Morgunblaðið - 12.12.2020, Qupperneq 15

LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 2020 MORGUNBLAÐIÐ 15
Stjórn og starfsfólk Síldarvinnslunnar hf.
sendir öllum landsmönnum hugheilar jóla- ognýárskveðjur
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Þ
að er ekki hægt að þykja annað en að það hafi
verið viðeigandi að hugmyndin að hlaðvarps-
þáttunum Sjóarinn hafi orðið til á sjó. Stein-
grímur segist hafa setið ásamt vinnufélögum að
ræða hlaðvörp og þá hafi komið til tals skortur
á hlaðvarpi um sjómennsku, sérstaklega sögur sjómanna
sjálfra. Umræðurnar fóru þá fljótt að snúast um hvernig
væri hægt að gera slíkan þátt. Hann lét ekki þar við sitja
og hóf vinnu að útgáfu hlaðvarps.
„Svona hlaðvarp er ekki til og sjaldan rætt um þessa
sjómennsku sem var hérna á árunum 1950, 1960 og 1970,“
segir Steingrímur sem kveðst leggja áherslu á að taka
viðtöl við sjómenn sem voru á sjó á þessum árum. „Þeir
hafa verið að segja frá atvikum og hlutum sem þeir hafa
lent í,“ segir Steingrímur og bætir við að það hafi meðal
annars verið sagðar sögur af háska, slysförum, siglingum,
eldsvoða og svo líka skemmtilegar sögur af lífinu á sjó.
Gleymdur heimur
Þá er lögð sérstök áhersla á að sjómennirnir sem rætt er
við segi sögur af sjálfum sér og reynt að forðast að nafn-
greina aðra sem kunna að koma við sögu, enda getur ver-
ið um erfiða lífsreynslu að ræða. „Mér finnst eins og þetta
sé gleymdur heimur, hvernig þetta var á árum áður á sjó.
Aðbúnaðurinn var allt annar um borð, öryggið var nánast
ekki neitt. Maður heyrir aldrei þessar sögur nema maður
hitti þessa karla og það eru ekkert mörg ár þar til þessir
menn hverfa og það er svo dýrmætt að heyra þetta frá
þeim sjálfum,“ útskýrir Steingrímur.
„Svo ætla ég að taka líka viðtöl við yngri kynslóðina og
þeirra upplifun. Ég er sjómaður sjálfur og veit alveg upp
á hár hvernig þetta er, en það eru fleiri sem eru að hlusta
á þetta sem þekkja þetta ekki. Svo er líka planið að tala
við maka sem eru í landi um hvernig líf þeirra er, því það
er aldrei talað um það. Sá þáttur er oft mjög vanmetinn,
að sinna heimilinu og annar aðilinn alltaf á sjó.“
Hlaðvarpsþáttastjórnandinn heitir áhugaverðum við-
tölum en hingað til hefur Björgvin Sigurjónsson, einnig
þekktur sem Kúti, verið viðmælandi Steingríms og sagt
frá sínum ferli, en hann er þekktastur fyrir hönnun á
Björgvinsbeltinu sem hefur bjargað 22 mannslífum.
Einnig hefur Magnús Þorsteinsson sagt sína sögu en
hann er 84 ára og á 56 ára sjómennsku að baki.
Enginn vandi
Hann segir viðtökurnar hafa verið mun betri en hann
reiknaði með. „Maður byrjaði á því að hringja í menn
sem maður kannaðist við og spyrja hvort þeir hefðu
áhuga á að koma í viðtal. Einhverjir sem hafa lent í ein-
hverju slæmu höfðu ekki áhuga á að rifja upp sínar sög-
ur en svakalega margir hafa tekið vel í þetta. Síðan setti
ég fyrsta þáttinn á netið og þarna voru komnar ein-
hverjar 500 hlustanir á um viku. Margir hafa haft sam-
band og sagst ánægðir með þetta því þetta er hvergi til
annars staðar. Svo er ég að fá endalausar ábendingar um
viðmælendur.“
Blaðamaður veltir því fyrir sér hvort það sé erfitt að
vera með reglulegan hlaðvarpsþátt og sinna sjómennsku
í fullu starfi, en Steingrímur segir það ekkert vandamál.
„Ég undirbý mig þegar ég er á sjó, fæ ábendingar og
hringi í menn. Svo erum við að stoppa í landi í ágæt-
istíma, komum vikulega og stundum tvisvar í viku, þann-
ig að ég get tekið viðtölin þá og líka þegar maður er í frí-
um. Þetta tekur ekki langan tíma þegar maður undirbýr
sig vel. Svo er þetta auðvitað gaman.“
Hlaðvarpið gluggi í gleymdan heim
Ljósmynd/Þröstur Njálsson
Það hafa verið skrifaðar ófáar sögur af sjómönnum eða einstökum at-
vikum og björgunaraðgerðum á sjó, erfiðara er að finna sögur af sjó-
mannsferli sjómanna sagðar af sjómönnunum sjálfum. Sjómaðurinn
Steingrímur Helguson sá ástæðu til að gera eitthvað í þessu og hefur
hafið útgáfu hlaðvarpsþátta þar sem sjómenn sjálfir segja sína sögu.
„Það er svo dýr-
mætt að heyra
þetta frá þeim sjálf-
um,“ segir Stein-
grímur Helguson
um reynslusögur
sjómanna.
Spurður um eigin sjómannsferil svarar Steingrímur: „Pabbi minn var á Snorra
Sturlusyni í Vestmannaeyjum og allir í fjölskyldunni á sjó og ætli ég hafi ekki
viljað prófa þetta líka. Þegar ég hringi í pabba þá spyr hann: Ætlar þú að fara
á sjó?! Já, mig langar að prófa það sagði ég. Ég fer svo um borð og gekk bara
mjög vel, varð aldrei sjóveikur eða neitt slíkt.
Ég var einhver tvö ár á Snorra þar til hann var seldur til Rússlands, svo
liggur leiðin um borð í Þór hjá Stálskipum í Hafnarfirði til 2010. Síðan fer ég
að vinna hjá Ingimundi hf. á Helgunni. Ákvað síðan að flytja til Noregs og fæ
pláss á skipi sem heitir Langvin og er þar til hann er einnig seldur til Rúss-
lands. Eftir það hjá Havfisk á skipi sem heitir Doggy og er þar til 2016. Þá
kem ég heim og fer að vinna hjá Samherja á Oddeyrinni þar til hún er líka
seld. Það hafa nánast öll skip sem ég hef verið á verið seld. En ég fer svo á
Björgu, en er á Helgu Maríu í dag.
Ég ætlaði bara að fara einn eða tvo túra en þetta varð þannig að ég er enn
þá á sjó.“
Ætlaði bara í nokkra túra