Morgunblaðið - 14.05.2021, Síða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. MAÍ 2021
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
STOFNAÐ 1956
Glæsileg íslensk
hönnun og smíði
á skrifstofuna
Bæjarlind 8–10
201 Kópavogur
Sími 510 7300
www.ag.is
ag@ag.is
Fyrir Á. Guðmundsson starfa íslenskir, vel menntaðir
arkitektar sem hafa þróað húsgögn og hönnunargripi
sem skapa notalegt andrúmsloft. Hver hlutur ber einkenni
klassískrar hönnunar en er einnig fallegur smíðisgripur sem
er þægilegt að nota og sómir sér vel á skrifstofunni.
Kjör eldri borgara
eru mjög misjöfn eins
og meðal annarra
landsmanna. Margir
eldri borgarar hafa
það virkilega gott en
ákveðinn hópur þeirra
býr við mjög slæm
kjör.
Sumir talsmenn
eldri borgara vilja
draga upp þá mynd að
allir sitji við sama borð. Að kjör
allra eldri borgara séu mjög slæm.
Því er blákalt haldið fram að ríkis-
valdið gangi svo hart að eldri borg-
urum að lífeyrissjóðstekjur séu
skertar á hverjum einasta mánuði.
Þetta er alrangt. Allir þeir sem fá
greitt úr lífeyrissjóði halda sínum
tekjum, en tekjurnar hafa áhrif á
greiðslur frá Tryggingastofnun rík-
isins. Allir fá einhverjar greiðslur
frá TR nema þeir sem hafa tekjur
meira en 616.184 kr. á mánuði. Þeir
fá engar greiðslur frá TR.
Milljón krónu maðurinn fengi
um 300 þús. kr. frá TR
Sumt af forystufólki eldri borg-
ara hefur mjög hátt og telur þetta
mikið óréttlæti. Það eigi að afnema
allar skerðingar. Allir eigi að fá
greiðslur frá TR.
Ég fékk útreikning á því hvernig
það kemur út fyrir þann sem hefur
eina milljón á mánuði frá lífeyris-
sjóði fyrir skatt. Hann fær útborg-
að 588.292 kr. á mánuði.
Ef engar skerðingar væru fyrir
hendi fengi einstaklingur sem býr
ekki einn 266.033 kr. á mánuði frá
TR til viðbótar við sín laun.
Einstaklingur sem býr einn fær
333.258 kr. á mánuði frá TR til við-
bótar við sín laun.
Það er ótrúlegt að sumum skuli
finnast það eðlilegt að hlutverk
Tryggingastofnunar eigi að vera að
greiða hátekjufólki allt að 333.258
kr. á mánuði til viðbótar við sín
góðu laun.
Er þetta leiðin til að jafna kjör
okkar eldri borgara?
Lægsti hópurinn fengi ekkert
Verði það að veruleika að allar
skerðingar verði felldar brott hefur
það verulegar afleiðingar eins og
dæmin hér að ofan sýna.
En hvað myndi þetta þýða fyrir
einstaklinginn sem hefur eingöngu
tekjur frá Tryggingastofnun? Aði-
linn sem býr ekki einn fær 266.033
kr. á mánuði og fengi það áfram.
Afnám skerðinga hefði engin áhrif
á hans kjör. Sama gildir um þann
sem býr einn. Hann hefði áfram
333.258 kr. á mánuði.
Er það virkilega hlutverk sam-
taka okkar eldri borg-
ara að berjast fyrir því
að auka þannig tekju-
muninn?
Viljum við að Trygg-
ingastofnun ríkisins
hafi þetta hlutverk?
Það er glapræði að
auka þannig launabilið.
Konurnar sem
gleymdust
Margar konur sem
nú eru komnar í hóp
eldri borgara áttu ekki
möguleika á sínum tíma á að vera á
vinnumarkaðnum. Þær sáu um
rekstur heimilis og ekki voru mögu-
leikar á að koma börnum á leik-
skóla. Konurnar spöruðu hinu opin-
bera verulegar fjárhæðir með sínu
framlagi. Hvernig er þetta metið?
Þann tíma sem konan var við
heimilisstörfin vann hún sér ekki
inn nein réttindi í lífeyrissjóði.
Það ætti að taka upp þá reglu að
kona sem var heimavinnandi ynni
sér inn réttindi hjá TR, ákveðna
prósentuhækkun fyrir hvert ár. Það
væri sanngjarnt.
Hvað þarf að gera?
Það er nauðsynlegt að Alþingi
ræði fyrir þinglok hvernig við get-
um bætt stöðu verst settu eldri
borgara landsins. Benda má á að
það gengur ekki að greiðslur frá
TR skuli ekki hækka í samræmi við
launaþróun í landinu. Nauðsynlegt
er að hækka frítekjumark atvinnu-
tekna verulega, en það er í dag
100.000 kr.
Nauðsynlegt er að hækka frí-
tekjumark annarra tekna, s.s. úr líf-
eyrissjóði, upp í 100.000 kr. á mán-
uði.
Þetta myndi laga verulega stöðu
þeirra sem búa við lökustu kjörin.
Aftur á móti er nauðsynlegt að
setja þak á greiðslur frá Trygg-
ingastofnun ríkisins. Í dag er þakið
616.184 kr. á mánuði.
Það getur ekki verið hlutverk
Tryggingastofnunar ríkisins að
greiða hæst launuðu lífeyrisþegum
mánaðarlegar bætur.
Stjórnmálamenn á Alþingi þurfa
að ná samstöðu um að bæta kjör
hinna verst settu. Jöfnum frekar
bilið en að auka það.
Jöfnum frekar bilið
en að auka það
Eftir Sigurð
Jónsson
»Milljón króna ein-
staklingurinn fengi
um 300 þúsund krónur á
mánuði frá Trygginga-
stofnun til viðbótar við
sín laun. Sá tekjulági
fengi enga viðbót.
Sigurður Jónsson
Höfundur er eldri borgari.
Hinn 17. júní nk.
eru 77 ár síðan Íslend-
ingar stofnuðu lýð-
veldið á Þingvöllum.
Þar með lauk endan-
lega aldalangri bar-
áttu áræðinna, bjart-
sýnna og stoltra
forfeðra okkar fyrir
frjálsu og fullvalda
ríki. Minningin um þá
stóru stund er greypt
í huga okkar sem viðstaddir vorum
hana árið 1944.
Síðan þá hefur okkur miðað vel
fram veginn á flestum sviðum, bæði
félagslega, tæknilega og efnahags-
lega, langt umfram það sem nokk-
urn gat órað fyrir á þeirri stundu.
Þakklæti, stolt og fögnuður fylltu
huga þjóðarinnar gagnvart þeim
sem baráttuna háðu og vildu Íslandi
allt.
Kynslóðir þrenginga og erfiðrar
lífsbaráttu eru að hverfa og nýjar,
sem þekkja fátt annað en frelsi og
velsæld, teknar við.
Undrun vekur að til séu þeir Ís-
lendingar sem þrá að komast undir
sæng hjá ESB, því mishlýtt virðist
vera hjá aðildarþjóðunum undir
sænginni.
Mörgum manninum þykir þýlyndi
núverandi þingmanna gagnvart til-
skipunum EES og ESB með
ólíkindum og tæpast eðlilegt. Samn-
ingurinn hlýtur að heimila okkur að
velja og hafna, en við kjósendurnir
verðum lítið varir við umræður um
tilskiparnar, þær virðast kokgleypt-
ar í einu lagi án athugasemda. Er
kannski eitthvað sem okkur hefur
ekki verið sagt?
Eitt gleggsta dæmið eru raforku-
pakkarnir sem þingið ákvað að af-
greiða sem þingsályktanir, þannig
að ekki þurfti aðkomu forsetans.
Eitt af því sem við fengum í fang-
ið var aðildin að Schengen. Því
fylgdi ferða- og atvinnufrelsi fyrir
okkur í flestum ríkjum Evrópu. En
tvívirkni samningsins
virðist hafa farið
framhjá þáverandi
ráðamönnum okkar,
því hátt í 500 milljónir
Evrópubúa fengu
samskonar rétt hér á
landi. Auk þess sem við
afsöluðum okkur yfir-
ráðum yfir öruggu
landamærunum okkar,
vernduðum af sjálfu
Atlantshafinu. Bretar
og Írar höfnuðu aðild.
Spyrja má, hvers
vegna?
Samkvæmt fréttum hefur mikill
fjöldi Austur-Evrópubúa leitað
hingað og ef dæma má eftir fréttum
er þar margur misjafn maðurinn.
Sagt er að hér séu 15 glæpagengi að
mestu mönnuð fólki þaðan. Vissu-
lega hefur líka komið þaðan prýðis-
fólk, en það hefði trúlega komist inn
án Schengen-aðildar okkar. En
kannski hefðum við losnað við
svörtu sauðina.
Fyrir skömmu tilkynnti Ursula
von der Leyen, forseti sambands-
stjórnar ESB, að til stæði að hleypa
flóttamönnum sem nú dvelja í
Grikklandi, á Ítalíu og Spáni lengra
norður og vestur í Evrópu, til þess
að létta á fyrrnefndum ríkjum. Ef
að líkum lætur þýðir þetta aukinn
þrýsting frá aðkomufólki á landvist-
arleyfi hér, enda hafa Danir, Svíar
og Norðmenn hert á skilyrðum til
slíks, til þess að minnka ásókn að-
komufólks.
Við köllum hælisleitendur, inn-
flytjendur, atvinnuleitendur og
flækinga einu nafni flóttafólk, án til-
lits til þess hvaðan þeir koma, af
hverju þeir koma og til hvers þeir
koma. Fámennri þjóð eins og okkur
er vandi á höndum og nauðsynlegt
fyrir okkur að fara varlega og vanda
valið á þeim sem inn er hleypt.
Varasamt er að treysta um of á ytri
landamæravörslu okkar, sem nú er í
höndum Miðjarðarhafsríkja, en ekki
okkar eigin. Orðtakið: Misjafn sauð-
ur er jafnan í mörgu fé, er hollt að
hafa í huga. Ef til vill væri skyn-
samlegast fyrir okkur að koma okk-
ur úr Schengen hið fyrsta. Fátt
bendir til þess að flóttamannavand-
inn sé að verða viðráðanlegri og
okkur er skylt að vernda okkur
sjálf, menningu okkar, sögu okkar
og tungu, hvað sem allri fjölmenn-
ingu líður.
Eitt ber sérstaklega að hafa í
huga og það er að það eru ekki þeir
sem vilja sýna aðgát í móttöku
flóttamanna sem valda vandanum.
Nei, það eru þeir sem skapa þær að-
stæður sem neyða fólk til þess að
flýja heimaslóðir. Sjaldnast eru það
náttúruhamfarir sem valda flóttan-
um, orsökin er oftast manngerður
vandi sem tengist þjóðerni, kynþátt-
um, trúarbrögðum, stjórnmálum,
hernaðarítökum, valdagræðgi og
hungursneyðum.
Vondu karlarnir eru oftar en ekki
erlend ríki sem blanda sé í innanrík-
isátök vegna eigin hagsmuna og
halda þeim gangandi árum saman
með hörmulegum afleiðingum fyrir
hinn almenna borgara ríkjanna.
Eitt er víst að það hugsar enginn
betur um okkur en við sjálf. Við
berum ábyrgð á eigin gjörðum og ef
við villumst af vegi sitjum við uppi
með afleiðingarnar. Smáþjóð verður
að vera vel á verði í samskiptum
sínum við fjölmennari þjóðir, því
ekki eru allir viðhlæjendur vinir. En
umfram allt, vöndum vel valið á
hugsanlegum nýbúum, bæði okkar
vegna og þeirra.
Eftir Werner Ívan
Rasmusson
Werner Ívan Rasmusson
» Ásókn stjórnmála-
manna í ESB-
sængina er lítt skiljan-
leg, því núverandi aðild-
arríkjum virðist vera
mishlýtt undir henni.
Hvað skyldi hlýjan
kosta okkur?
Höfundur er eldri borgari.
Ólíkt hafast menn að