Klifur : fréttablað Sjálfsbjargar, landssambands fatlaðra - 15.02.1996, Blaðsíða 1

Fréttablað
5jálfsbjargar,
landssambands
fatlaðra
FEBRÚAR 1996
7. ÁRGANGUR 1. TBL
Þegar um er að ræða jafnréttismál, kvenréttindi, sjálfsákvörðunarrétt fólks og fleira í þeim dúr, og litið er tilbaka,
þá sjáum við að okkur hefur orðið nokkuð ágengt á síðari tímum. Ymis réttindi hafa áunnist, konur hafa fengið tækifæri
til að sjá fyrir sér, öryrkjum er tryggð lágmarksframfærsla, og stutt er við bakið á einstæðum foreldrum, svo dæmi séu
tekin. Réttindi skerðast hins vegar ef hagur vænkast, t.d. ef einstætt foreldri fær betri laun, þá getur það misst
barnabótaaukann, ef einstaklingur í eigin íbúð hækkar í tekjum þá lækka vaxtabætumar o.s.frv.
Fólk sem er að hefja sambúð eða er að hugleiða giftingu neyðist oft til að velta fyrir sér, hvaða réttindi það fái
eða missi. Þegar einstaklingar búa saman geta þeir skipt með sér föstum kostnaðarliðum t.d. leigu, húsnæðiskostnaði,
rafmagni og hita o.fl. Launatekjur haldast óbreyttar þrátt fyrir sambúð, en vaxtabætur og húsaleigubætur skerðast. En ef
örorkulífeyrisþegi, sem er einungis á bótum hjá Tryggingastofnun ríkisins, fer í sambúð, þá gerist fleira heldur en það
sem að ofan er talið. Þá skerðast m.a örorkubætur óháð því hvort makinn hafi einhverjar tekjur eða sé einnig á
örorkubótum. Ef sambúðaraðilinn er með launatekjur þá skrifast um helmingur af tekjum hans á öryrkjann og bætur hans
lækka hlutfallslega, og í mörgum tilvikum svo mikið, að hann hefur einungis grunnlífeyrinn eftir. Hann er það lágur að
hinn fatlaði verður gjörsamlega háður sínum maka peningalega, en slíkt hlutskipti hefur aldrei talist öfundsvert. Hann
hefur m.a. ekki lengur efni á því að borga tannviðgerðir sjálfur eða standa straum af nauðsynlegum hjálpartækjum, hvað
þá að eiga bíl.
Umræddur maki er þannig farinn að taka á sig þau útgjöld sem ríkið annaðist áður. Hvað hefur þá áunnist?
Lilja Þorgeirsdóttir,félagsmálafulltrúi Sjálfsbjargar, landssambands fatlaðra