Morgunblaðið - 16.04.2021, Side 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. APRÍL 2021
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Bandaríkjastjórn tilkynnti í gær að
hún hygðist beita viðskiptaþvingun-
um á Rússa vegna afskipta þeirra af
kosningunum í Bandaríkjunum á
síðasta ári. Þá er aðgerðunum einnig
ætlað að refsa fyrir eina stærstu töl-
vuárás í sögunni og aðrar aðgerðir
Rússa sem Bandaríkin segja fjand-
samlegar. Þá var tíu erindrekum
Rússa í Bandaríkjunum vísað úr
landi.
Joe Biden Bandaríkjaforseti lagði
til fyrr í vikunni að hann og Vladimír
Pútín Rússlandsforseti myndu hitt-
ast á leiðtogafundi til þess að ræða
stöðuna í samskiptum ríkjanna og
ýmis alþjóðamál, en rússnesk stjórn-
völd sögðu í gær að refsiaðgerðir
myndu ekki liðka til fyrir fundi for-
setanna. Þá hét rússneska utanrík-
isráðuneytið því að aðgerðum gær-
dagsins yrði svarað í sömu mynt.
María Zakharova, talsmaður
ráðuneytisins, sagði aðgerðirnar
sýna að Bandaríkin gætu ekki við-
urkennt að alþjóðakerfið væri
„margpóla“ og ekki háð yfirráðum
Bandaríkjamanna. Þá var John
Sullivan, sendiherra Bandaríkjanna
í Rússlandi, kallaður á teppið í
Kreml vegna aðgerðanna.
Refsiaðgerðirnar fela meðal ann-
ars í sér takmarkanir á viðskipti
bandaríska fjármálafyrirtækja með
skuldabréf rússneska ríkisins og féll
rúblan nokkuð við þau tíðindi, þrátt
fyrir að slík viðskipti séu ekki al-
geng, þar sem talið er að aðgerð-
irnar geti gert Rússum erfiðara fyr-
ir að fjármagna sig á
alþjóðamarkaði.
Þá voru 32 einstaklingar og stofn-
anir sett á svartan lista bandaríska
fjármálaráðuneytisins fyrir að hafa
reynt að hafa áhrif á bandarísku for-
setakosningarnar í fyrra.
Í tilkynningu Hvíta hússins segir
að aðgerðirnar sendi merki um að
Bandaríkin muni refsa Rússum
haldi þeir áfram að grafa undan
stöðugleika í alþjóðamálum.
Sagði í tilkynningunni að megin-
ástæða aðgerðanna væru tilraunir
stjórnvalda í Kreml til að grafa und-
an lýðræðislegum kosningum og
stofnunum Bandaríkjamanna og í
ríkjum bandamanna þeirra.
Þá var einnig vísað til tölvuárás-
arinnar á fyrirtækið SolarWinds
undir lok síðasta árs, en talið er að
rússneskir tölvuþrjótar hafi þar
komist yfir heilmikið magn upplýs-
inga innan úr bandaríska stjórnkerf-
inu. Verða eigur sex rússneskra
tæknifyrirtækja frystar í refsiskyni
fyrir árásina.
Bandaríkjamenn sökuðu í yfirlýs-
ingu sinni rússnesku leyniþjón-
ustuna SVR um að hafa staðið að
SolarWinds-árásinni, en forsvars-
menn hennar sögðu þær ásakanir
óáhugaverðan „þvætting“.
Bandamenn lýsa yfir stuðningi
Auk fyrrgreindra aðgerða ákvað
bandaríska fjármálaráðuneytið í
slagtogi við stjórnvöld í Ástralíu,
Bretlandi og Kanada að beita átta
einstaklinga og stofnanir þvingunum
vegna aðgerða þeirra á Krímskaga
eftir að Rússar yfirtóku hann árið
2014.
Atlantshafsbandalagið lýsti yfir
stuðningi sínum við aðgerðir Banda-
ríkjastjórnar og sendu bandalags-
ríkin frá sér tilkynningu þar sem
Rússar voru hvattir til að standa við
alþjóðlegar skuldbindingar sínar og
láta af hegðun sem græfi undan al-
þjóðasamskiptum.
Þá lýsti Evrópusambandið yfir
samstöðu sinni með Bandaríkjunum
vegna aðgerða bandarískra stjórn-
valda gegn meintum tölvuglæpum,
og var sérstaklega vísað til SolarW-
inds-tölvuárásarinnar í tilkynningu
sambandsins, en Josep Borrell, ut-
anríkismálastjóri sambandsins,
sagði árásina hafa haft neikvæð
áhrif um allan heim, þar á meðal á
aðildarríki sambandsins.
AFP
Refsiaðgerðir Rússneski fáninn blakti við hún við sendiráð landsins í Washingtonborg í gær, en tíu starfsmenn þess
voru reknir úr landi í víðtækum refsiaðgerðum Bandaríkjastjórnar gegn Rússum vegna ýmissa deilumála.
Tíu Rússar reknir úr landi
- Bandaríkin grípa til refsiaðgerða gegn Rússum - Aðgerðum verður svarað í
sömu mynt - Bretar, Kanadamenn og Ástralar með í aðgerðum vegna Krímskaga
Refsiaðgerðirnar
» 10 starfsmönnum rússneska
sendiráðsins vísað úr landi.
» Bandarískum fjármálastofn-
unum verður gert óheimilt að
kaupa rússnesk skuldabréf frá
og með 14. júní nk.
» Eigur sex rússneskra tækni-
fyrirtækja í Bandaríkjunum
verða frystar fyrir meintan
stuðning við tölvuglæpi.
» 32 stofnanir og ein-
staklingar sem reyndu að
„hafa áhrif“ á forsetakosning-
arnar 2020 fara á svartan lista.
» Átta einstaklingar og stofn-
anir sæta þvingunum vegna
ástandsins á Krímskaga.
Toshiro Nikai, varaformaður stjórn-
arflokks frjálslyndra demókrata í
Japan, sagði í gær að enn kæmi til
greina að Ólympíuleikunum, sem
eiga að fara fram í Tókýó í sumar,
yrði frestað vegna heimsfaraldurs-
ins.
Sagði Nikai að það yrði „hiklaust“
að fresta leikunum ef ástandið væri
of alvarlegt til þess að þeir gætu far-
ið fram, en tilfellum í Japan fjölgaði á
ný í vikunni. Þurfti meðal annars að
banna áhorfendur frá boðhlaupi með
ólympíueldinn, sem átti að fara fram
í borginni Matsutama í vikunni
vegna hinna nýju smita.
Skipuleggjendur leikanna hafa til
þessa ekki tekið annað í mál en að
þeir færu fram, en upphaflega átti að
halda þá síðasta sumar. Nikai sagði
hins vegar það ganga gegn anda leik-
anna ef þeir yrðu til þess að dreifa
veirunni enn frekar.
Nikai bætti við að hann sæi tæki-
færi í Ólympíuleikunum fyrir Japani
og að allir vildu að þeir færu vel
fram. Hefur m.a. verið lagt til að
engir áhorfendur verði á leikunum.
Kemur til greina
að fresta leikunum
- Fjölgun tilfella veldur áhyggjum
AFP
Ólympíuleikar Miraitowa, lukkudýr leikanna í Tókýó, var afhjúpað í fyrra-
dag, en nú eru innan við hundrað dagar þar til leikarnir eiga að hefjast.
Tilkynnt var í gær að breska kon-
ungsfjölskyldan myndi vera í borg-
aralegum fötum við útför Filippus-
ar, hertoga af Edinborg og eigin-
manns Elísabetar 2. Bretadrottn-
ingar, en hún fer fram á morgun,
laugardag.
Segir í breskum fjölmiðlum að
ákvörðunin hafi verið tekin til þess
að forðast vandræðalega umfjöllun
um það hverjir af meðlimum fjöl-
skyldunnar hefðu tilkall til að vera
í herbúningi.
Harry prins, sem meðal annars
tók þátt í aðgerðum breska hersins
í Afganistan, var sviptur allri tign
sinni á síðasta ári þegar hann
ákvað að sinna ekki embættisverk-
um fyrir fjölskylduna, og mætti
hann því ekki vera í herbúningi við
útförina.
Þá er Andrés Bretaprins sagður
í ónáð í breska flotanum vegna
meintra tengsla við mál barnaníð-
ingsins Jeffrey Epstein, og hermdi
götublaðið The Sun að yfirmenn
flotans hefðu ekki viljað sjá Andr-
és í búningi, en hann flaug m.a.
þyrlu í Falklandseyjastríðinu.
Þar með hefðu báðir meðlimir
konungsfjölskyldunnar sem gegnt
hafa herþjónustu verið þeir einu
sem ekki væru í herbúningi við út-
förina. Segir í Daily Telegraph að
„stífar umræður“ hafi farið fram
innan fjölskyldunnar til þess að
koma í veg fyrir slíka stöðu, og
herma heimildir blaðsins að
drottningin sjálf hafi lagt til að
karlmenn fjölskyldunnar yrðu í
jakkafötum og frökkum með heið-
ursorðum sínum utan á, og
konurnar í dagkjólum.
AFP
Útför Skotið var úr fallbyssum á
laugardaginn í heiðursskyni.
Í borgara-
legum fötum
við útförina