Morgunblaðið - 09.08.2021, Qupperneq 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. ÁGÚST 2021
Blautfóður.
Fullt af blautfóðri.
Fyrir hunda og ketti.
Fiskislóð • Bíldshöfði • Smáratorg • Helluhraun • Baldursnes
www.gaeludyr.is
Urður Egilsdóttir
urdur@mbl.is
Vísindamenn sem sitja í alþjóðlegri
nefnd um loftslagsbreytingar, IPCC,
telja að yfirvöld allra ríkja eigi að
búa sig undir aðsteðjandi og viðvar-
andi ógn á loftslagskerfi heimsins. Í
dag mun IPCC-nefndin gefa út yfir-
gripsmikla skýrslu um loftslags-
breytingar sem er talin eiga eftir að
hafa mikil áhrif á fund Sameinuðu
þjóðanna í haust um aðgerðir ríkja
varðandi loftslagsvandann.
„Loftslagsbreytingar valda nú
auknum veðuröfgum sem við höfum
orðið vitni að í sumar; þurrkum, hita-
bylgjum, gróðureldum og flóðum.
Áhrif þeirra eru ekki lengur lævís.
Við sjáum áhrif þessara fordæma-
lausu veðuröfga í rauntíma,“ segir
Michael Mann, prófessor í loftslags-
fræðum við Pennsylvaníuháskóla í
Bandaríkjunum, en hann telur að
skýrsla IPCC-nefndarinnar eigi eftir
að hafa mikil áhrif á stefnubreytingu
ríkja í þessum málum.
„Þetta eru hörmungar“
Júlímánuður var sá versti hvað
varðar gróðurelda á heimsvísu frá
því gervihnattamælingar hófust árið
2003. 343 megatonn af koltvísýringi
hafa leyst úr læðingi í eldunum.
Gróðureldar herja nú meðal annars
á Suður-Evrópu og vesturhluta
Bandaríkjanna. Í Grikklandi ríður
yfir hitabylgja þar sem hitastigið
hefur náð allt að 45 gráðum. Þús-
undir hafa þurft að flýja að heiman.
Tæplega 60 þúsund hektarar af landi
hafa orðið gróðureldunum að bráð,
er það yfir 30 sinnum meira land en
brann í Grikklandi á tólf ára tímabili,
frá 2008 til 2020. Þá er næststærsta
eyja landsins, Evia, sem er vinsæll
ferðamannastaður, illa farin eftir
elda sem enn hefur ekki tekist að
hemja.
„Ég er reið. Ég hef misst heimilið
mitt. Ekkert verður eins aftur. Þetta
eru hörmungar. Þorpin okkar eru
eyðilögð, það er ekkert eftir af heim-
ilum okkar,“ sagði Vasilikia, íbúi á
eyjunni, í samtali við Reuters-frétta-
veituna. Fjöldi ríkja hefur komið
Grikklandi til aðstoðar en á Evia eru
sautján flugvélar og þyrlur notaðar
við björgunaraðgerðirnar. Herafli
hefur einnig verið kallaður út. Gróð-
ureldarnir geisa í mörgum löndum
við Miðjarðarhaf, meðal annars í
Tyrklandi og á Ítalíu þar sem margir
liggja á spítala og íbúar standa
frammi fyrir miklu tjóni.
Stærra svæði en Los Angeles
Í Kaliforníuríki í Bandaríkjunum
geisar annar stærsti gróðureldur í
sögu ríkisins, Dixie-eldurinn. Hann
hefur eyðilagt tæplega 190 þúsund
hektara af landi sem nær yfir stærra
landsvæði en Los Angeles-borg. Yfir
fimm þúsund aðilar sinna nú björg-
unaraðgerðum á svæðinu. Meðal
annars brenndi eldurinn hinn sögu-
fræga bæ Greenville til kaldra kola í
vikunni. Þar brunnu minnst 370
heimili og aðrar byggingar og eld-
urinn ógnar um fjórtán þúsund
byggingum til viðbótar.
AFP
Flýja undan eldunum Næststærsta eyja Grikklands, Evia, hefur orðið eldum að bráð.
AFP
Hitabylgja Gríðarlegur hiti er í Grikklandi og hefur hitastigið náð allt að 45 gráðum.
Fordæmalaus áhrif veðuröfga í rauntíma
- Vísindamenn alþjóðlegrar nefndar um loftslagsbreytingar telja ríki eiga að búa sig undir skelfilega
yfirvofandi hættu á loftslagskerfinu - Júlí verstur hvað varðar gróðurelda á heimsvísu frá árinu 2003
AFP
Dixie-eldurinn Rústir slökkviliðshúss í bænum Greenville í Kaliforníu.
Talíbanar auka enn umsvif sín í Afg-
anistan en þeir sölsuðu undir sig
fimm héraðshöfuðborgir í landinu á
þremur dögum. Í gær komust þeir yf-
ir borgina Kunduz, sem er þeirra
stærsti sigur hingað til. Í yfirlýsingu
frá talíbönum segir að þeir hafi her-
tekið lögreglustöðina, heimili ríkis-
stjórans og fangelsin í borginni. Að
minnsta kosti 14 almennir borgarar
eru látnir eftir átökin þar og 30 til við-
bótar særðir. Óttast er að sigurinn
muni leiða til þess að talíbanar geti
aukið umsvif sín enn frekar. Síðar um
daginn náðu þeir einnig völdum yfir
borgunum Sar-e-Pul og Taloqan.
Borgirnar þrjár eru allar í norður-
hluta Afganistans. Þær bætast við
borgirnar Saranj og Sheberghan sem
féllu fyrr um helgina. Alls eru héraðs-
höfuðborgir Afganistans 34.
Stjórnarherinn uppgefinn
Harðir bardagar standa nú yfir á
milli stjórnarhers landsins og talí-
bana víða um landið samhliða því að
Bandaríkin og Atlantshafsbandalagið
flytja hermenn sína á brott. Banda-
ríkjaher hefur varpað sprengjum á
mikilvæg hernaðarsvæði talíbana
undanfarna daga en sprengjurnar
hafa ekki dregið úr árásum. Talí-
banarnir hafa nú náð ríflega hálfu
landinu á sitt vald enda hefur stjórn-
arherinn nánast yfirgefið hinar
dreifðari byggðir og einbeitt sér að
því að verja lykilborgir og -bæi.
Stjórnvöld í Afganistan eru sögð
ráðalaus og herlið landsins uppgefið.
Sameinuðu þjóðirnar telja að um
1.600 almennir borgarar hafi fallið í
átökunum frá byrjun árs.
urdur@mbl.is
AFP
Átök Talíbanarnir hafa nú náð
ríflega hálfu landinu á sitt vald.
Talíbanar her-
taka fleiri borgir
- Ráða yfir fimm héraðshöfuðborgum