Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Blaðsíða 63
Kilder og genrer
61
Følgende ord forekommer i islandske diplomtekster for første gang (i
en bestemt betydning) i breve skrevet af Jon Egilsson, undertiden er
næste belæg fra slutningen af århundredet. Totalt antal belæg gengives i
parentes efter betydningen, årstal for det næstældste belæg i parentes ef-
ter kildehenvisning til J.E.’s belæg:
Tabel 5. Ord af middelnedertysk oprindelse der forekommer for første gang
i Jon Egilssons breve.
Ord (Antal belæg i alle undersøgte tekster) Kilde og datering Næste forekomst
allti'S adv. ‘altid’ (9) DI 4:389, 1429 (1473)
allttdliga adv. ‘altid’ (3) DI 4:428, 1430 (1450)
bitfa vb. ‘blive’50 (5) IslDipl 305, 1432 (1440)
dåndisveinn m. ‘dannemand’ (2) IslDipl 279, 1431 (1490)
endiliga adv. (o: denne form)51 ‘definitivt’ (3) DI 4:404, 1430 (1490)
fangelsi n. ‘fangenskab’ (4) DI 4:404, 1430 (1480)
ferbugr adj. ‘i god tilstand’ (3) DI 4:428, 1430 (1464)
fordjarfan, fordjorfun f. ‘beskadigelse’ (2) DI 4:414, 1430 ([c. 1500])
fomema vb. ‘opfatte, sanse’ (2) DI 4:491, [1431] ([1500])
forord n. ‘aftale’ (5) DI 4:408, 1430 (1489)
forsmå vb. ‘foragte, forsmå’ (8) IslDipl 269, 142952 (1470)
forsoman, forsomun f. ‘forsømmelse’ (11) DI 4:452, 143153 (1440)
forprot n. ‘ærgrelse’ (14) DI 4:429, 143054 (1471)
hameskja f. ‘harnisk, rustning’ (2) DI 4:415, 1430 (1446)
hindran f. ‘hindring’ (6) DI 4:463, [1431] (1478)
hugmoS(r) n./m. i bet. ‘krænkelse’ (10) DI 4:415, 1430 (1475)
hylla vb. ‘hylde, acceptere’ (4) IslDipl 214, 1419 (1467)
kaupslaga vb. ‘drive handel, købslå’ (3) IslDipl 215, 141955 (1484)
krenkja vb. ‘fornærme; vanære’ (2) DI 4:385, [1429] (1469)
lofan, lofun f. ‘løfte’ (8) DI4:438, 143156 (1479)
501 bet. ‘være, forblive’ forekommer ordet i et brev fra 1413 (DI 3:750, 1413 > c. 1570),
næste sang i et af Jon Egilssons første breve, 1418: hann hæfir hlifuæt j woru fullo ok allo
minnæ IslDipl 214, 1418.
51 Ordformen endaliga forekommer i et brev fra 1393 (IslDipl 111).
52 Næstældste belæg også fra et af J.E.’s breve, DI 4:404, 1430.
53 Næstældste belæg også fra et af J.E.’s breve, IslDipl 299, 1432.
54 Næstældste belæg også fra et af J.E.’s breve, IslDipl 299,1432.
55 Ordet forekommer to gange i brevet.
56 Næstældste belæg også fra et af J.E.’s breve, DI 4:493, 1432, i en overskrift over bre-
vet i kopibogen.