Syrpa - 01.03.1949, Síða 7

svo sjálfstæðisbaráttu okkar, ef við hefðunr sjálf
samið af okkur réttinn til fullkomins sjálfstæðis,
að sennilegt er, að við stæðum enn í þeim spor-
um, sem Færeyingar standa nú. Baráttan 1908 er
inngangíir sigranna 1918 og 1944.“
Þegar þau hjónin, Skúli og Theódóra komu
heim úr utanförinni 1908, var þeim lialdið sam-
sæti hér í Reykjavík, og tvö skáld fluttu þeim
kvæði. Kvæði Þorsteins Erlingssonar byrjaði
svona:
Þeim svíður við hjartað. sem sæti áttu í skut
og sjálfur réð stjórninni forðum,
að taka nú gefins við hálfum hlut
og hógværum skapraunar orðum.
Vér þökkum þér, Skúli, að þri heldur heim
með hendurnar tómar úr skiptunum þeim.
Þar með erum við komnar inn á ljóðagerð og
þar er frú Theódóra í essinu sínu. Það er eins og
mér létti líka smátt og srnátt. Þjóðin, sem tók
undir hið karlmannlega nei Skúla Thoroddsens
1908, hlýtur enn að vera sú sama. Hún mun enn
geta sagt nei, hvað sem öllum utanstefnum líður,
og þó að það kunni að reynast ómögulegt að
sporna við kröfum stórveldisins, ef það telur
dauða okkar nauðsynlegan sínu lífi, þá er þó
betra að deyja með mótmælin á vörunum en að
skrifa sjálfur undir og innsigla dauðadóm sinn.
(16. marz 1949.)
JÓHANNA KNUDSEN:
Háskalegur misskilningur
Skáleturskaflinn sem hér fer á eftir er þýðing
á grein eftir skáldkonuna Laura Gaodman Salver-
son, en hún er fyrsti ritstjóri tímarits, sem gefið
er út í Winnipeg og nefnist ,,The Icelandic Cana-
dian“ (íslenzki Kanadamaðurinn). Rit þetta hóf
göngu sína árið 1942 og er málgagn fslenzka-
kanadíska félagsins (The Icelandic Canadian
Club). Kaflinn er meginhluti fyrstu ritstjórn-
argreinarinnar í fyrsta hefti ritsins og má því líta
á hann sem stefnuskrá þess.
„Allar þjóðir tileinka sér einhver sérstök verð-
mœti, einhverja sérstceða menningu, einhverja
ódauðlega dyggð, sem þcer trúa fast,le;ga, að sé
ómetanlegur arfur fyrri tíma. Islenzka þjóðin er
engin undantekning. Við eigum okkar gullöld.
okkar fornu, sígildu rithöfunda, og við stærum
okkur af forfeðrunum, sem elskuðu frelsið meir
en jarðeignir sínar og auðæfi. Okkur þykir gaman
að sveiþa dýrðarljóma liina harðgeru Norðmenn,
er námu fyrstir land okkar og stofnuðu þar at-
hyglisvert lýðveldi og komu á fót fyrsta stjórnar-
skipulagv, sem reist var á meginreglum lýðrœðis.
Það er ekki nema gott eitt um það að segja, að
við gerum gcelur við þessa arfleifð, og við ættum
að muna fremur í auðmýkt en stolti, að við erum
gæzlumenn menningarlegrar erfðavenju, að við
erum synirog dætur hetjulegra manna og kvenna,
sem hvorki harðstjórn eða ósegjanlegar þrautir
gátu sveigt til, að livika frá bjargfastri trú sinni
á megindyggðir frelsis og réttlœtis og virðuleik
mannlifsins. En viðkvæmnisleg væntumþykja er
ekki nóg. Það er ekki nóg að vera hreykinn af
forfeðrum okkar. Við verðum að byrja að gera
okkur Ijósa þá óumflýjanlegu staðreynd, að for-
t.íðin lifir i okkur ,og deyr í okkur. Ollum arfi,
hvort heldur efnislegum eða andlegum, er hægt.
að sóa og glata, og þetta bruðl og þessi eyðing
getur farið fram i hjarta og vitund hvers ein-
staklings. ■
SYRPA
43