Fiskifréttir - 08.07.2005, Síða 8

8
7.-10. september 2005 • www.icefish.is
FISKIFRÉTTIR 8. júlí 2005
FRÉTTIR
Á beitukóngsveiðum á Garpi SH árið 2003.
Víða hægt að finna beitukóng á Breiðafirði:
Veiðin um 11 kg í gildru
þegar vel gengur
— Ásgeir Valdimarsson í Grundarfirði hefur keypt
beitukóngsvinnslu Útgerðar Arnars í Stykkishólmi
Ásgeir Valdimarsson í Grundarfirði er á beitukóngsveiðum á 12
tonna bát, Garpi SH-95. Hann segir í samtali við Fiskifréttir aflann
vera svona upp í 5 tonn í róðri en farið er um hálfsex á morgnana
og komið til baka um kvöldmatarleitið. Undanfarið hefur Ásgeir
verið á norðursvæðinu í námunda við Brjánslæk en þangað er um 4
tíma sigling frá Grundarfirði. Tilgangurinn með því að fara þetta
langt er ekki síst sá að hvíla suðursvæðið.
Auk Garps SH eru tveir aðrir
bátar á beitukóngsveiðum, Sproti
SH og Jakob Einar SH. Afli allra
bátanna er unninn hjá Ásgeiri
Valdimarssyni í Grundarfirði.
Beitukóngurinn er fyrst soðinn í
skelinni, síðan er hún brotin af
honum, hann hreinsaður og loks
lausfrystur. Afurðinni er síðan
pakkað í 10 kg kassa. Á síðasta
ári voru tveir aðilar við Breiða-
íjörð sem unnu beitukóng en Ás-
geir er nú einn eftir. „Við höfum
selt okkar tæki og búnað vestur í
Grundarijörð til Ásgeirs Valdi-
marssonar enda er ekki pláss fyr-
ir nema einn aðila á Breiðafirði
við veiðar og vinnslu á beitu-
kóng. Svo vorum við einnig óá-
nægð með afkomuna svo þessum
veiðiskap var að mínu mati sjálf-
hætt,” sagði Guðbrandur Björg-
vinsson, útgerðarmaður hjá Út-
gerð Arnars í Stykkishólmi, í
samtali við Fiskifréttir en á hans
vegum var beitukóngur veiddur
og unninn í nokkur ár.
Þarf af hvíla svæðin
Ásgeir Valdimarsson segir að
víða sé hægt að finna beitukóng í
Breiðafirði en samt er hann ekki í
verulegu magni alls staðar. „Það
getur verið snúið að finna þá
bletti sem eitthvað magn er á. Að
jafnaði fást um 11 kg í gildru ef
vel gengur, en við erum að draga
þær svona þriggja til ijögurra nátta.
Það væri hægt að láta gildrurnar
liggja lengur með tilliti til þess að
beitukóngurinn er ekki að skemm-
ast í þeim. Ef hann er svona vikum
skiptir í gildrunum fer að bera á
tómum skeljum í gildrunum, þ.e.
þeir fara að éta hver annan. Eg sit
orðið einn að veiðum og vinnslu á
beitukóng við Breiðafjörð en ég
keypti allar vélar af vinnslunni í
Stykkishólmi og eins allar gildrur.
Eg held að það sé ekki pláss fyrir
fleiri aðila við beitukóngsveiðarn-
ar. Meiri sókn mundi rústa stofnin-
um. Við verðum að fara varlega í
þetta og ganga ekki of nærri veiði-
svæðunum og hvíla ákveðin svæði
reglubundið. Þótt veiðin sé góð á á-
kveðnu svæði reynum við að
leggja ekki alveg á sama svæði
strax aftur,” segir Ásgeir.
Nægur markaður
— Er nœgur markaður fyrir
beitukóng?
„Já, það virðist vera. Þetta fer
svolítið á Frakkland og einnig til
Suður-Kóreu. Við erum að fá
þokkalegt verð fyrir beitukónginn í
evrum en vegna sterkrar stöðu ís-
lensku krónunnar er þetta varla á-
sættanlegt. En með því að velta
hverri krónu sleppur þetta kannski
en við höldum áfram í þeirri von að
það komi að því að gengið lagist.
Við hættum yfirleitt veiðum á
beitukóng um jólaleitið og byrj-
um ekki aftur fyrr en í maímán-
uði. Það ríkir eitthvað hrygning-
arástand i janúar og febrúar. Við
erum yfirleitt á þorskanetum á
Breiðafirði þann tíma sem ekki er
verið á beitukónginum,” segir
Ásgeir.
Veiðarnar hófust 1996
I apríl 1996 hófúst tilrauna-
veiðar á beitukóngi í Breiðafirði
og í fyrstu stundaði aðeins einn
bátur veiðarnar með 100 gildrum.
Fljótlega ljölgaði gildrum og í
lok ársins voru bátarnir orðnir
fjórir með alls yfir 4.000 gildrur.
I fyrstu var aflinn frekar rýr með-
an sjómenn voru að prófa sig á-
fram með veiðisvæði og beitu.
Meðalaflinn var um eða yfir tvö
kg í hverja gildru frá apríl til júní,
jókst í tæp 6 kg í október en
minnkaði í tvö kg í desember.
Alls var landað rúmlega 500
tonnum af beitukóngi til vinnslu í
Stykkishólmi á árinu 1996. Árið
1997 stunduðu 7 bátar beitu-
kóngsveiðar í Breiðafirði, þar af
þrír nær allt árið. Alls lönduðu
þeir 1.284 tonnum til vinnslu sem
er mesti ársafli til þessa. Veiðar á
beitukóngi hafa ekki verið sam-
felldar og dottið niður sum ár.
Meðalafli í hverja dregna gildru
árið 2004 var 3,1 kg samanborið
við 4,8 kg árið 2003 og ársaflinn
631 tonn. Samkvæmt aflatölum
Fiskistofu 1. júlí sl. er aflinn á
þessu ári kominn í 174 tonn.
Samverkandi þættir í umhverfinu
svo sem hitastig sjávar, æxlunar-
ferill og hrygning gera það að
verkum að beitukóngur veiðist
illa hluta ársins.
Gögn frá sjóstangaveiðimótum
um þorsk:
Benda til vaxandi
göngu á grunnslóð
— á Vestfjörðum og Norður-
og Austurlandi
Eitt af rannsóknaverkefnum Hafrannsóknastofnunarinnar sem
unnið hefur verið að á yfirstandandi ári er athugun á því hvort unnt
sé að nýta gögn sjóstangaveiðifélaga við stofnmat. Hreiðar Þór Val-
týsson, fiskifræðingur og umsjónarmaður verkefnisins, segir að nýtt
séu gögn allt frá árinu 1994 um sókn og samsetningu afla. Álíta megi
að afiinn sé eins konar vísitala á það fiskmagn sem sé á svæðinu þar
sem mótið fari fram. Á sama tíma og vísitalan hafi minnkað í togar-
arallinu hafi hún ekki minnkað í veiðum á grunnslóð. Spurning sé
hvort þessi gögn séu nýtanleg til útreikninga á vísitölu og hvort slík
vísitala sé í samræmi við önnur gögn sem nýtt eru í dag við stofnmat.
Einnig hvort þau segi eitthvað til um göngur eða magn þorsks eða
annarra fiska á grunnslóð.
Á sjóstangaveiðimótunum gilda
ákveðnar reglur til að keppendur
eigi jafna möguleika á verðlaunum
en þessar reglur gera gögnin stöðl-
uð þ.e.a.s. svipuð veiðarfæri hafa
ætíð verið notuð og keppnir fara
fram á svipuðum tíma á hverju ári.
Gögn frá sjóstangaveiðimótum
benda til þess að magn þorsks á
grunnslóð hafi farið vaxandi á
Vestfjörðum og Norður- og Austur-
landi, en standi nokkurn veginn í
stað á Vestur- og Suðurlandi. Þegar
gögn um meðalþyngdir á öllum
stöðum eru borin saman kemur í
ljós að almennt hefur meðalþyngd
farið vaxandi á Vestfjörðum, Norð-
urlandi og Austurlandi en hins veg-
ar hefur hún almennt minnkað á
Vesturlandi og Suðurlandi. Líklegt
er að skýringin á þessum breyting-
um sé sú að sjávarhiti í kringum
landið hefur farið hækkandi á síð-
ustu tveimur árum.
Þegar afli á mótum Sjóstanga-
veiðifélags Akureyrar er borinn
saman við stofnstærðarvísitölur og
afla bátaflotans í Eyjafirði kemur í
ljós að oft er tölfræðilega marktækt
samband á milli gagna frá
Sjóstangaveiðifélagi Akureyrar og
leiðangra Hafró og afla á sóknar-
einingu ýmissa veiðafæra í Eyja-
firði. Þorskafli á mótum Sjóstanga-
veiðifélags Akureyrar var einnig í
flestum tilfellum í marktæku sam-
bandi við þorskafla í innfjarðar-
rækjuleiðöngrum á Norðurlandi.
Um 80% útflutn-
ings á eldifiski
eru ferskur,
heill eldislax
Fyrstu fjóra mánuði yfirstandandi árs voru flutt út liðlega 51 tonn
af ferskum og heilum eldissilungi til 12 landa og var fob-andvirði út-
flutningsins um 21 milljón króna og meðalverð 404 kr/kg. Ferskur,
heill eldislax var fluttur út til 7 landa og var magnið rúm þúsund tonn
og fob-andvirði útflutningsins 216 milljónir króna og meðalverð
202,18 kr/kg. Um 22 tonn af ferskum, heilum laxfiski voru flutt út
fyrir 7,8 milljónir króna, eða meðalverð 355,86 kr/kg. Alls nam út-
flutningur á eldisfiski þessa fyrstu fjóra mánuði ársins liðlega 1.349
tonnum.
Athygli vekur að flutt var út lif-
andi eldislúða, þ.m.t. seiði til Nor-
egs fyrir 10,2 milljónir króna og er
meðalverð þar 17.122 kr/kg en að-
eins var um 599 kg að ræða. Flaka-
útflutningur er einnig umtalsverð-
ur, en flutt voru út 77 tonn af
ferskum laxaflökum til Bandaríkj-
anna, Belgíu og Svíþjóðar fyrir
27,9 milljónir króna og meðalverð
því 360,55 kr/kg. Meðalverð fyrir
fersk silungsflök er mun hærra,
eða 702,15 kr/kg en flutt voru út
36,2 tonn fyrir 25,4 milljónir
króna.
Útflutningur á reyktum laxi var
nokkuð jafn í öllum ljórum mán-
uðunum, þó mest í apríl. Útflutn-
ingurinn nam 17,2 tonnum fyrir
14,9 milljónir króna og meðalverð
því 843,71 kr/kg. Meðalverð á
reyktum silungi er mun hærra, eða
2.130,38 kr/kg, en samanburður
varla marktækur því útflutningur á
reyktum silungi nam þessa mánuði
aðeins 24 kg í marsmánuði til Sví-
þjóðar fyrir 51.129 krónur. Víða er
verið að bera niður í markaðssetn-
ingunni, m.a. var fluttur út haf-
beitalax og landfryst silungsflök í
blokk til Malasíu, heill eldislax til
Færeyja, heill laxfiskur og eldissil-
ungur til Sviss og reyktur lax til
Úganda.