Morgunblaðið - 01.04.2021, Blaðsíða 18

18 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 2021
Almenningssam-
göngur á Íslandi eru
heldur lítilfjörlegar,
enda nýta fæstir sér
þær nema tilneyddir
séu. Því eru flestir á
einu máli um að þær
þurfi nauðsynlega að
bæta til þess að þær
verði raunverulegur
valkostur fyrir fólk
sem þarf að fara
lengri vegalengdir en vildi gjarnan
ferðast öðruvísi en með bíl.
Ýmsar leiðir eru til þess að bæta
almenningssamgöngur en til stend-
ur að ráðast í ýktustu og dýrustu
útfærslu hraðvagnakerfis, svokall-
aðs BRT (Bus Rapid Transit), sem
flestir þekkja betur undir nafninu
borgarlína. Fagaðilar í umferðar-
og skipulagsmálum hafa margir
hverjir þagað þunnu hljóði um
borgarlínu vegna hættu á að missa
verkefni og störf ef þeir gagnrýna
hana. Þó hafa eldri og reyndari fag-
aðilar, sem eru komnir á eftirlaun
og ekki lengur í þeirri hættu, bent á
að mun skynsamlegra væri að ráð-
ast í svokallað BRT Lite-verkefni
sem gæti útlagst undir nafninu
léttlína. Talsmönnum borgarlínu-
verkefnisins með borgarstjóra
fremstan í flokki hefur þó tekist
með undraverðum hætti að mark-
aðssetja BRT-hugmyndina sem
hina einu mögulegu lausn.
Kostnaður ríkisins
Stofnkostnaður borg-
arlínu, sem skal greidd-
ur að mestu leyti úr rík-
issjóði, er talinn hlaupa á
80-100 milljörðum í
heildina en léttlína
myndi kosta 15-20 millj-
arða. Samkvæmt reik-
nilíkönum myndi borg-
arlína fækka bílum í
umferðinni um 2-4% en
til samanburðar myndi
léttlína fækka þeim um
1-2%. Því er eðlilegt að
spyrja hvort 65-80 milljarðar séu
þess virði til að fækka bílum í um-
ferðinni um 1-2 viðbótarprósentu-
stig. Fátt knýr ákefð og áræði jafn
harðlega og heift. Talsmenn borg-
arlínu eru margir hverjir þekktir fyr-
ir að finna bílnum allt til foráttu. Það
rímar vel við þá staðreynd að sam-
kvæmt opinberum skýrslum mun
borgarlína flýta för strætisvagna en
valda enn frekari töfum fyrir bíla.
Heildartafir í samgöngukerfinu
myndu þannig aukast, sem þýðir
aukinn kostnað fyrir samfélagið.
Kostnaður sveitarfélaga
Spár gera ráð fyrir að rekstr-
arkostnaður borgarlínu verði 2-3
milljarðar á ári, sem á að vera á
höndum sveitarfélaga. Hvað ef mark-
miðið um farþegafjölda næst ekki?
Stofnkostnaður ýmissa verkefna er
réttlætanlegur ef verkefnið skilar
sér, það er ef tekjur koma inn á móti
vegna góðrar nýtingar. Til lengri
tíma er það rekstrarkostnaðurinn
sem sligar ef hann er of hár. Spár um
farþegafjölda borgarlínu hafa verið
harðlega gagnrýndar af fagaðilum
fyrir að vera óraunhæfar og beinlínis
rangar.
Árlega er Strætó rekinn með gíf-
urlegum halla. Að auki hefur Strætó
sætt miklum niðurskurði vegna Co-
vid og áhrif þess eru enn óþekkt. Svo
gæti farið að kröfur um ferðamáta
breyttust varanlega vegna aukinna
fjarfunda, ýmissa útfærslna á stytt-
ingu vinnuvikunnar og breytts
starfsumhverfis. Því væri óráðlegt að
ana út í svo stórt verkefni án þess að
staldra aðeins við. Sér í lagi þar sem
skuldir Reykjavíkurborgar hafa vax-
ið hratt síðustu ár og eru orðnar hátt
á fjórða hundrað milljarða.
Kæmi ég sem óbreyttur borg-
arfulltrúi með hugmynd að 100 millj-
arða króna útfærslu á Strætó í
skrautbúningi yrði hlegið að mér.
Það er búið að vörumerkja þessa
draumkenndu hugmynd óheyrilega
vel.
Léttlína
Eftir Ingu
Maríu Hlíðar
Thorsteinson
» Talsmönnum verk-
efnisins með borg-
arstjóra fremstan í
flokki hefur þó tekist að
markaðssetja borg-
arlínu sem hina einu
mögulegu lausn.
Inga María Hlíðar
Thorsteinson
Höfundur er varaborgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Sögupersónur
jólanna eru margar og
standa oss ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum.
Þar eru ekki einasta á
ferðinni aðalpersón-
urnar þrjár (Jósef,
María og barnið í jöt-
unni), heldur líka
Gabríel erkiengill,
gistihúseigandinn,
fjárhirðarnir, herskar-
arnir himnesku, vitringarnir þrír,
Heródes konungur, Betlehem-
stjarnan og meira að segja sauð-
fénaðurinn á Betlehemsvöllunum,
að ógleymdum skepnunum í fjár-
húsinu, asnanum og uxanum. Vér
höfum heyrt um þessar sögu-
persónur og séð þær svo oft og
víða, að vér berum óðara kennsl á
þær, hvar sem þeim bregður fyrir.
Vér erum orðin gagnkunnug þess-
ari frægustu allra fæðinga, þekkj-
um til hennar næstum því í smáat-
riðum, nærri því eins vel og vér
vitum um fæðingu barna vorra.
Jatan í fjárhúsinu í Betlehem er í
huga vorum álíka kunnuglegur
staður og vort eigið heimili. Að jöt-
unni, þar sem Jesús fæddist, höfum
vér jafnan viljað laða huga sem
allra flestra, og vér höfum meira að
segja notað til þess margs konar
vinsæl hjálpargögn, eins og t.d.
jólasálmana, jólatréð, jólagjafirnar,
jólakortin, jólasveininn, Jólasöguna
hans Dickens af nirflinum Ebene-
zer Scrooge, og þannig mætti
áfram telja.
En um páskana gegnir allt öðru
máli.
Guðspjallamennirnir sjálfir eru
ekki einu sinni vissir um, hvað það
var, sem gerðist í raun og veru.
Frásögnin hefst í myrkri nætur.
Steininum hafði verið velt frá.
Mattheus er sá eini af guð-
spjallamönnunum, sem nefnir jarð-
skjálfta. Inni í gröfinni voru tvær
hvítklæddar verur, eða jafnvel að-
eins ein, ungur maður. María
Magdalena mun hafa verið sá af
vinum Jesú, sem kom fyrst út að
gröfinni. Það var þar þá maður,
sem hún hélt í fyrstunni að væri
grasgarðsvörðurinn,
garðyrkjumaðurinn.
Kannski var María,
móðir Jakobs, með
nöfnu sinni, og svo
þriðja konan, sem hét
Salóme. Í einni útgáfu
frásagnarinnar kemur
Pétur líka að gröfinni
ásamt með öðrum
lærisveini. Í öðrum af-
brugðningum sög-
unnar eru því gerðir
skórnir, að það hafi
bara verið konurnar,
sem komu út að gröfinni, en post-
ulunum, sem voru staddir einhvers
staðar annars staðar, hafi ekki
dottið í hug að leggja trúnað á frá-
sögn kvennanna, þegar þær sögðu
þeim frá því, sem þær höfðu fengið
að reyna. Nú förum vér að heyra
hlaupandi fótatak í guðspjallsfrá-
sögninni, og raddir. Mattheus
minnist á „ótta og mikla gleði“.
Fólk var eins og ruglað og vissi
ekki, hvaðan á það stóð veðrið. Og
nú ber engu alveg saman við neitt
annað; orðræðan er ekki sjálfri sér
samkvæm. Það er jafnvel ekki al-
veg samkomulag um það, hvert
hlutverk sjálfs Jesú var í þessu öllu
saman. Birtist hann strax við gröf-
ina, eða var það seinna? Og þá
hvar? Og hverjum birtist hann?
Hvað sagði hann? Hvað gerði
hann?
Hér er ekki eins nákvæm upp-
færsla og á jólunum. Og hjálp-
argögnin, sem vér höfum safnað í
kringum páskana, eru í ein-
kennilega litlu og ógreinilegu sam-
hengi við atburðinn sjálfan: páska-
eggin, páskaliljurnar, tónleikarnir,
skíðavikan. Þetta gerir svo sem
hvorki að bæta neinu við né draga
neitt frá páska-viðburðinum. Og
hér er eiginlega ekki um neina
skýra eða skiljanlega sögu að ræða,
en einmitt það gerir hana svo stór-
brotna, svo kraftmikla, svo ómót-
stæðilega. Þessi frásögn hljómar
ekki eins og einhver stórdramatík.
Hún hljómar aftur á móti eins og
sannleikurinn sjálfur. Ef guð-
spjallamennirnir hefðu ætlað sér að
segja hana þannig, að hún sann-
færði alla heimsbyggðina um það,
að Jesús hefði í raun og veru risið
upp frá dauðum, þá hefðu þeir not-
að til þess alla sína kunnáttu og
stílsnilld og beitt til þess öllum
þeim listrænu brögðum, sem þeir
höfðu á sínu valdi. En hér er ekk-
ert slíkt á ferð. Höfundar guð-
spjallanna eru einfaldlega að segja
frá þessu, eins og það var. Frásögn
þeirra er jafn brotakennd, óljós,
ófullkomin og sveipuð rökkri eins
og lífið sjálft. Ef spurt er, hvað ná-
kvæmlega hafi gerst, verður lítið
um örugg svör. Á hinu leikur eng-
inn vafi, að eitthvað gerðist, sem
var ótrúlegt og dásamlegt og óvið-
jafnanlegt.
Tákn páskanna er tóma gröfin.
Það er ekki auðvelt að mála mynd
af tómleika eða gera sér tómleika
að heimilisdjásni með einhverjum
hætti. Það er ekki hægt að búa til
skrautsýningu úr tómleikanum,
ekki svo auðvelt að binda á hann
slaufu eða hengja á hann ljósaser-
íu. Tómleikinn hrærir ekki hjörtu
fólks þannig, að það taki að gefa
hvert öðru gjafir eða syngja gamla
sálma. Kyrravika og páskar um-
lykja oss á bak og brjóst, alltaf.
Jafnvel stóru kórarnir í Messíasi
eftir Händel verða ögn hjáróma,
eins og krunk í einmana hrafni í
tunglskini.
Hann reis upp. Fáeinar mann-
eskjur sáu hann í svip og ræddu
við hann. Sé þetta satt, þarf ekkert
að segja meira. Ef það er ekki satt,
getum vér ekki heldur sagt neitt
fleira. Hvort sem menn eru trúaðir
eða vantrúaðir, þá hefur lífið aldrei
orðið samt eftir þennan atburð.
Ekki dauðinn heldur, að því er
mörgum finnst. Núna er tómleikinn
eftir. Og til eru þeir, sem munu
aldrei hætta að leita að andliti
hans, fyrr en þeir finna það. Alveg
eins og María Magdalena.
Eftir Gunnar
Björnsson » Það gerðist nokkuð,
sem var ótrúlegt og
dásamlegt og óviðjafn-
anlegt.
Gunnar Björnsson
Höfundur er pastor emeritus.
Hátíð páskanna
fasteignir
14 6855 17965 30062 40467 49715 60035 69032
33 6997 18020 30568 40591 49881 60271 69052
95 7022 18121 31150 40684 50042 60274 69165
294 7280 18466 31377 40966 50342 60337 69359
618 7480 18628 31571 41124 50502 60701 69705
641 7511 18950 31653 41224 51006 60719 70580
1653 7590 20300 31706 41478 51467 60933 70622
1660 8061 21071 31984 41879 51535 61062 70902
1842 8362 21083 32232 41952 52021 61387 71223
2112 8668 21304 32243 42135 52056 61764 71759
2580 8875 21474 32252 42144 52627 61781 72270
2704 9017 21729 32509 42581 52991 61955 72466
2718 9526 22123 32618 42671 54100 62355 72506
2724 9705 22371 32815 42831 54247 62599 72581
2728 10237 23559 32901 43396 54349 62688 72717
2744 10502 23783 32926 43819 54410 62856 73472
3028 10540 24001 33548 44000 54475 62859 73493
3347 10742 24036 33805 44188 54731 63018 73553
3391 10986 24243 34284 44451 55069 63100 73624
3649 10993 24326 35198 44588 55278 63137 73644
3780 11126 24633 35256 44851 55404 63149 73860
3882 11988 24636 35317 45133 55634 63222 73954
3896 12056 24806 35738 45210 55739 63520 74154
3972 12159 24978 35988 45487 55838 63536 74609
4788 12200 25027 36362 45929 55885 63596 74843
4950 12594 25256 36790 46723 55979 63971 75264
5340 12809 25347 36880 47160 56044 64949 75498
5448 12901 25700 36889 47298 56111 65264 76641
5555 13034 25922 36892 47422 56114 65627 76775
5739 13202 25923 36959 48007 56492 65917 76861
5776 13308 26032 37037 48032 57040 65975 77683
5901 13313 26403 37041 48162 57300 66235 78111
5960 13995 26825 37258 48324 57896 66952 78177
6117 14931 27138 37975 48559 58086 67028 78329
6128 15000 27161 38169 49129 58615 67288 78785
6358 15416 27552 39022 49164 58835 68200 79038
6502 15889 29256 39267 49340 58863 68294 79071
6610 15922 29749 40043 49388 59618 68418 79101
6718 16763 30021 40250 49429 59906 68647 79258
6813 17112 30057 40391 49654 59914 69016 79562
339 12350 24709 29672 39377 50768 60576 69759
778 12777 24742 31139 40319 53378 63710 70092
1705 15021 25203 32299 40753 53582 65105 72367
2262 15385 25625 34244 41117 53921 65492 73019
3932 15742 26051 34405 41320 54432 67015 73043
4107 16717 26201 34593 41966 55584 67072 74441
5574 16794 26304 34994 44619 56106 68359 77118
6624 17844 26411 35076 45792 56686 68380 78166
7304 17848 27095 35829 46347 57847 68458 78748
8404 19845 27251 36742 47205 59002 68569
8843 20241 27940 37211 48911 59255 68668
9918 20656 29056 37612 49144 59494 68773
9930 23733 29439 39062 49753 59921 69026
Næstu útdrættir fara fram 8., 15., 21. & 29. apríl 2021
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 12.000 Kr. 24.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 25.000 Kr. 50.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
26124 36744 48131 54298 55659
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
1325 17822 51595 61337 68383 75949
4786 18742 52438 61690 69993 76331
12511 27532 52648 67914 71524 77418
13678 31077 61189 67965 74414 78653
Aðalv inningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
4 7 0 0 5
48. útdráttur 31. mars 2021