Syrpa - 01.03.1949, Síða 20

„Það er svo margt,
ef að er gáð . .
i
Fdein orð um leiki reykvískra barna
Menn komast ekki hjá því að vera einhvers
staðar og einhvern veginn, ef þeir á annað borð
eru til, en svo andarlgea ber stundum við, að
mönnum er ætlað að hjara án þess að Vera nokk-
urs staðar. Þetta á t. d. við um mikinn hluta
þeirra barna, er nú vaxa til manns. Mörg þeirra
eiga engan stað innan húss eða undir berum
himni, þann er frjáls megi kallast. Þótt við séum
að fáu auðugri en landrými, munum við hvergi
naumari, því að trauðla tíma menn að verja smá-
skikum til annarra nytja en húsagerðar og um-
ferðar þar, sem þéttbýlt er. Er þetta sérstaklega
viðsjárvert, þar sem kunnátta húsasmiðanna er
nú svo góð orðin, að fyrirhafnarsamt verður að
ryðja öllu draslinu burt, ef niðjunum kynni að
þóknast annað snið betur en við höfum tarnið
okkur í húsagerðarlistinni. En um það efast ég
ekki, að annaðhvort eiga þeir sér fátæklega fram-
tíð fyrir höndum eða þeir hverfa frá þeirri mann-
kösun, sem nú gerist í stórborgum.
Um það hefur verið vel fjallað í þessu riti
áður, hver þörf er rýmis fyrir unglinga „á öllum
aldri“ til þess að iðka athafnir utan skipulagðs
vinnudags. Ég mun nú víkja lauslega að því,
„hvernig“ reykvískir unglingar á aldrinum 10,
11, 12 og 13 ára „vilja vera“, hverja leiki þeir
kjósa, má vera, að síðar verði gerð grein fyrir
þörfurn og áhugaefnum annarra aldursflokka.
Þykir mér sennilegt, að þetta skýri nokkuð nauð-
syn þess að svipta lifandi manneskjur ekki öllu
olnbogarými í kösinni.
Veturinn 1945—46 var þreifað eftir áhuga 299
barna í Austurbæjarskólanum í Reykjavík. Nem-
endur í efsta bekk Kennaraskólans unnu að at-
hugun þessari.
Niðurstöður eru fengnar eftir frjálsri upptaln-
ingu barnanna á störfum þeim og leikjum, er
þau töldu sig hafa mestan áhuga á, og skiptust
börnin svo eftir kynjum, að drengir voru 118,
en stúlkur 181. Börnin dreifðust tiltölulega jafnt ^
á áður greind aldurs stig. Meðalnámsafköst barna
þessara voru í betra meðallagi.
Einsætt er, að ekki verða öll áhugaefni af þessu
tagi dregin fram í dagsljósið með þessari aðferð,
en minna má líka gaorn sera.
Hér mun bent á nokkrar staðreyndir, er varða
tómstundaiðkanir barnanna. Af tómstundaiðkun-
um nefndu börnin 119, en flestar þeirra eru
leikir. Af þeim voru 38 greinilegir útileikir,
flest hópleikir, og að meiri hluta knatt- og
hlaupaleikir ýmiss konar. Er það sameiginlegt
þeim öllum, að þeir verða ekki iðkaðir svo, að
við megi kallast hlítandi, nema nægilegt sé land-
rými, enda þótt það sé ekki búið neinum tækjum
að öðru leyti.
Vinsælustu leikirnir eru þessir: Knattspyrna
meðal drengja, einkum á aldrinum 11 og 12 ára,
en „standandi tröll“ er vinsælast meðal telpn- /
anna, einkum 11 og 12 ára. Næst í vinsældaröð-
inni er „yfir“, einkum hjá telpurn 10 og 11 ára,
og er sá leikur einnig mjög vinsæll með drengj-
um. „Staa“ er mjög vinsælt hjá báðum kynjum.
Fram að þrettánda aldursári er „parís“ allra
leikja vinsælastur meðal telpna, en þá hverfur
56
SYRPA
1