-
landspósts. Póst- og fjarskipta-
stofnun mat kostnað vegna ófjár-
magnaðrar lögboðinnar skyldu til
þess að halda uppi póstþjónustu á
óarðbærum svæðum á 1.460 millj. á
árunum 2013-2017, með ákvörðun í
maí 2019.
Í fundargerðum Íslandspósts
sem eru opinberar samkvæmt lög-
um kom m.a. fram að fyrverandi
forstjóri með þáverandi stjórn hafði
undirbúið flutning skrifstofunnar,
náð fram hlutafjáraukningunni og
unnið að lagabreytingum til að geta
hækkað burðargjöld á kostn-
aðarsömum óarðbærum Kínasend-
ingum. Einnig voru sett fram reikn-
ingsleg rök fyrir því, studd með
greinargerð frá Copenhagen
Economics, í mars 2018, að gerður
yrði þjónustusamningur við ríkið
um greiðslu fyrir þá þjónustu, sem
er skylt að veita, en ber sig ekki í
dag. Sá samningur er enn ógerður.
Miðað við yfirlýsingar núverandi
forstjóra má ætla að ekki sé lengur
þörf á honum. Betur væri ef það
stæðist.
Enn fremur kemur fram í
fundargerðum að haustið 2018 var í
stjórn fyrirtækisins kynnt stefna
fyrir árin 2019-2023, þar sem meg-
ináhersla var lögð á frekari þjón-
ustu við viðskiptavini með skil-
greindum aðgerðum, ákvörðun var
tekin um sölu dótturfélaga og til
umfjöllunar í stjórn voru tillögur
framkvæmdastjórnar um sundur-
liðaðar aðgerðir til þess að mæta
breyttum rekstrarforsendum á
árinu 2019. Fundargerðir núver-
andi stjórnar liggja hins vegar ekki
fyrir með sama hætti og áður, eftir
því sem ég best veit, og mætti
spyrja út í það.
Skýrslur Copenhagen Economics
vorið 2018 og Ríkisendurskoðunar
vorið 2019 staðfestu þessa stöðu Ís-
landspósts, og sömuleiðis má segja
að Póst- og fjarskiptastofnun hafi
einnig staðfest það með því að
ákvarða ófjármagnaða lögbundna
þjónustu 1.460 millj., sem segja má
að mætt hafi verið með 1.500
millj.kr. hlutafjáraukningu ríkisins
2019. Þessi hlutafjáraukning skýrir
möguleika Íslandspósts til þess að
gera upp eldri skuldir á þessu ári
og bæta þannig afkomu félagsins.
Hins vegar hefur ekki enn komið
opinberlega fram hvað hálfsárs-
uppgjör Íslandspósts segir um
raunverulega rekstrarstöðu þessa
árs. Á meðan svo er, þar sem reikn-
ingar félagsins og fundargerðir
stjórnar eru ekki birtar, getum við
sungið áhyggjulaust um póstinn
Pál.
„Pósturinn Páll“
Eftir Halldór
Gunnarsson »Hver er ábyrgð
sttjórnarmanna ef
þeir hafa látið bruðl og
óráðsíu viðgangast um
árabil eins og gefið er í
skyn í viðtalinu?
Halldór Gunnarsson
Höfundur er fyrrverandi
stjórnarmaður ÍSP.
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
HVAR ER NÆSTA
VERKSTÆÐI?