Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Page 104
102
Middelnedertyske låneord
dokumenter. Lignende gælder for sammensætninger med part-, provent-
o.m.fl.
Der er over 600 ord og ordformer af middelnedertysk oprindelse eller
dannet til ord der stammer fra middelnedertysk. Et eksakt antal vil for
nærværende henstå uafgjort på grund af de velkendte problemer angående
definitionen af begrebet ord. Dog kan det påpeges at der i oversigten ne-
denfor (“Ord og ordforbindelser af middelnedertysk oprindelse i diplo-
merne - antal belæg pr. ord”) opregnes i alt omkr. 570 ord. Eftersom over-
sigten kun skal belyse ordenes frekvens, er en del ordformer blevet sam-
menføjet under et ord. Således vises i de fleste tilfælde kun den mest re-
præsentative ordform hvis den er belagt mere end én gang. D.v.s.:
allsvoldugr står for allsvaldugr, allsvoldugr og alvaldugr; allsmektugr
for allsmektugr, allsmektigr og allmektugr; arbrysti for arbrysti, armbry-
sti og armbyrsti; baldikinn for baldikinn og bald(r)skin(n); bukram for
buk(k)ram og bokram; dåndimadr for dåndimadr, -mann og dåndismadr;
deil(l) for deil n. og deill m.; edla for edla og edill; endiliga for endaliga
og endiliga; formi for formi ogformr;fylgjari for fylgjari,fylgeri ogfulg-
eri; gullfarg(r) for gullfarg n. og gullfargr m.; heimulleiki for heimulleiki
og heimulleikr; hugmod(r) for hugmodr, hugmod, hugmot og hugarmot;
jungfru for jungfru, jomfru, jumfru og junfru; jungkeri for jungherra og
jungkeri; kertapipa for kertaplpa og kertipipa; krankr for krankr og
krangr; lampi for lampi og lampr; nådugr for nådugr, nådigr, nadug og
nådig; nyttiligr for nyttiligr, nyttligr og nyttuligr; reisa for reisa ‘gang’ og
‘rejse’ og reis ‘rejse’; skuldugr for skuldugr og skyldugr. Andre sammen-
førte ordformer er bl.a. alle dobbeltformer på -an og -un (fx skikkan, skikk-
un) og -madr og -mann, -lampi og -lampr etc. Enkelte gange er en ordform
blevet delt op i to ord på grund af en meget forskellig betydning (fx pipa i
bet. ‘øl- eller vintønde’ og ‘lysestage’, kruna i bet. ‘kongemagt’ og
‘tonsur’). Ordene/n n. og/n adj. gengives som to forskellige ord. I øvrigt
bortses fra forskelle i betydning. Med alle biformer indregnede er antallet
af ord og ordformer 630-650. Det er over halvdelen af alle registrerede
låneord i de undersøgte tekster. Denne høje proportion er interessant når
man tænker på at en betydelig del af det undersøgte tekstmateriale er mål-
dagar fra kirker og klostre, og de indeholder frem for alt kirkelige låneord,
især af latinsk oprindelse, ofte tidlige lån gennem oldengelsk. Ordenes
frekvens vises nærmere i følgende oversigt. (Ved usikkert antal er c. 10 be-
læg ført ind under rubrikken 11-15 og c. 20 belæg under rubrikken 16-20.
Alle ord med over 20 belæg anbringes under rubrikken 21 belæg og flere).