Vinnan - 01.02.1998, Blaðsíða 4

Þróunarhjálp
verði aukin
Framlag Islendinga til þróunar-
hjálpar hefur verið með því
lægsta sem gerist í iðnríkjun-
um. Þótt markmiðið síðastliðin
27 ár hafi verið að leggja 0,7%
þjóðarframleiðslu til þróunar-
mála hefur hlutfallið hæst farið
f 0,12%. Það er margfalt lægra
hlutfall en á hinum Norðurlönd-
unum. Ríkisstjórn íslands hefur
nú ákveðið að auka þróunarað-
stoð í áföngum á næstu 6 árum
úr 178 milljónum króna á síð-
asta ári í 400 til 500 milljónir
króna eftir 6 ár, eða úr 0,1 í
0,15%.
Islendingar eru á þessu sviði langt á
eftir nágrannaþjóðum sínum. Þró-
unaraðstoð Islendinga hefur á sl.
árum numið um 0,1% af þjóðarfram-
leiðslu og íslenskir sendimenn á al-
þjóðaþingum hafa mátt sitja undir
spumingum og athugasemdum ann-
arra þjóða manna vegna lágra fram-
laga til þróunarmála í heiminum.
Framlög Islendinga hafa lengi
verið lægri en annarra iðnríkja. I lög-
um 1971 var það markmið sett að
framlög til þróunarhjálpar skyldu
nema um 0,7% af þjóðarframleiðslu í
samræmi við samþykkt Allsherjar-
þings Sameinuðu Þjóðanna. Þetta
markmið hefur aldrei náðst og hæst
hefur framlag Islendinga farið í
0,12% árin 1992-1993. Á síðastliðnu
ári nam það 0,1%.
Ríkisstjórnin hefur nú samþykkt
að auka framlag til málaflokksins og
er miðað við aukningu úr 0,1 í 0,15%
árið 2003. Þannig munu framlög til
Þróunarsamvinnustofnunar aukast
um 300 milljónir, úr 172 milljónum í
um 500 milljónir. Þetta er aðeins spor
í rétta átt því enn er langt í að 0,7%
markmiðið náist.
Þróunarhjálp iðnríkjanna hefur
verið í lágmarki á síðastliðnum árum
og hefur ekki verið minni síðan 1950
þegar mælingar hófust. Barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna, UNICEF, hef-
ur skýrt frá því að árið 1995 hafi ríkin
21 í OECD aðeins varið sem svarar
til 0,27% af þjóðarframleiðslu til þró-
unarhjálpar miðað við 0,34% árið
1990. Danir tróna á toppnum með
1,04% en Bandaríkin eru langneðst
með aðeins 0,1% (Sama hlutfall og
Islendingar). Markmið Sameinuðu
þjóðanna er að 0,7% af þjóðarfram-
leiðslu verði varið til þróunarhjálpar.
Norðurlöndin auka framlög sín
Þótt framlög iðnríkja til þróunarmála
hafa farið lækkandi á undanförnum
árum hafa Norðurlöndin verið að
auka sín framlög. Finnar ætla á þessu
ári að auka framlög sín til þróunar-
hjálpar um 10% eða í 0,36% þjóðar-
frameliðslu. Svíar ætla einnig að
auka sitt framlag. Þeir hafa á undan-
fömum árum varið 0,7% þjóðarfram-
leiðslu til þróunarmála en ætla að ná
0,72% um aldamót og stefna að 1%.
Þótt prósentuhlutfallið haldist svo að
segja til aldamóta er gert ráð fyrir að
um allt að 20% aukningu í krónutölu
verði að ræða vegna örrar aukningar
þjóðarframleiðslu í landinu.
I krónum talið gera Norðmenn ráð
fyrir að auka framlag sitt um 9,4% á
þessu ári. Norðmenn leggja nú 0,85%
til þróunarmála en verða í árslok
komnir í 0,88%. Norsk stjórnvöld
stefna einnig á 1%.
Danmörk er það land í heiminum
sem ver hæstu hlutfalli þjóðarfram-
leiðslu til þróunaraðstoðar, eða rúmu
1%. Danir ætla að halda því hlutfalli
en vegna aukningar þjóðartekna þýð-
ir það um 400 milljóna dkr. hækkun.
Þess má geta að væru öll framlög
Dana til þróunarlanda eða fólks frá
þróunarlöndunum tínd til næðu þeir
1,2%.
öttekt á próunarsamvinnu
■■■
Þróunarsamvinnustofmm íslands einbeitir sér að verkefnum tengdum sjávarútvegi.
hagfræðingur, og var skýrsla hans
lögð til grundvallar þegar teknar voru
ákvarðanir um að auka framlagið. Að
mati Jónasar hefur starfsemi Þróunar-
samvinnustofnunar í heildina litið
tekist ágætlega. Þó hafi starfsemin
gengið erfiðlega framan af í öllum
löndum, oft hafi skort undirbúning,
stefnumörkun og samráð við heima-
menn. Þróunarsamvinnustofnunin
einbeitr sér að verkefnum tengdum
sjávarútvegi en ekki hefur tekist að
koma á viðvarandi rekstri skipa í
löndunum.
Framtíðaráformin sem fjárfram-
lagið miðast við eru að halda marg-
hliða þróunaraðstoð í sama hlutfalli
af þjóðarframleiðslu og á undanföm-
um árum. Undirbúa á ný verkefni í
tvíhliða þróunaraðstoð og að nokkru
að beina athyglinni til nýrra greina.
Allmörg ný verkefni eiga að koma til
framkvæmda árið 2000 og enn frekar
fram til ársins 2003. Loks á að auka
samstarf við frjáls félagasamtök.
Leggja á aukið fé til undirbúnings
verkefna og er gert ráð fyrir að kostn-
aður vegna undirbúnings og stjómun-
ar verkefna muni aukast úr 10% í
16% á þessu ári. Það er talið forsenda
þess að hægt sé að huga að nýjum
verkefnum.
Upplýsingar og mynd eru úr fréttabréf-
um um þróunarmál sem Þróunarsamvinnu-
stofnun Islands gefur út.
Milljarða hætiir til
námuverkaiiianna
Tímamótadómur var kveðinn upp í Bretlandi fyrir skemmstu þegar
sex námuverkamenn, sem þjást af langvinnum sjúkdúmum af
völdum kolaryks, unnu skaðabótamál gegn bresku ríkisstjórninni.
Talið er að tugir þúsunda svipaðra kæra geti komið fram frá
námuverkamönnum sem orðið hafa fyrir heilsutjúni. Afleiðingarn-
ar gætu orðið hæsti skaðabútareikningur á einn atvinnurekanda í
Bretlandi frá upphafi.
Ríkisfyrirtækið sem rak kola-
ná
Veturinn 1996-1997 vargerð heildar-
úttekt á þróunarsamvinnu Islands.
Um úttektina sá dr. Jónas H. Haralz,
námumar British Coal, var lagt
niður í ársbyrjun en skuldbindingar
þess færðar á hendur ríkissjóði. Það
kemur því í hlut ríkissjóðs Bretlands
að greiða bæturnar sem á endanum
gætu kostað skattgreiðendur um einn
milljarð punda, eða um 120 milljarða
íslenskra króna.
Skipulagsstofnun
Samkvæmt nýjum nýjum skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 og 135/1997 tók
Skipulagsstofnun viö hlutverki Skipulags ríkisins 1. janúar 1998.
Hlutverk stofnunarinnar samkvæmt lögum er:
a. aö hafa eftirlit með framkvæmd laga þessara og reglugerða sem settar eru samkvæmt þeim,
b. að veita ráðgjöf um skipulags- og byggingarmál,
c. að fylgjast með stöðu skipulagsmála í sveitarfélögum,
d. að aðstoða sveitarfélög og leiðbeina þeim við gerð skipulagsáætlana,
e. að láta í té umsagnir um ágreiningsmál á sviði skipulags- og byggingarmála,
f. að sjá um að upplýsingar um áætlanir um landnotkun á landsvísu séu fyrir hendi og stuðla að innbyrðis
samræmi þeirra,
g. að annast og stuðla að rannsóknum á sviði skipulags- og byggingarmála í samvinnu við hlutaðeigandi
stofnanir og hagsmunaaðila, svo og að annast eða stuðla að útgáfu upplýsinga um þau mál,
h. að fylgjast með og veita upplýsingar um ferlimál fatlaðra,
i. að framfylgja ákvæðum laga um mat á umhverfisáhrifum.
Skipulagsstofnun
Laugavegi 166
150 Reykjavík
Sími: 562 4100 Tölvupóstur:skipulag@skipulag.is
Grænt númer: 800 6100
Fax: 562 4165 Heimasíða: www.skipulag.is
Námuverkamönnunum sex sem
höfðuðu prófmálið voru dæmd tíu
þúsund pund í skaðabætur hverjum
um sig vegna sársauka, þjáninga og
skertrar starfshæfni af völdum
lungnaþembu og viðvarandi bronkítis
eða berkjubólgu. Allar kröfurnar
nema ein voru lækkaðar vegna reyk-
inga viðkomandi. Dómurinn féllst
ekki á kröfur tveggja manna sem
kröfðust skaðabóta vegna annarra
lungnasjúkdóma svo sem asma.
Reiknað er með að mun hærri
skaðabætur verði ákveðnar í febrú-
ar eftir að frekari sannanir hafa ver-
ið lagðar fram vegna annars tjóns,
svo sem skertra tekna og læknis- og
umönnunarkostnaðar.
Breska viðskipta- og iðnaðar-
ráðuneytið hefur þegar falið lög-
mönnum sínum að hefja samninga-
viðræður við þá námuverkamenn
sem enn eiga útistandandi kröfur
sem standast skilyrði dómsins í
máli sexmehninganna. Þar segja
menn að ríkulegar sannanir séu fyr-
ir því að breskir kolanámustjórn-
endur hafi sett kolaframleiðsluna
ofar heilsu og öryggi starfsfólksins.
Fyrirtækinu hafi mistekist að gera
nauðsynlegar ráðstafanir til að
draga úr áhrifum kolaryksins og
ekki hvatt til notkunar öndunar-
gríma sem fáanlegar voru frá miðj-
um sjöunda áratugnum.
Breska ríkisstjómin sagðist við-
urkenna að stjórnarhættir British
Coal hefðu leitt til þess að fjöl-
margir námuverkamenn þjáðust af
lungnasjúkdómum. Orkumálaráð-
herra Breta, John Battle, sagði að
ráðstafanir yrðu gerðar eins fljótt
og auðið væri til að mæta skaða-
bótakröfum námuverkamanna.
Áfellisdómur yfir fyrirtækinu
Tom Jones frá Thompsons lög-
fræðistofunni flutti mál eins námu-
;í
!*!<
Bresku kolanámuverkamönnunum
voru dœmdar skaðabætur vegna
langvinnra öndunarsjúkdóma. Sannað
þykir að fyrirtœkið hafi ekki hvatt til
notkunar öndunargríma.
verkamannanna og segist hafa 3000
sams konar mál á borðinu hjá sér.
Tom lýsti niðurstöðu dómsins sem
sögulegum viðburði í lögfræðinni.
Annar lögmaður, Peter Evans, sem
fór með mál ftmm námuverkamanna
sagði niðurstöðuna vera áfellisdóm
yfir British Coal, allri starfsemi þess
og allri sögu fyrirtækisins.
Einn námuverkamannanna fyrr-
verandi sem fór með mál sitt fyrir
dóm er Glyn Jones, 71 árs. -Ég
myndi frekar vilja halda heilsunni en
fá fjárhagslegar bætur, segir Glyn. -
En þessi langa barátta hefur verið
þess virði ef hún gerir þúsundum
manna kleift að leggja fram kröfur.
Connie Wells, ekkja námuverka-
manns, hélt aftur af tárunum þegar
hún frétti af dómsúrskurðinum. Eig-
inmaður hennar, Sam, lést árið 1994
á 71 árs afmæli sínu, án þess að vita
hvemig kæmmál hans myndi fara. -
Sam hefði orðið stoltur yfir því að
réttlætið náði loksins fram að ganga.
Þetta mál mun hjálpa mörgum fjöl-
skyldum sem enn eiga um sárt að
binda, sagði Connie.
Connie tók að sér hlutverk eigin-
manns síns í málarekstrinum þegar
hann lést og var meðal þeirra sem
lögðu fram vitnisburð í réttinum. -
Sam varð svo veikur að hann eyddi
síðustu fimm árum lífs síns í kvölum.
Þetta hefur tekið mjög á mig en ég
var harðákveðin í að fylgja þessu eft-
ir fyrir hann.
Byggt áfrétt BBC
Vinnan