Morgunblaðið - 14.04.2021, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. APRÍL 2021
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Að flestu leyti er rólegra í stjórn-
málum en vænta mætti í aðdrag-
anda kosninga, bæði út frá hrak-
spám um ríkisstjórnarsamstarfið frá
upphafi kjörtímabils, en einnig mið-
að við tröllaukin verkefni heimsfar-
aldursins. Fylgi flokka hefur furðu-
lítið breyst og stöðugar vinsældir
ríkisstjórnarinnar hafa ekkert hagg-
ast.
Þrátt fyrir það, að velflestir þing-
menn vilji leita endurkjörs, bendir
margt til þess að framboðslistar
flestra flokka taki talsverðum breyt-
ingum, hvort sem það er fyrir til-
stilli almennra flokksmanna eða
flokkseigendafélaga.
Þetta er meðal þess helsta, sem
fram kom í löngu spjalli um stjórn-
málaviðhorfið í Þjóðmálunum, þætti
á Dagmálum, sem einungis eru opin
áskrifendum Morgunblaðsins og
finna má á mbl.is. Þar var rætt við
þá Friðjón R. Friðjónsson almanna-
tengil og Stefán Pálsson sagnfræð-
ing, en báðir þekkja þeir stjórnmál
og stjónmálastarf til hlítar, Friðjón
frá hægri og Stefán frá vinstri.
Þeir félagar voru sammála um að
ríkisstjórninni hefði tekist bærilega
að halda sjó, þótt ágjöfin hefði oft
verið mikil. Ekki hefði þó reynt
verulega á samstarfið á fyrri hluta
kjörtímabilsins, en hinn síðari hefði
fátt komist að nema heimsfarald-
urinn og allt miðast út frá honum.
Það hefði svo gert stjórnarand-
stöðunni enn erfiðara fyrir, þar sem
um fátt nema farsóttina væri að
ræða en hún ófús til þess að leggjast
þver gegn ríkisstjórninni í þeim efn-
um. Erfitt væri að sjá upp á hvaða
málum hún gæti bryddað fyrir kosn-
ingar, sem líkleg væru til þess að
hreyfa við kjósendum. Hins vegar
væri framboðum ekki að fækka og
flokkum kynni að fjölga inni á þingi,
sem hefði sín áhrif. Það þýddi þó
ekki að að þau hefðu mikil áhrif
enda flest smá.
Stefán og Friðjón voru á einu
máli um að kjördæmaskipulagið
væri að ganga sér til húðar. Friðjón
dró fram að aðeins væri heimild til
flutnings á einum þingmanni enn
milli kjördæma vegna breytingar á
íbúafjölda.
Framboðsmálin í deiglu
Töluvert er rætt um framboðsmál
í þættinum, en þar var fyrst rætt
um óvænt úrslit í forvali Vinstri
grænna í Suðurkjördæmi, þar sem
Hólmfríður Árnadóttir varð hlut-
skörpust, en Kolbeinn Ó. Proppé
hlaut ekki brautargengi. Stefán
taldi varlegt að lesa stórpólitísk
skilaboð í þau úrslit. Þar eins og víð-
ar væri verið að velja nýja oddvita
og þar hefðu heimamenn forskot.
Uppstillingar Samfylkingar komu
einnig til umræðu og þótti bæði
Friðjóni og Stefáni þar djarflega
teflt við að koma frambjóðendum að
höfði flokksforystunnar fyrir. Spáir
Stefán því að eftir þá reynslu muni
Samfylkingin halda sig við hrein og
klár prófkjör um langa hríð.
Þrátt fyrir að sjálfstæðismenn
hafi geymt sér enn um hríð að velja
á lista flokks síns, þá telja þeir fé-
lagar að þar sé ýmissa breytinga
von og að enn kunni að vera von á
nýjum frambjóðendum. Friðjón
bendir á að fyrirsjáanlegt sé að kon-
ur leiði lista flokksins í tveimur
kjördæmum, mögulega þremur,
sem muni breyta ásýnd flokksins
fyrir kjósendur á landsvísu.
Óljós kosningamál
Viðbúið er að helstu kosninga-
málin snúist að miklu leyti um far-
aldurinn og viðspyrnuna að honum
yfirstöðnum. Erfitt er hins vegar að
eygja önnur kosningamál, sem eru
líklegri til þess að aðgreina áherslur
framboðanna. Nema þá kannski
helst um mögulegt stjórnarsam-
starf, sem reynslan sýnir að geti
reynst erfitt að efna þegar úrslit eru
ljós.
Stefán benti á að Samfylkingin
hefði gengið langt í þeim efnum, úti-
lokað samstarf við stöku flokka, sem
fækkaði möguleikum hennar til
samstarfs að loknum kosningum og
gerði það því ólíklegra. Þá væri erf-
itt að átta sig á stefnunni, einn dag-
inn væri Katrín Jakobsdóttir óal-
andi og óferjandi, en næsta dag
væri hún orðin forsætisráðherraefni
Samfylkingar!
Órólegra en á horfðist í pólitíkinni
- Óvæntra úrslita að vænta við val á lista - Fjölgun smáflokka hefur áhrif án þess að þeir hafi áhrif
- Kjördæmakerfið komið á síðasta snúning - Áframhaldandi ríkisstjórnarsamstarf ekki ólíklegt
Morgunblaðið/Hallur
Þjóðmálin Andrés Magnússon ræðir við Friðjón R. Friðjónsson og Stefán
Pálsson um stjórnmálaviðhorfið í aðdraganda alþingiskosninganna í haust.
Heggstaðanes og þá eingöngu snemma á því tímabili
sem upptökur fóru fram.
Til samanburðar varð vart við köll landsela allan
fengitímann og á ýmsum stöðum þar sem mælingar fóru
fram í Danmörku. Samanburður á upptökum leiddi einn-
ig í ljós að köll landsela við Ísland voru lengri og lægri en
köll tegundasystkina við Danmörku og Svíþjóð. Þá sýna
fyrri rannsóknir frá Skotlandi og vesturströnd Norður-
Ameríku að landselir láta alla jafna vel í sér heyra á
fengitímanum.
Hugsanlega lögun að aðstæðum
Vísindamennirnir benda á að lægri og lengri köll ís-
lenskra landsela vitni hugsanlega um lögun þeirra að að-
stæðum hér við land sem eru ólíkar aðstæðum við Dan-
mörku og Svíþjóð. Hér sé mun meira af mögulegum
rándýrum í sjónum, eins og háhyrningum og útselum.
Með lengri og lægri köllum freisti landselsbrimlar hér
við land þess hugsanlega í senn að ná eyrum urta á fengi-
tímanum en um leið að draga úr hættunni á því að verða
fyrir árásum háhyrninga eða útsela. aij@mbl.is
Landselsbrimlar við Íslandsstrendur virðast gefa frá sér
lengri og lægri hljóð á fengitíma en landselir við Dan-
mörku og Svíþjóð og það gæti markast af mögulegri ógn
í umhverfi þeirra.
Þetta er meðal þess sem fram kemur í niðurstöðum
nýrrar rannsóknar vísindamanna við Rannsóknasetur
Háskóla Íslands á Húsavík, Selasetur Íslands, Haf-
rannsóknastofnun, Syddansk Universitet og Árósahá-
skóla í Danmörku. Rannsóknin byggist m.a. á meist-
araverkefni Helen Rössler við líffræðideild Syddansk
Universitet í Danmörku. Greint er frá niðurstöðunum í
grein í nýjasta hefti vísindaritsins JASA Express Lett-
ers og á vef HÍ.
Upptökur nærri látrum
Til að mæla mökunarköll landsela nýta vísindamenn
sérstakan upptökubúnað sem látinn er liggja í sjó nærri
látrum í tiltekinn tíma. Mælingar hér fóru fram á Hegg-
staðanesi og Illugastöðum á Vatnsnesi, en á Norðurlandi
vestra má finna nærri tíunda hluta landselastofnsins við
Ísland. Vísindamennirnir námu aðeins köll landsela við
Lægri og lengri köll
brimlanna á fengitíma
- Ný rannsókn - Möguleg ógn í umhverfinu ástæðan?
Morgunblaðið/Eggert
Forvitnir Landselir láta fara vel um sig á Snæfellsnesi, en fækkað hefur í stofni landsela hér við land á síðustu árum.
Aðalfundur ÍSTEX hf. verður haldinn
miðvikudaginn 21. apríl 2021, kl. 17:00.
DAGSKRÁ
1. Almenn aðalfundarstörf samkvæmt
15. grein samþykkta félagsins.
2. Heimild aðalfundar fyrir félagsstjórn
til kaupa á eigin hlutabréfum.
3. Þróunarmál og hönnun.
4. Önnur mál, löglega upp borin.
Ársreikningur er til sýnis á skrifstofu í Mosfellsbæ og
er sendur hverjum þeim hlutahafa sem þess óskar.
Í samræmi við fyrirmæli stjórnvalda til að
stemma stigu við útbreiðslu kórónuveiru verður
fyllstu varúðar gætt.
Hægt verður að skrá sig á istex.hf@istex.is eða
í 566 6300 til að fylgjast með fundinum rafrænt.
Umboðsmenn þurfa að leggja fram dagsett og
skriflegt umboð.
Aðgöngumiðar og fundargögn verða afhent frá
skrifstofu félagsins að Völuteig 6 í Mosfellsbæ á
fundardag.
Mosfellsbæ, apríl 2021.
Stjórn ÍSTEX hf.
Allt um sjávarútveg