Fréttablaðið - 01.04.2021, Blaðsíða 17

AF KÖGUNARHÓLI
Þorsteinn
Pálsson
Ráðið til þess að ætt­jarðarástin leiði ekki til öfga í viðskiptum þjóða, er ekki að upp­ræta hana, enda tekst það aldrei, heldur að
efla virðinguna fyrir réttlæti og
sanngirni í viðskiptum þjóða, jafnt
og einstakra manna.“
Guðmundur Finnbogason pró­
fessor tók þannig til orða þegar
hann mælti fyrir minni Rangár­
þings við vígslu fyrstu brúarinnar
yfir Markarfljót 1934.
Brúarsmíð
Rétt eins og Rangæingar tengdust á
sínum tíma út og austur með brúm
yfir stórfljót, brúum við í dag bilið
milli okkar og annarra þjóða með
aðild að margvíslegu fjölþjóða­
samstarfi. Með því móti tryggjum
við þjóðinni og hverjum ein­
staklingi fjölþætt réttindi og ríka
möguleika í viðskiptum og hvers
kyns samskiptum.
Daglegt líf okkar ræðst meira og
minna af því hvernig við brúum
Atlantsála með samningum; einu
gildir hvort við tölum um síma­
reikninga eða mannréttindi.
Alþjóðlegt samstarf er í stöðugri
þróun og hefur jafnt og þétt meiri
áhrif á hversdagsleg viðfangsefni
á heimilum sem í fyrirtækjum og
bæjum sem sveitum.
Í þessu ljósi sætir furðu hversu
utanríkispólitíkin fær lítið rúm
í þjóðfélagsumræðunni. Þó að
alþjóðasamningar séu ekki sýni­
legir með sama hætti og brýrnar
eru þeir alveg jafn mikil hreppa­
pólitík, af því að þeir snerta hags­
muni fólks í hverri einustu byggð
landsins. Þeir eru hreppapólitík
nútímans.
Framhjáhlaup
Alþjóðastofnun Háskóla Íslands
birti á dögunum rannsókn Silju
Báru Ómarsdóttur prófessors um
viðhorf Íslendinga til alþjóðamála.
Niðurstöðurnar eru lærdómsríkar
og sýna þörf fyrir meiri fræðilega
skoðun á stöðu landsins í alþjóða­
samfélaginu og dýpri stjórn­
málaumræðu.
Stjórnmálamenn bregðast
forystuhlutverki sínu, þegar þeir
ræða samskipti við aðrar þjóðir
bara í framhjáhlaupi.
Spurningarnar í nýju rannsókn­
inni snerust ekki beint um stefnu
ríkisstjórnarinnar eða einstakra
flokka. En svörin gefa eigi að síður
tilefni til pólitískrar umræðu.
Þau sýna líka að stór hópur fólks
telur sig hafa ónógar forsendur til
að taka afstöðu. Og möguleikarnir
í rökræðunni eru að sama skapi
jafn miklir hvort heldur menn vilja
meiri eða minni brúarsmíð yfir til
annarra landa.
Norðurlönd og Evrópa
Fram kemur að landsmenn virðast
nokkuð sáttir við ríkjandi skipan
á erlendum samskiptum. Ein
spurningin laut að því hvort menn
teldu að efni stæðu til þess að
auka eða draga úr samskiptum við
ríkjaheildir eða einstakar þjóðir.
Hér kom í ljós að hlutfallslega
flestir vildu auka samstarf við
Norðurlönd og svo Evrópusam­
bandið og þar á eftir við Þýskaland
og Frakkland.
Nærri þrefalt f leiri vildu fremur
Hreppapólitík nútímans
auka Evrópusamstarfið en draga
úr því. Í öllum tilvikum vildu fáir
minnka tengslin við einstök ríki
eða ríkjaheildir.
Að efla efnahagssamvinnu
eins og varnir
Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnar­
innar er lögð rík áhersla á að
fullveldi landsins sé tryggt með
aðildinni að Atlantshafsbanda­
laginu og með varnarsamningnum
við Bandaríkin. Á þessum grund­
velli er nú verið að auka varnar­
umsvifin skynsamlega og í hægum
skrefum.
Varðandi efnahagssamvinnuna
innan Evrópusambandsins er hins
vegar sagt með afdráttarlausum
hætti, en þó án rökstuðnings, að
það þjóni ekki hagsmunum Íslands
að auka hana.
Í síðustu kosningum lék allt
í lyndi í efnahags­ og atvinnu­
málum. Það kann að skýra þessar
ólíku áherslur.
Nú stöndum við andspænis
öðrum veruleika í þeim efnum.
Gild rök standa því til þess að taka
ný skref í fjölþjóðlegri efnahags­
samvinnu eins og í varnarmálum.
Að brosa út í annað
Með réttu er á það bent að Evrópu­
þjóðirnar standi vörð um fullveldi
landsins þegar þær koma saman
með Bandaríkjunum í aðal­
stöðvum Atlantshafsbandalagsins
í Brussel.
Af sjálfu leiðir að holur hljómur
er í þeim fullyrðingum að ætlan
þessara sömu þjóða sé að svipta
Ísland fullveldi þegar þær koma
saman á vettvangi Evrópusam­
bandsins í annarri byggingu í
sömu borg.
Menn hefðu væntanlega brosað
út í annað ef forystumenn Rang­
æinga hefðu kallað eftir því að
fá nýjar tvöfaldar brýr á leiðinni
austur um, en talið að Reykja­
víkurvaldið myndi uppræta ást
þeirra á átthögunum ef brýrnar
yrðu breikkaðar á leiðinni út eftir.
Nú stöndum við andspænis
öðrum veruleika í þeim
efnum. Gild rök standa því
til þess að taka ný skref
í fjölþjóðlegri efnahags-
samvinnu eins og í varnar-
málum.
lyaver.is
Suðurlandsbraut 22
NetverslunÞínir lyfseðlar Lausasölulyf
Netapótek Lyavers
–Apótekið heim til þín
*Frí heimsending ef pantaðir eru tveir lyfseðlar
eða verslað er fyrir meira en 9.900 krónur
Netapótek Lyavers býður upp á einfalda lausn, þægilegt
og öruggt ferli þar sem þú finnur þína lyfseðla, öll
lausasölulyf ásamt miklu úrvali af vörum í netverslun.
Lágt lya- og vöruverð, frí heimsending um land allt*.
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 15F I M M T U D A G U R 1 . A P R Í L 2 0 2 1