Heima - 01.02.1937, Blaðsíða 6

íflcurrudkúh
/
á
i.
Eg er alveg bálskotinn, stynur hann.
— Hún er fallegasta stúlka í heim-
inum.
Unga stúlkan, sem hlustar á hann,
hallar sér aftur á bak á legubekkinn
og kveikir í nýrri sigarettu.
Hefði hún verið ung fyrir svo sem
þrjátíu árum, hefði hún sennilega föln-
að og hrópað upp yfir sig. En hún er
nútímastúlka og þess vegna lætur hún
ekki tilfinningar sínar í ljós.
— Eg hefi aldrei séð svona fallegt
hár fyrr, heldur hann áfram. — Já, þú
þekkir hana lika, Elsa. Er ekki satt,
sem ég segi?
Jú, Elsu fannst það. Enda var varla
annað hægt. Hin stúlkan var hrífandi
fögur. Há og grönn, með grá augu og
löng augnahár. Dökkt hárið féll í bylgj-
um niður á snjóhvítan hálsinn.
— Og lízt henni alls ekkert á þig?
segir Elsa.
— Ekki minnstu vitund. Jóhann
Pétur, stud. filolog., stynur og lítur
með hryggðarsvip á vinkonu sína. —
Hvað á ég að gera, Elsa?
Elsa hugsar. Hún dregur reykinn
djúpt að sér og starir á blett, sem
vegna leka hefir einhvern tíma komið
í loftið í fátæklega herberginu hennar.
Hún hefir alltaf skoðað Jóhann Pétur
sem sína eign. Þau höfðu verið félagar
í menntaskóla og svo áfram, þegar þau
komu til höfuðstaðarins til framhalds-
náms. En við það nám var Elsa aðeins
eitt ár, þá gat faðir hennar engan
styrk veitt henni lengur, og svo komst
hún að á skrifstofu. Þar fær hún
hundrað og fimmtíu króna laun á
mánuði, og það verður hún að komast
af með. Sama er að segja um Jóhann
Pétur. Hann fær svipaða upphæð heim-
an að frá sér og lifir eins og flestir
stúdentar gera.
.— Jóhann Pétur, segir Elsa og horf-
ir rannsakandi á hann. •— Þú veldur
mér vonbrigða. Hann lítur á hana
djúpbláum augum. Hann er sólbrennd-
ur, hefir hátt enni og jarpt hár, varir
hans eru blíðlegar, næstum barnslegar.
— Það er merki um vanmátt, heldur
Elsa áfram, — að viðurkenna það
nokkurn tíma, að maður hafi enga
möguleika í lífinu. Ég met þig ekki
mikils, ef þú hefir ekki nægilegt sjálfs-
ÁjbtuJOX
traust til þess að taka upp harða bar-
áttu.
— Hún tekur Þorvald, með öll sín
grófgerðu íþróttamannseinkenni fram
yfir mig, svaraði Jóhann Pétur.
— Láttu það ekki á þig fá; Elsa
drepur í sigarettunni.
— Heyrðu, segir hún alvarleg. — Sé
þér alvara með þetta, þá skal ég
hjálpa þér.
Með þessu tilboði sýnir hún, að hún
er bara góður og einlægur félagi. Hvað
stoðar líka að vera að hugsa um mann,
sem elskar aðra stúlku?
— Mér er bláköld alvara, segir hann
— og svo takast þau í hendur.
— Næsta dag lætur þú málfræðina
sigla sinn sjó og leggur aðeins stund á
fræði ástarinnar.
Og nú hefst kennslan af miklu kappi.
Hún kennir honum að vera lipur og
frjálslegur í hreyfingum, hann verður
líka hreinn snillingur í því að taka upp
vasaklúta, sem fallið hafa á gólfið, og
hann hneigir sig svo fagurlega, að un-
un er á að horfa. Hann æfir sig í að
segja hrósyrði, sem eru ástarjátning-
ar, þegar nánar er aðgætt, hann held-
ur lengi um hönd hennar, án þess að
vera nærgöngull, Og þegar honum
heppnast að kveikja i sigarettunni
hennar, án þess það liggi við, að hann
kveiki í nefinu á henni, lýsir hún því
yfir, að hann sé nú næstum því full-
numa.
— Það er mesti misskilningur, að
okkur kvenfólkinu lítist bezt á menn,
sem eru óheflaðir og hrottalegir. —
Það er reyndar gott, að menn séu
djarflegir, en við verðum fljótt leiðar
á þeim, sem láta mikið yfir sér og segj-
ast alltaf gera eins og þeim býr í
brjósti. Ef Evu lizt betur á Þorvald,
vegna þess að hann hagar sér þannig,
þá munt þú á svipstundu vinna hjarta
hennar, þegar hún sér, að þú ert alveg
þvert á móti.
Hann hlustar alvarlegur og horfir á
hnakkann á Elsu. Honum finnst hún
hafa óvenjulega fallegan hnakka, þrátt
fyrir það, þó að hún hafi drengjakoil.
En honum þykja langir lokkar fallegri.
Hún setur dansplötu á grammófón-
inn og hann horfir á hendur hennar á
meðan. Þær eru langar og sterkar, en
hendur Evu eru litlar og holdugar.
Það er Elsa, sem hefir kennt honum
listina, að umgangast konur.
Hlýtt handtak segir oft meira en
orð fá sagt. Oft hefir það meiri áhrif
að kyssa á hvern fingur en að kýssa
á alla hendina. Aldrei á að biðja leyf-
is, bara horfa inn í augun og svo á
varirnar, þar til þær gefast upp. Held-
ur má ekki líta á alla hluti sem sj álf-
sagða, heldur bíða tækifæris.
Legðu alltaf áherzlu á einstök at-
riði. — Hver einasti klaufi getur lát-
ið sér detta í hug að segja við stúlku:
Þú ert falleg. En vel getur verið, að
þú verðir sá fyrsti, sem segir við hana:
En hvað þú hefir falleg eyru, eða þá:
Svona fallegt enni hefi ég aldrei séð
fyrr.
— Hvernig í ósköpunum hefirðu lært
allt þetta? spyr Jóhann Pétur. Hann
hefir alltaf litið á Elsu sem félaga.
Hann hefir ekki komið auga á það fyrr,
að hún er stúlka eins og allar hinar,
fríð og vel vaxin.
Hann tekur utan um hana, og þau
dansa. Hann spyr hana nánar um það,
hvernig hún hafi lært allt þetta.
— Heldurðu að ég hafi alltaf lifað
eins og álfur út úr hól? segir hún.
Jóhann Pétur verður ósjálfrátt af-
brýðisamur. Hann hefir alltaf litið á
Elsu sem sjálfsagðan förunaut, sem
hann gæti leitað hvíldar hjá i raunum,
og þegar hann kæmi þreyttur og leið-
ur frá lestrinum. Honum hefir aldrei
komið til hugar, að nokkur gæti tekið
hana frá honum, og honum finnst vin-
átta hennar ómissandi.
— Ertu ástfanginn af nokkrum?
spyr hann.
Elsa játar að svo sé, og hann sér að
augu hennar verða djúp og glöð. Augu
hennar geta aldrei orðið myrk og dul
eins og augu Evu. Það leikur alltaf
bros um varir Elsu, jafnvel þegar hún
er alvarleg, vita munnvikin lítið eitt'
upp á við.
Hann starir á varir hennar.
— Jóhann Pétur, segir Elsa, ■— þú
ert afburða næmur, og ef ég hefði ver-
ið Eva núna, hefði ég óðara gefið mig
þér á vald.
— En ef hún er nú óvinnandi og öll
FRAMH. Á ÁTTUNDU SÍÐU.
Viðtal við O'Neill
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
að því loknu fara þau hjónin til Sví-
þjóðar. Ekki með farþegaskipi, nei,
með sænsku vöruflutningaskipi.
— Ég kann bezt við að ferðast þann-
ig, segir hann, — ég er gamall sjó-
maður í húð og hár.
Það er gott fyrir blaðamanninn að
tala við O’Neill, hann veit hvað blað-
inu kemur bezt, hvað fólkið spyr um.
Honum þykir vænt um að hafa fengið
Nobelsverðlaunin, en er ekki laus við
að vera hálffeiminn yfir þessu öllu
saman.
— Þetta kom alveg óvænt, segir
hann, ég gerði ekki ráð fyrir því, að
Ameríkani fengi verðlaunin, sízt að
þau lentu hjá mér. Þá voru meiri lik-
ur með Theodore Dreiser. Hann hefir
áreiðanlega unnið til þess. En — þetta
var undrunarefni, sérstaklega ánægju-
legt, ég ætlaði varla að trúa þvi, þeg-
ar konan mín vakti mig í morgun og
sagði, að ég væri orðinn Nobelsverð-
launarithöfundur.
Órólegu hendurnar — þær vekja
stöðugt athygli á sér -— taka annan
vindling.
— Ég vildi, að ég gæti verið með í
Stockhólmi, þegar úthlutað er verð-
laununum, en störf og viðskipti hindra
það. Við erum nýflutt til Seattle, er-
um að búa um okkur, og ætlum að
reyna að selja húsið okkar í Georgia.
Auk þess feru ýms viðskipti í New-
York til tálmunar. í raun og veru kom
ég hingað norðvestur að Kyrrahafinu
til þess að afla mér undirstöðu í Ieik-
rit, sem ég hefi á prjónunum. Það er
geysistórt verk, ég hefi unnið að því
lengi, og á þó mikið ógert. Þetta er
leikritaflokkur, saga amerískrar fjöl-
skyldu frá 1809—1932, lýsir veru
hennar, fyrst á Atlantshafsströndinni,
svo á Kyrrahafsströndinni, síðan aftur
á austurströndinni og endar loks í
Mið-álfunni. Þátturinn frá norðvest-
urlandinu gerist að sönnu um 1870, en
samt sem áður get ég enn aflað mér
nægra upplýsinga um efnið. Ég hefi
það fyrir sið að fara á stúfana og
kynna mér landið og fólkið, eftir að ég
hefi raðað niður efninu í hvert rit-
verk. Hér ætla ég að sjá mig um, fara
til British Columbia, austur til Butte
Montana' og suður að Oregeon-landa-
mærunum, til þess að grúska í hlutun-
um.
I fyrstu reiknaði ég með fjórum að-
alþáttum í þessu safni. Nú verða þeir
átta eða niu. Sérhver þeirra er sjálf-
stætt leikrit, geta verið leiknir allir í
heild, en einnig hver út af fyrir sig.
Næsta haust vonast ég eftir því að hafa
lokið þessu, svo að leikhúsið geti tek-
ið það til yfirlestrar. Guild-leikhúsið
tekur það að sér, en auk þess eru ýms-
ir verkfræðilegir erfiðleikar, sem
þarfnast úrlausna. Reyndar átti þegar
að vera byrjað á fyrstu hlutunum, en
ég vildi heldur hafa lokið öllu verkinu,
áður en það kæmi á leiksvið. Síðan
verður það að bjarga sér sjálft.
Eg laumast að með þá nærgöngulu
spurningu, til hvers hann ætli að nota
verðlaunin.
— Ja, svarar O’Neill, ég hef nú tæp-
ast haft tíma til þess að hugsa um það.
í fyrsta lagi ætla ég þó að greiða
skattinn minn.
Ég veit ekki, hvort hann hefir átt
þarna við, að hann væri kominn á
svarta listann, en hitt er víst, að
skattanefndinni mun líka þetta bæri-
lega.
Það verður ekki hjá því komizt að
sjá, að O’Neill er meira en lítið undr-
andi yfir því að hafa hlotið verðlaun--
in. Að vísu fer það ekki með hann í
gönur, en öll framkoma hans sannar,
að þetta hefir komið meir en lítið ó-
vænt. Hann spyr hvernig hann eigi að
vita þetta eða hitt, hvernig hann eigi
að haga sér. Hvað á hann að síma
sænska akademíinu, við hverju er bú-
izt af honum? Og þegar hann heyrir,
að hann hafi þegar fullnægt skyldum
sínum með því að senda þakkarskeyti,
tilkynna að hann taki á móti verðlaun-
unum, en geti ekki komið til Stock-
hólms fyrir hátíðina, þá undrast hann
að galdurinn hafi ekki verið meiri. —
Hann hefir búizt við hinum og þessum
serimoníum.
Við skiljum eftir stundar samtal. Um
leið og við tökumst í hendur, segir
hann:
— Berið Svíunum kveðju mína, seg-
ið þeim, að ég sé ósegjanlega þakklát-
ur, og að mér sé það ánægja að ferð-
ast til Svíþjóðar og hitta þá í sínu
eigin landi.
H. F. Fabbe
(Konsumentbladet).
Bláa kannan-
brennt og malað kaffi.
Pöntunarfélag verkamanna.
— 6 —