Feykir - 25.03.2020, Síða 9

FRÓÐLEIKUR FRÁ BYGGÐSAFNI SKAGFIRÐINGA
Inga Katrín D. Magnúsdóttir skrifar
Um nýtni og viðgerðir
Í auknum mæli er rætt um nýtingu
hluta og endurvinnslu af ýmsu
tagi. Við lifum í einnota samfélagi
þar sem tíðkast jafnvel að nota
bolla einu sinni og henda svo. Við
hendum fatnaði sem komið er gat
á, í stað þess að lagfæra hann. Við
hendum jafnvel óskemmdum fötum,
bara vegna þess að við erum leið
á þeim. Verðmætamat hefur tekið
gríðarlegum breytingum á síðustu
áratugum.
Frá fyrri hluta 20. aldar hefur orðið mikil
breyting á samfélaginu sem þróaðist úr
bændasamfélagi sjálfsþurftar, í neyslu-
miðað iðnaðarsamfélag nútímans. Í
kjölfarið bættist hagur fólks og hegðun er
varðar efnismenningu breyttist með. Í
samfélagi 19. aldar átti hinn almenni
borgari tiltölulega fáar eignir, þeir allra
fátækustu áttu varla föt til skiptanna.
Eigur fólks urðu fyrir vikið mjög
dýrmætar. Þegar hlutir skemmdust, var
reynt að lagfæra þá. Þegar ekki var hægt
að laga hluti var leitast við að nýta þá á
annan hátt. Kaupstaðaferðir voru fátíðar
og ekki var „skroppið í búðina“ við
minnsta tilefni. Fólk þurfti því að vera
nægjusamt og bjarga sér þegar það gat.
Ýmsir gripir sem söfn varðveita bera
merki fortíðar sinnar og notkunar. Þeir
eru misgamlir, mismikið notaðir og í
ýmiskonar ásigkomulagi. Sumir gripir
virðast hanga saman á lyginni einni, en
það eru oft þeir gripir sem segja okkur
mest um verðmætamat eigenda þeirra.
Hjá Byggðasafni Skagfirðinga eru margir
gripir sem sýna viðleitni fólks til að
gjörnýta eigur sínar. Sumir gripir varð-
veita hugmyndaauðgi í viðgerðum og
aðrir hugmyndaflug í nýtingarmögu-
leikum.
Nálhús frá Hóli í Lýtingsstaðahreppi. Gömul patróna
(skothylki) hefur fengið nýtt hlutverk sem nálhús.
Hatturinn er úr nýsilfri.
Aðgerðastjórn
almannavarna á
Norðurlandi vestra
biðlar til einstaklinga á Norðurlandi vestra sem
eru í sóttkví, hvort heldur að eigin frumkvæði,
samkvæmt fyrirmælum sóttvarnarlæknis eða af
öðrum ástæðum, að skrá sig með því að hringja
í síma 855 9017 milli kl. 9:00 – 17:00, eða senda
tölvupóst á póstfangið nvsottkvi@gmail.com
með símanúmeri viðkomandi.
Steikarfat frá Vatnskoti í Hegranesi. Fatið hefur
brotnað og sprungið, en verið spengt með garnspotta
og járnvír. Það hefur sennilega verið soðið saman
með mjólk eða álíka efni, eins og stundum var gert.
MYNDIR: BYGGÐASAFN SKAGFIRÐINGA
Klyfberi frá Kálfárdal. Klyfberinn hefur verið styrktur
með járnspöngum beggja vegna og annar klakkurinn
hefur verið styrktur með slitinni folaldaskeifu.
Spónn, sennilega kominn frá Kálfsstöðum. Spónn-
inn hefur brotnað á mótum skafts og blaðs og verið
spengdur saman með nýsilfri. Á skaftið er skorið
með höfðaletri: niottu v(el), og neðan á það eru
skornir stafirnir K.G.
Gæruhnífur, úr ljáblaði frá Kálfárdal. Hnífurinn sýnir
endurnýtingu efnis, þar sem ljáblaðsbroti er veitt nýtt
hlutverk sem hnífur.
Tóbaksponta úr horni og silfri. Til að festa silfrið
hafa verið boruð göt í hornið og eir- og járnvír
stungið þar í.
Diskur, renndur úr furu. Tvíbrotinn og spengdur
saman með bómullarspotta.
Miðlæg afleysinga-
þjónusta fyrir bændur
COVID-19 | Viðbragðsáætlun í landbúnaði
Bændasamtökin í samstarfi
við aðildarfélög sín vinna að
því að koma á fót miðlægri
afleysingaþjónustu fyrir
bændur og er því óskað eftir
áhugasömum aðilum til að
skrá sig á viðbragðslista með
það fyrir augum að taka að
sér tímabundna afleysingu á
búum, komi til þess að
bændur veikist vegna
COVID-19. Skráning er í
netfangið afleysing@bondi.is.
Bent er á nauðsyn þess að
bændur hafi aðgengilega
vinnuhandbók komi til þess að
kalla þurfi til afleysingu á
búinu en Ráðgjafarmiðstöð
landbúnaðarins hefur útbúið
grunn að viðbragsáætlun fyrir
helstu gerðir búrekstrar sem
byggð er upp með það að
markmiði að auðvelda
bændum greiningu á
lykilþáttum starfseminnar með
sniðmáti til að skrá mikilvæga
þætti og aðrar nauðsynlegar
upplýsingar. Áætlunin miðast
einkum við bú sem rekin eru af
einyrkjum þar sem aðrir eru
lítið inni í daglegum störfum
en getur einnig nýst stærri
búum þar sem
viðbragðsáætlanir eru ekki nú
þegar til staðar. /PF
Hafðu samband!
Hafðu samband í síma 455 7176
eða sendu Feyki póst á feykir@feykir.is
12/2020 9