Fréttablaðið - 24.11.2021, Page 4

Það er hræðilegt að
lesa frásagnir þessa
fólks.
Salvör Nordahl,
umboðsmaður
barna
Kolefnisjöfnun má
ekki snúast upp í það
að verða eins og afláts-
bréf miðaldanna.

Jón Gunnar
Ottósson, fyrr­
verandi forstjóri
Náttúrufræði­
stofnunar
Fyrrverandi forstjóri Nátt­
úrufræðistofnunar og skóg­
ræktarstjóri takast á um
vottunarkerfi og hvort reglur
Íslands séu heimatilbúnar.
bth@frettabladid.is
UMHVERFISMÁL Gallar eru sagðir á
vottunarkerfum í tengslum við kol­
efnisjöfnun hérlendis. Fyrrverandi
forstjóri Náttúrufræðistofnunar, Jón
Gunnar Ottósson, segir reglurnar
heimatilbúnar fyrir Ísland. Skógrækt
ríkisins vísar gagnrýninni á bug.
Jón Gunnar segir að einn ágallinn
varði kolefnisjöfnun með gróður­
setningu trjáa.
„Hér í skógræktinni er öllu sleppt
er varðar vernd líffræðilegrar fjöl­
breytni og framandi ágengar teg­
undir. Reglur, viðmið og staðla varð­
andi þessa mikilvægu þætti vantar
í íslensku vottunarkerfin. Skilyrði
um slíkt er hins vegar að finna í
öllum viðurkenndum alþjóðlegum
verkferlum,“ segir Jón Gunnar.
Þrír aðilar hér á landi bjóða
almenningi upp á kolefnisjöfnun
með gróðursetningu trjáa. Skóg­
ræktin er þar á meðal og einn til við­
bótar með endurheimt votlendis.
Með því að leggja fram fé til að tré
verði gróðursett fyrir tiltekna fjár­
hæð geta fyrirtæki og einstaklingar
gert samning um kolefnisbindingu.
„Við erum að nota heimatilbúnar
vottunarreglur sem ekki fullnægja
kröfum í stað þess að horfa til
alþjóðlegra vottunarkerfa,“ segir
Jón Gunnar.
„Þannig er stafafura, ein algeng­
asta tegundin í skógrækt hér á landi,
víðast talin ágeng og framandi og
bönnuð af því að hún þykir ógn
við líffræðilegan fjölbreytileika en
í íslenskum verkefnum er hún talin
góð og gild hér eins og aðrar ágengar
framandi tegundir,“ bætir hann við.
Þá sé óeðlilegt að umhverfisráðu­
neytið og Loftslagsráð hafi ekki átt
frumkvæði að því að setja reglur um
þessi mál heldur hafi hagsmuna­
aðilar sett reglurnar sjálfir.
„Menn eru að misnota viðhorf
almennings með fjárplógsstarfi.
Kolefnisjöfnun má ekki snúast upp
í það að verða eins og aflátsbréf mið­
aldanna.“
Einnig beri að hafa í huga að ef
Íslendingar stefni á að taka þátt í
alþjóðlegum viðskiptamörkuðum
með kolefniseiningar í framtíðinni
verða vottunarkerfin að vera í sam­
ræmi við alþjóðlega leiðarvísa og
staðla, svo sem ISO 14064.
Skó g r æk t a r s t jór i , Þ r ö s t u r
Eysteinsson, segir að ekkert bendi
til þess að stafafura sé ágeng á
Íslandi, aðstæður séu mismunandi
eftir löndum. Aðeins þrjú eða fjögur
lönd í öllum heiminum meti það
þannig að stafafura sé ágeng.
Varðandi annað í gagnrýni Jóns
Gunnars segir Þröstur að vottunar­
kerfi séu ekki rekin af ríkjum heldur
óháðum aðilum. Hagsmunaaðilar
hafi ekki sett reglurnar hér á landi
heldur séu þær markaðsdrifnar og
heimfærðar frá Bretlandi. Hann vísi
gagnrýninni á bug.
Í skýrslu um innviði kolefnisjöfn­
unar sem Stefán Ólafsson umhverf­
isstjórnunarfræðingur skrifaði,
segir að æskilegt væri að opinberir
aðilar sem sinna verkefnum á sviði
landnotkunar, svo sem Skógræktin,
Landgræðslan og Landbúnaðarhá­
skóli Íslands, kæmu að því að þróa
reglur og viðmið sem gilda eiga hér
á landi.
Þá segir í skýrslunni að enda þótt
kolefniseiningar séu aldrei seldar
í þeim tilgangi að veita kaupand­
anum friðþægingu eða undanþágu
frá því að þurfa að takast á við eigin
losun, þá geti slík staða engu að
síður komið upp.
„Þegar um fyrirtæki er að ræða
geta keyptar kolefniseiningar jafnvel
verið þvottaefni fyrir grænþvott, þar
sem vara fyrirtækisins er t.d. boðin
til sölu sem „græn“, enda þótt kaup
fyrirtækisins á kolefniseiningum
hafi engin áhrif á umhverfislegt
ágæti vörunnar,“ segir í skýrslunni. n
Segir viðhorf almennings
misnotað í kolefnisjöfnun
Fyrrverandi
forstjóri
Náttúrufræði­
stofnunar
gerir athuga­
semdir við
kolefnisjöfnun
með gróður­
setningu trjáa,
einkum stafa­
furu.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GVA
Fyrirtæki eru betur tengd með Vodafone
Það þarf trausta
tengingu til að
vinna hreina orku
LANDSVIRKJUN ER HJÁ VODAFONE
því stjórnkerfi okkar er með víðtækustu
öryggisvottun íslenskra fjarskiptafélaga.
bth@frettabladid.is
BARNAVERND Salvör Nordahl,
umboðsmaður barna, segir Hjalt­
eyrarmálið, sem nú er til mikillar
umræðu vegna kynferðisbrota gegn
börnum, hafa komið henni á óvart.
„Maður taldi að það væri búið
að ná utan um þau heimili sem
voru starfrækt á þessum tíma, að
vistheimilanefnd hefði lokað mál­
unum. Það kemur mér þess vegna á
óvart að enn séu að koma upp mál
sem ekki fóru fyrir nefndina,“ segir
Salvör.
„Það er hræðilegt að lesa frásagnir
þessa fólks. Þær gefa til kynna að hér
sé á ferðinni mjög alvarlegt mál sem
þarf að fara í saumana á,“ bætir hún
við.
Salvör segir að Hjalteyrarmálið
sýni mikilvægi þess að mál séu
rannsökuð frá grunni ef ábendingar
berast. Vistheimilanefnd hafi unnið
merkilegt starf, þar sem farið hafi
verið í saumana á málum en meira
þurfi til.
Lærdómurinn sé kannski sá að
við þurfum alltaf að vera vakandi
fyrir því að gæði eftirlits og gæði
allrar þjónustu við börn séu mikil
og að eftirlitið sé raunverulegt.
„Við vitum að börn í þessum
aðstæðum eru viðkvæmasti hópur
allra barna, það skiptir því gríðar­
legu máli að eftirlitið sé gott.“
Spurð hvort ofbeldi gegn börnum
kunni að hafa verið meira og algeng­
ara hér á landi en í nágrannalönd­
unum, bendir Salvör á að erfitt sé
að meta það. Mörg mjög slæm mál
hafi einnig komið upp utan land­
steinanna.
„Auðvitað vonum við að nú séu
betri tímar en áður í þessum efnum
en það eru enn að koma upp mál,
sem ítrekar fyrir okkur mikilvægi
þess að eftirlit sé gott og virkt. Ég
legg áherslu á að börn í þessum
aðstæðum eru í gríðarlega við­
kvæmri stöðu, þau eiga sér ekkert
bakland og þess vegna þurfum við
alltaf að vera á tánum,“ segir Sal­
vör.  n
Hjalteyrarmálið mjög alvarlegt og
kom umboðsmanni barna á óvart
thk@frettabladid.is
DÝRAHALD „Við þurfum að fara
í alveg gagngera endurskoðun á
þessu,“ sagði Sigríður Björnsdóttir,
yfirdýralæknir í hrossasjúkdóm­
um hjá Matvælastofnun (MAST), í
Fréttavaktinni á Hringbraut í gær­
kvöldi um eftirlit með blóðtöku úr
fylfullum hryssum.
Sigríður var til svara vegna mynd­
bands alþjóðlegra dýraverndunar­
samtaka af illri meðferð á slíkum
hryssum sem birt var um helgina.
Aðspurð hvort ástæða sé til að
stöðva blóðmeraiðnað segir Sigríður
það erfiða spurningu. „Umfram allt
þarf að sjá til þess að það sé farið eftir
þeim reglum sem eru settar.“
Þá segir Sigríður MAST hafa tíma
til að endurskoða rammann um
starfsemina, sem sé árstíðabundin
og langt í næsta blóðtökutímabil.
Sigríður segir myndbandið hafa
komið sér verulega á óvart.
„Ég hef nú sjálf verið töluvert í
eftirliti með þessari starfsemi og
þetta er ekki sú birtingarmynd sem
ég hef séð á mínum ferðum,“ segir
Sigríður. Hún útilokar ekki að kæra
verði lögð fram.
Sigríður segist þó eiga eftir að
grandskoða myndbandið. „Það er
auðvitað hægt að klippa saman
vond augnablik. Ég á eftir að fara
dýpra í það hvað stendur raunveru­
lega á bak við þetta, hversu lang­
varandi eða viðvarandi þetta er og
á eftir að taka skýrslur af fólki sem
þarna kemur að.“ n
Útilokar ekki kæru vegna blóðmera
Sigríður Björns­
dóttir, yfirdýra­
læknir í hrossa­
sjúkdómum hjá
MAST
4 Fréttir 24. nóvember 2021 MIÐVIKUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ