Bæjarins besta - 29.09.1993, Page 6

6
BÆJARINS BESTA • Miðvikudagur 29. september 1993
BB viðtal:
BjösáHdga
- malarameistarinn, knattspymuhetjan og skíðakappinn frá Hnífsda!
Opnuviðta 1 BB að þessu sinni er
við Björn æskulýðsf Helgason íþrótta- og ulltrúa á ísafirði. Hann
hefur alla íþróttaiðki og hefur v< tíð lagt mikla áherslu á iin og almenna útiveru irið áberandi í íþróttalífi
bæjarins, s uk þess að hafa sjálfu r
haft hönd þróun í i bagga með gang og þróttamála bæjarins
undí infarin fjórtán ár.
Blaðamaður heimsótti
Björn síðastliðið mánudags-
kvöld á skrifstofu hans og átti
við hann smá spjall um það
sem á daga hans hefur drifið
hvað varðar áhugamálin og
vinnuna - sem er nánast sami
hluturinn. Fyrsta spurningin
sneri að áhugamálum og í ljós
kom að þau eru lítið annað en
íþróttir. Bjöm segist þó alltaf
hafa haft mikið af áhuga-
málum. „Ef íþróttir eru frá
taldar mætti helst nefna lestur
góðra bóka og ég nýt þess mjög
að vera úti í náttúrunni enda
hef ég gaman af nær allri úti-
veru.”
A unglingsárum voru það
helst skiði og knattspyrna sem
vöktu íþróttaáhuga Björns
Helgasonar. Hann er fæddur
og uppalinn í Hnífsdal og á
æskuárum hans var í heima-
bænum kominn vísir að frjál-
sum íþróttum sem hann stund-
aði lítils háttar. „Við æfðum
og spiluðum á velli sem
kallaður var Wembley og hann
ber það nafn enn í dag. Ég
bókstaflega ólst upp á honum
enda var þar ágætis aðstaða
til langstökks, kringlu-, kúlu-
og spjótkasts, styttri hlaupa og
fleira. Þó var almenn aðstaðan
náttúrulega ekkert lík því sem
gerist i dag nema að við
höfðum auðvitað góðar
brekkur og mikinn snjó hvað
skíðaiðkun varðar. Það olli
líka óró meðal margra foreldra
vitandi af okkur krökkunum
klifrandi upp í Búðagili og
Miðgili að æfa skíði. Ég var
bæði í Skíðafélagi Isafjarðar
og í Vestra þannig að keppnis-
ferillinn hófst á fermingarárinu,
bæði á skíðum og í fótbolta.
Ég fór í Gagnfræðaskólann
á Isafirði og hélt í málaranám
hjá Friðriki Bjarnasyni á
tvítugsaldri og lauk því fjórum
árum síðar. Allan þennan tíma
lagði ég mest kapp á fótboltann
og ég stefndi alla tíð að því
að ná sem lengst í þeirri grein.
Þó var ég í raun ekkert betri en
félagar mínir að grunni til. Það
sem gerði gæfumuninn var að
ég æfði miklu meira en þeir.
Fótboltaæfingarnar hófust í
íþróttahúsinu í janúar og þegar
líða tók á veturinn byrjuðum
við í útihlaupi og fleiru. Mér
þótti ekki nóg að æfa bara
tvisvar í viku og æfði mig því
heima hjá mér, oft í viku. Með
þessu móti náði ég smám
saman að verða betri en
félagarnir og uppskar svo
erfiðið með því að komast í
landsliðió, fyrst í B-liðið, svo
í A-liðið. Ég var viðriðinn
landsliðið frá árinu 1959 til
’64, ýmist sem vara- eða aðal-
maður. A sama tíma lék ég
aðallega með IBI en það
komst einmitt í 1. deild í fyrsta
sinn árið 1961. Það féll svo
aftur í aðra deildina ári seinna
og þá fékk ég tvö tilboð frá
Reykjavíkurliðunum stóru,
KR og Fram. Ég þáði boð
Fram, þáverandi Islandsmeist-
ara, og lék með þeim alla
deildarleikina sumarið 1963.
A þessum tíma voru engir
peningar með í spilum þegar
menn fluttu milli liða eins og
er í dag, þeir voru aðstoðaðir
við að útvega húsnæði og at-
vinnu. Ég ákvað svo ári seinna
að flytja heim aftur enda átti
ég hér mitt hús og vini og
vandamenn.”
Breyttir tímar í
knattspyrnunni
„Fótboltinn er ekki eins
haróur og strangur og hann
var, auk þess sem reglumar
eru orðnar viðameiri. Helsta
breytingin er fólgin í ieik-
tækninni og boltameðferðinni.
Hér áður fyrr var nóg að vera
fljótur og sterkur og tæknin
var ekki eins áberandi. Sér-
staklega kom þetta fram hjá
þeim liðum sem ekki höfðu
aðstöðu til að æfa innanhús-
fótbolta yfir vetrartímann.
Vetrarmánuóirnir voru víðast
hvar á landinu notaðir til að
æfa boltameðferð og alla þá
praktísku hluti sem snúa að
fótboltanum og það gátum við
ísfirðingar ekki gert nema
hluta úr vetri. Þá má segja að
heimavinnan mín hafi farið að
skila sér. Ég hafði æft mig í
einu herberginu heima, skallað
bolta og margt fleira og náði
þannig góðu valdi á boltanum
sem fleytti mér áfram seinna
meir.”
Árangur liðs er
spegilmyndin af
aðstöðu þess
„Það er skilyrði fyrir góð-
um árangri liðs að gott íþrótta-
hús sé til staðar og nothæft allt
árið um kring. Það má segja
að árangur íþróttaliðs almennt
sé spegilmyndin af æfingaað-
stöðu þess. Það er ekki að
ástæðulausu sem Islendingar
hafa náð langt í handbolta, það
er einfaldlega vegna þess að
við höfum sambærilega að-
stöðu og önnur lönd heimsins
til handboltaiðkana. A sama
hátt bindum við bjartar vonir
við nýja íþróttahúsið á Torf-
nesi, ef íþróttamaður getur
byrjað að æfa af kappi
snemma á bamsaldri er hann
líklegur til afreksverka á
fullorðinsárunum.
A sjötta áratugnum voru
skíðin og fótboltinn vinsælustu
íþróttimar, auk þess sem hand-
boltinn var nokkuð mikið
stundaður, hann hófst samt
aldrei fyrr en í maí vegna þess
að hann var útiíþrótt. Við
áttum marga góða handbolta-
menn og það er oft gaman aó
hugsa til Vestfjarðamótanna
sem fram fóru á túninu fyrir
framan gamla sjúkrahúsið. Ég
missti eiginlega af hápunkti
frjálsíþróttanna en þær voru að
enda sinn feril þegar ég komst
á unglingsárin, þá var Guð-
mundur Hermannsson kúlu-
varpari og landsliðsmaður til
fjölda ára, Finnbjöm Þorvalds-
son, Guðmundur J. Guð-
mundsson, Albert K. Sanders
og nafni hans Ingibertsson og
fleiri góðir upp á sitt besta.
Körfuboltinn hófst ekki fyrr
en eftir 1970 og fram að þeim
tíma voru voru blak og bad-
minton helstu inniíþróttimar,
auk fimleika og annarra leik-
fimisgreina.
Alltaf tíma
fyrir sportið
Björn var 42 ára þegar hann
lék sinn síðasta leik með
meistaraflokki IBI en hefur
samt ekki alveg sagt skilið við
boltann. Hann hefur haft tölu-
verö afskipti af þjálfun víðs
vegar og ekki bara á ísafirði,
heldur einnig í Bolungarvík, á
Suðureyri og jafnvel í Fær-
eyjum, svo eitthvað sé nefnt.
Björn stundaði einnig skíða-
kennslu í fjöldamörg ár, kenndi
á nágrannastöðunum og segir
þaö hafa legið vel við að fara
að kenna eftir að hafa keppt
um árabil.
„í lok áttunda áratugarins
tók við tímabil sem kennt er
við trimm og skokk. Það var
góð tilbreyting. Við félagamir
skokkuðum frá íþróttahúsinu
tvisvar og stundum þrisvar í
viku, sex til átta talsins, inn í
fjörð í sunnanáttinni og út í
Hnífsdal í norðanáttinni til að
hafa alltaf meðvind á baka-
leióinni. Við þóttum stór-
skrýtnir að vera á þessum
hlaupum fram og til baka,
nokkra daga vikunnar.
í dag er það skíði, bad-
minton og golf sem ég stunda
en golfið kom á seinni hluta
íþróttaferilsins. Ég var einn af
stofnendum Golfklúbbs Isa-
fjarðar og átti sæti í fyrstu
stjóm hans frá 1977 án þess að
hafa nokkurn tíma haldið á
kylfu og hvað þá slegið kúlu.
Ég keypti hálft golfsett og
hafði mjög gaman af að
fylgjast með golfinu og gegndi
stjórnarstarfinu í þrjú ár.
Haustið 1989 byrjaði ég loks
að æfa golf fyrir alvöru og
stórsé eftir að hafa ekki byrjað
fyrr því golfið er rosalega
skemmtileg og áhugaverð
íþrótt. Það er oft talað um að
það sé sport aldraðra en það
er ekki rétt.”
Færeyjarnar toga
„Árið 1978 var á ísafirði
staddurþjálfari,Gísli Magnús-
son. Hann vildi endilega fá mig
með sér til Færeyja til að þjálfa
fótbolta. Þetta var uppástunga
sem ég gaf nú ekki mikinn
gaum í fyrstu en þegar hann
hringdi svo í mig snemma árs
’79 og sagði allt tilbúið, þá
sló ég til. Ég flutti í mars og
fjölskyldan kom að loknum
skóla í maí. Gísli bjó í Götu og
ég í Skála sem er skammt frá.
Heimamönnum þótti það áka-
flega merkilegt að fá knatt-
spyrnuþjálfara erlendis frá og
viðtökurnar voru eftir því. Ég
hóf að þjálfa og Ieika fótbolta
aftur og liðið, sem var í þriðju
deild, komst upp í aðra deild
að lokinni deildarkeppni sum-
arsins.”
Vinabæjasam-
bandi komið á
milli Skála og
ísafjarðar
„ísafjörður hefur átt í vina-
bæjasamböndum í yfir fjörtíu
ár og þar sem Skála átti engan
vinabæ, fannst mér tilvalið
að koma á vinabæjasambandi
milli þessara tveggja bæja.
Færeyingamirvoru mjöghrifn-
ir af hugmyndinni og ísa-
fjörður var ofarlega í hugum
margra þeirra enda hafði ég
og fjölskyldan mín komið
okkur þokkalega vel fyrir í
Skála og flestir vissu hvað í sa-
fjörður var. Þegar ég kom heim
um haustið þó fór ég að vinna
að þessum málum og bar þetta
upp við bæjaryfirvöld sem
samþykktu vinabæjasamband-
ið skömmu eftir áramót. Undir-
tektirnar voru það góðar að
bæjarráð ákvað aó fara ásamt
mér og knattspyrnuliði bæ-
jarins til Færeyja í maímánuði
það ár. Þetta var hin besta ferð,
knattspyrnuliðið lék nokkra
leiki við Færeyinga og bæjar-
ráð staðfesti vinabæjatengslin
við formlega athöfn.
Færeyingar eru frægir fyrir
aðstöðu sína til íþróttaiðkana
enda eru þeir styrktir af danska
ríkinu sem borgar áttatíu
prósent af byggingarkostnaði
íþróttamannvirkjana. Nærallir
íþróttavellirnir eru lagðir
gervigrasi og maiarvöllur er
vandfundinn.
Færeyingarnir endurguldu
svo heimsóknina síðar um
sumarið og hafa æ síðan borió
sterkar taugar til okkar Is-
firðinga.
Um haustið bauðst mér á-
framhaldandi dvöl í Færeyjum
og öll fjölskyldan var ákveðin
í að búa áfram úti. Þá var mér
tjáð að staða íþróttafulltrúa
Isafjarðarkaupstaóar væri laus
til umsóknar. Ég sótti um
stöðuna og sagði Færey-
ingunum að ef ég fengi hana
ekki þá myndi ég vera áfram
úti. Það varð úr að ég fékk
stöðuna og hóf störf 1. nóv-
ember. Þarna var komið mitt
draumastarf; vinna að íþrótta,
æskulýðs- og félagsmálum og
fleiru sem hefur verið í uppá-
haldi hjá mér alla tíð.”
Færeyingurinn
blundar í Bjössa
„Það var svo árið 1987 að
ég fór í launalaust ársleyfi til
Færeyja. Hugmyndin var upp-
haflega sú að fara á þriggja
mánaða námskeið í Tönsberg
í Oslófirði Noregs á meðan á
Færeyjadvölinni stóð en sú
námskeiðsferð féll niður af
ýmsum ástæðum. Ástæðaárs-
leyfisins var að við vildum
breyta aðeins til og hvíla
okkur, auk þess sem við eigum
góða vini að í Færeyjum. Þetta
var rosalega skemmtileg dvöl,
ég þjálfaði fótbolta fyrstu
mánuðina og vann svo í skipa-
smíðastöð Skála við máln-
ingarstörf. Þama voru einirþrír
togarar í smíðum og þrjátíu
málarar að störfum. Ég var
hins vegar eini lærði málara-
meistarinn og fékk því alltaf
þægilegustu verkin. Ég endaði
svo dvölina á því að mála
sjálfstætt síðasta misserið.”
Æskulýðsmálin
ryðja sér til rúms
Fimm árum eftir að Björn
tók við stöðu íþróttafulltrúa
voru æskulýðsmálin einnig
sett undir hans umsjá og
íþróttaráðið breyttist í íþrótta-
og æskulýðsráð. „Burtséð frá
því hver gegnir þessari stöðu,
þá er það ekki spurning aó
þetta var stórt skref í rétta átt í
íþrótta- og æskulýðsmálum
bæjarins að stofna þessa
stöðu. Með tilkomu þessa
fulltrúa er kominn einn ábyrgur
aóili sem hefur yfirumsjón
meó skipulagi og framkvæmd
þessara mála.
í dag er ástand íþrótta- og
æskulýðsmála komió í mjög
góðan farveg miðað við
mörg önnur bæjarfélög og
tekist hefur að vinna skipu-
lega aó því að bæta það sem
miður hefur farið undanfarna
áratugi.
Gott dæmi er félagsmið-
stöðin. Æskuár hennar voru
erfið, hún var starfrækt á
mörgum stöðum í bænum en
er nú komin í Grunnskólann.
Húsnæði skólans og félags-
miðstöóvarinnar er samnýtt
og er húskostnaður allur minni
af þeim ástæðum, auk þess
sem hægt er að verja meira fé
til launa leiöbeinenda og lag-
færinga tækja og fleira.
Fyrir nokkrum árum tók Isa-
fjörður upp það form í félags-
málum unglinga sem Garða-