Bæjarins besta - 31.07.1996, Blaðsíða 6

Bryndís Friðgeirs-
dóttir og Berg/jót
Halldórsdóttir, kenn-
arar við Grunnskól-
ann á ísafiröi í iéttu
spjaiii um skóiamái
á ísafirði svo og efni
iokaritgerðar þeirra
frá Kennaraháskói-
anum í Reykjavík
Þær Bergljót Halldórsdóttir og Bryndís Friðgeirsdóttir hafa
undanfarin þrjú ár verið í námi við Kennáraháskóla Islands í
Reykjavík. Þær voru að leggja síðustu hönd á lokaritgerð sína
sem fjallar um, eins og segir í formálanum, „að kenna börnum
að skoða og skilgreina þeirra nánasta umhverft er viðkemur
menningu og listum og að þekkja þann menningarlega grunn
sem við byggjum á.“ Verkefnið tengdu þær þeirra heimabæ,
Isafirði, en Isafjörður hefur í mörg ár verið talinn mikill
menningarbær. I inngangnum tala þær um mikilvægi þess að
opna augu nemendanna fyrir því umhverfi sem þeir lifa í dags
daglega. I þessu sambandi hefur Isafjörður upp á margt að bjóða,
enda hafa bæjarbúar alltaf sýnt öllum menningarviðburðum
mikinn áhuga.
Undanfarin ár hafa þær stöllur hafa veriö að kenna við
Grunnskólann á Isafirði, Bryndís í 15 ár og Bergljót í 9 ár. Það
var svo árið 1993 sem að þær hófu fjarnám við Kennaraháskólann
í Reykjavík ásamt því að kenna við Grunnskólann. Blaðamaður
ákvað að spyrja þær svolítið út í hugmyndina bak við þetta
verkefni, svo og þeirra skoðanir á skólamálum á Isafirði.
Þjálfa krakkana í að upplifa listina
Bergljót og Bryndis ákváðu að skrifa lokaritgerðina um
menningu og listir þar sem þeim fannst þessi þáttur oftast verða
útundan í list- og verkgreinakennslu í grunnskóla. „Okkur datt í
hug að nýta umhverfið í tengslum við nám barnanna. I þeim
listaverkefnum sem þau fá hér eru þau alltaf að skapa, þ.e. þau
eru alltaf að búa til listaverk. Þau fá ekki nógu mikla þjálfun í að
njóta og upplifa listina.“
Menning og listtengdar greinar eru ekki á stundaskrá
grunnskólanna, og því er það á ábyrgð hvers skóla hvemig og
hvort þetta sé kennt. „I raun og veru er skólinn eini opinberi
aðilinn sem er skyldugur til að uppfræða börnin um þeirra
menningarlegu arfleifð, en það hefur farið mestur tíminn í að
kenna þeim að verða listamenn þ.e. að teikna, mála, og svo
framvegis. Krakkar fara oft á tíðum í gegn um Grunnskólann án
þess að líta á eitt einasta listaverk eftir aðra. Við viljum að
krakkamir verði læsir á menninguna og menningararfleifðina.
Þetta er svo geysivítt svið og erfitt að ákveða hvar á að byrja, svo
að við ákváðum að taka Isafjörð."
Hægt að nota verkefnið í öllum bekkjum
Ritgerðin var hugsuð sem liður í almennri námskrá 7. bekkjar
í umsjón bekkjarkennara, en ekki sem listakennsla. „Við
miðuðum við 12 ára krakka, af því að þau eru farin að geta unnið
aðeins sjálfstæðara, en það er auðvitað hægt að nota þetta í
öllum bekkjum. Við miðuðum líka við að þetta yrði unnið af
umsjónarkennara, svo að hægt væri að samþætta verkefnið við
samfélagsfræði, íslensku og myndmennt. Með því að taka inn
menningarlega hlutann þá er kennarinn að vinna í námsefninu,
en hann er bara að nálgast þetta á annan hátt. Það er hægt að
koma þessu allsstaðar inn, en það er bara öðruvísi áhugi vakinn
á námsefninu.“ Sem dæmi um verkefni sem hægt væri að vinna
hér á Isafirði nefndu þær Bergljót og Bryndís m.a. húsin í
bænum, Byggðasafnið, Listasafn ísafjarðar, útilistaverk, ísfirska
listamenn, svo og myndlist, tónlist og leiklist.
Menningarlega læs á umhverfiö
Bryndís og Bergljót sögðust vilja að krakkarnir læri að njóta
og virða umhverfið í kringum þau, þ.e. að skilningur á okkar
sameiginlega menningararfi geri okkur meðvitaðri um uppruna
okkar. Einnig tala þær um að svokallað menningarlegt læsi
hjálpi nemendum við námið. Krakkamir læra á því að gera sjálf
og þar af leiðandi gæti sú æfing sem þau fá til að vega og meta
umhverfið í kringum sig hjálpað þeim til þess að hugsa
sjálfstæðara en ella. „Það sem krakkamir ættu að geta fengið út
úr þessu er að sjá umhverfið í öðru ljósi. Einhvað sem er fyrir
augum þeirra allan daginn, og þau taka ekki eftir dags daglega,
gæti gefið þeim nýja þýðingu þ.e. opnað augu þeirra. Um leið og
búið er að hjálpa þeim að opna augun þá líta þau öðruvísi á þessa
hluti, t.d. gömul hús, útilistaverk, og svo framvegis. Hugmyndin
er líka sú að foreldrar séu með, viti alltaf hvað er að gerast. Til
dæmis ef verið er að skoða gömul hús þessa vikuna þá geta
foreldramir aðstoðað heima sem oft á tíðum skapar umræður á
heimilinu og allt heimilisfólkið gæti hrifist með.
Við viljum líka sína fram á að menning og listir eru ekki bara
fyrir fáa útvalda. Það eru ekki bara fáir útvaldir sem hafa akkúrat
vit á t.d. myndlistarsýningum. Listamaðurinn á erindi við allan
almenning, ekki bara einhverja menningartoppa."
Unglingana vantar sjálfstraust
Undanfarin ár hafa samræmdu prófin á ísafirði komið frekar
illa út miðað við landsmælikvarða. Þrátt fyrir að nú sé kennaralið
Grunnskólans orðið mjög stabílt og allir með kennararéttindi þá
hefur árangur samræmdu prófanna ekki verið sem skyldi. Þær
Bergljót og Bryndís kunna ekki neina skýringu á þessu frekar en
aðrir, en bentu á að það eru mjög margir þættir sem gætu spilað
þarna inn í. „Það var gerð úttekt á Grunnskólanum fyrir nokkrum
árum, sem bæjarstjórnin stóð fyrir, en það hefur ekki verið unnið
úr henni.“ Lítið sjálfstraust er það sem þær Bergljót og Bryndís
6
MIÐVIKUDAGUR 31. JULI 1996