Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Page 115
Låneord i teksterne
113
påvirkning var størst fra Tyskland og England. Men ofte er det imidler-
tid sandsynligt at ordene er optaget direkte fra latin, middelalderens kir-
kesprog, uden mellemled.
Omkring 105-110 ord af dem der her er medtaget, forekommer kun
eller overvejende i måldagar (nogle forekommer i tekster beslægtede
med måldagar såsom vurderinger af kirker, breve om overrækkelse af
en kirke o.s.v.). I tabel 13 opregnes disse ord.
Tabel 13. Måldagar. Ældste belæg/eneste belæg på ord af middelnedertysk
oprindelse.
Ord Kilde og datering Karakteristik
advent f. DI 2:462, 1318-c. 1400 > 1639 eneste belæg
abventubok f. DI 3:558, e. 1394 > 1639 alle belæg er fra måldagar
a5ventubrefér(r) n./m. DI 5:286, 1461-1510 eneste belæg
abventubreviarium n. DI 5:338,1461-1510 eneste belæg
afreikna vb. DI 3:176, [1360-1389] >1639 ældste belæg (af 8)
babtygi n.pl. DI 7:287, 1495 > 1598 eneste belæg
bald(r)skin(n) n. (m.fl.) DI 2:427, 1318-c. 1400 > 1639 alle belæg er fra måldagar
bllæti n. DI 4:423, 1430 > 1600-t. alle belæg er fra måldagar
bismari m. IslDipl 54, 1374 alle belæg er fra måldagar
bfvara vb. ‘opbevare’ DI 5:337, 1461-1510 eneste belæg på denne betydning
buk(k)ram, bokram n. DI 3:173, [1360-1389] > 1639 alle belæg er fra måldagar
bukkramshokull m. DI 4:124, 1397 > 1600-t. eneste belæg
buzuefni n. IslDipl 126, 1396 eneste belæg
dåndimannsligr adj. DI 5:282, 1461-1510 eneste belæg
dægiligr adj. DI 8:71, 1482 > c. 1600 ældste af to (nr. 2 fra en bogliste)
farga f. DI 3:515, e. 1394 > 1639 eneste belæg
fargan n. DI 7:199, 1493 > 1491-1518 eneste belæg
gullfarg(r) n./m. DI 5:405, [c. 1463-1470] alle belæg (6) er fra måldagar
fo5r n. DI 3:171, [1360-1389] >1639 alle belæg (3) er fra måldagar
foSrlauss adj. DI 3:534, e. 1394 > 1639 alle belæg (3) er fra måldagar
fobra vb. (fobrabr) DI 5:300, 1461-1510 eneste belæg
fordjarfabr adj. DI 7:40, [1491-1518] > 1601 alle belæg (3) er fra måldagar
formi (formr) m. DI 3:164, [1360-1389] > 1639 næstældst117
bokaformi m. DI 5:403, [c. 1463-1470] ældste belæg118
frammistobuf. m. DI 5:267, 1461-1510 alle belæg (3) er fra måldagar
117 Ældst i en færgekontrakt fra c. 1200 (DI 1:320, afskr. 1598), men ellers forekommer
ordet ikke i andre tekster end måldagar.
118 Kirkeoverrækkelse; de øvrige to er fra måldagar.