Víðförli - 15.08.1989, Side 19

þessi mál mest allra.
Mikilvægt lagafrumvarp
Annað aðalmálið sem kemur
til umfjöllunar á þessari Presta-
stefnu er frumvarp til laga um
skipan prestakalla og prófasts-
dæma og um starfsmenn Þjóð-
✓
kirkju Islands.
Hér er um stórt mál að ræða
fyrir kirkjuna og er mikilvægt að
samstaða náist um meginatriði
frumvarpsins bæði innan kirkj-
unnar og þegar málið kemur til
umfjöllunar á Alþingi.
Frumvarpið fjallar um
stjómskipun kirkjunnar, þ.á.m.
um biskupsembættið sem er elsta
embætti landsins. Það fjallar um
skiptingu landsins í prestaköll og
prófastsdæmi svo og um starfs-
menn Þjóðkirkjunnar.
Upphaflega vom samin tvö
fmmvörp um þetta efni. Fyrst
skal nefna fmmvarp til laga um
starfsmenn Þjóðkirkju Islands.
Það fmmvarp var lagt fram á
Alþingi á árinu 1986 til kynning-
ar. í frumvarpinu voru ákvæði
sem mættu nokkurri andstöðu.
Einkum vom það ákvæði um
skiptingu landsins í 3 biskups-
dæmi og ákveðin atriði er varða
eignarréttarlega stöðu prestssetra
ásamt þeim kostnaðarauka sem
fylgdi fmmvarpinu.
Á síðastliðnu hausti skilaði
nefnd áliti ásamt tillögum að
fmmvarpi til laga um skipan pres-
takalla og prófastsdæma.
Að nokkm fjölluðu bæði þessi
fmmvörp um sama efni. Eftir
athugun á frumvörpunum ákvað
ég í október sl. að skipa nefnd er
var falið að kanna möguleika á að
sameina umrædd frumvörp í einn
lagabálk.
Nefndin vann verk sitt á
skömmum tíma. Hún lagði til að
frumvörpin yrðu sameinuð.
Jafnframt gerði hún nokkrar
breytingar á áðurnefndu fmm-
varpi til laga um starfsmenn
Þjóðkirkju Islands einkum
varðandi hin umdeildu atriði.
Þannig var fmmvarpið lagt fyrir
síðasta kirkjuþing.
Embætti vígslubiskupa efld
í umfjöllun um þetta mál á
síðastliðnu hausti lýsti ég þeirri
skoðun minni að ég væri andvígur
því að skipta landinu í þrjú
biskupsdæmi en jafnframt kvaðst
ég vera fús til þess að stuðla að því
að málið kæmist úr þeirri
sjálfheldu sem það virtist vera
komið í.
Umrætt frumvarp gerir ráð
fyrir að landið verði eitt
biskupsdæmi en embætti vígslu-
biskupanna verði efld vemlega.
Ég vænti þess að unnt verði að ná
samstöðu um þessa stefnu
frumvarpsins. Þessi leið lokar á
engan hátt möguleikum til frekari
breytinga síðar ef það er talið
æskilegt í ljósi reynslunnar.
Niðurstaða tímabær
Breyting á prestakallaskipan-
inni er viðkvæmt mál, einkum ef
fækka á prestaköllum. Ekki
verður þó hjá því komist að líta
raunhæfum augum á þróun
þjóðfélagsmála og taka mið af
breyttum aðstæðum, búsetu-
röskun og bættum samgöngum
sxðustu ára. Ég tel að nefnd sú er
fjallaði um prestakallaskipunina
haFi í tillögum sínum tekið í vem-
legum atriðum tillit til sjónarmiða
dreifbýlisins.
Ég er samþykkur meginstefnu
frumvarpsins. Einstök atriði geta
þó orkað tvímælis. Ég nefni t.d.
að ég tel vafasamt að binda alfarið
búsetu presta í lögum eins og
frumvarpið gerir ráð fyrir. Það er
oft óskynsamlegt. að binda
margvísleg atriði í lögum er
breytast með nýjum aðstæðum.
Það skerðir oft nauðsynlegt
sjálfstæði, ekki síst þegar kirkjan
á í hlut. Stofnanir hennar verða að
hafa visst svigrúm í samvinnu við
iíkisvaldið.
Ég tel nauðsynlegt að leggja
umrætt fmmvarp fram nú í haust
að lokinni umfjöllun er það hlýtur
innan kirkjunnar. Áður en geng-
ið er endanlega frá frumvarpinu
hef ég í hyggju að fela kirkju-
laganefnd að yfirfara það.
Á síðastliðnu Alþingi var lagt
fram fmmvarp til laga um hel-
gidagafrið. Málið hlaut ekki af-
greiðslu. Fmmvarpið mun verða
endurflutt nú í haust. Einnig má
vænta þess að fmmvarp til laga
um kirkjugarða verði lagt ffam á
Alþingi í haust.
Pétri biskupi þakkað
og Olafi biskupi fagnað
Senn lætur herra Pétur Sigur-
geirsson af starfi sem biskup
/ /
Islands. Egvilnotaþettatækifæri
og þakka honum góð samskipti
þann tíma sem ég hef verið
kirkjumálaráðherra og jafnframt
vil ég óska honum og fjölskyldu
hans gæfu og gengis í
framtíðinni.
Ég vil bjóða nýskipaðan
biskup, herra Ólaf Skúlason,
velkominn til starfa og óska
honum velfamaðar í starfi.
Ég vil að lokum þakka ykkur
öllum gott samstarf og fómfús
störf í þágu þjóðfélagsins. Þótt
eðli starfanna breytist ávallt með
þjóðfélagsbreytingum er mikil-
vægi þeirra meira en oftast áður.
Við horfumst á hveijum degi í
augu við ný vandamál sem við
stöndum ráðþrota frammi fyrir.
Þegar menn standa ráðþrota er
hjálpina helst að fá í kristilegu
starfi og ræktun andlegra
verðmæta.
Með það að leiðarljósi ætti
enginn að þurfa að efast um
mikilvægi öflugrar og sjálf-
stæðrar kirkju.
19