Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Side 204
202
Middelnedertyske låneord
egh hefuer gefit Jrol til tuo kaup lyd af krista foru s em nu er J hafnar fiord.
skulu Jreir kaupa ok selia fyrer mek ok alla syslumenn J landit oklagader.
[...] setta egh mitt jncigle fyrer [oetta bref er gert var jhafnar fiord [...]
Det man først og fremmest lægger mærke til her, er uventet kasus i til
tvo (tvo) kauplyd og i Hafnarfjord (muligvis også i landit). Låne- eller
fremmedordet kauplydfj kan måske lades ude af betragtning, men i
hvert fald talordet tveir skulle have stået i genitiv, tveggja, ikke akkusa-
tiv. Lignende gælder for i Hafnarfjord som står i akkusativ i stedet for et
forventet i Hafnarfirdi i dativ.
Eksempler som dette er dog ikke almindelige, specielt ikke fremmed
bøjning af islandske ord. I gamle måldagar ser man ganske vist underti-
den latinisering af personnavne, først og fremmest de norrøne helgen-
navne Porlåkr og Olåfr, som regel i en kontekst hvor personer som op-
træder i bibelske tekster og hvis navne bøjes efter latinske regler, næv-
nes, fx Iporlaco i dativ i DI 1:303, [1198] > 1601 - derimod islandsk en-
delse på mario drotningo og petre pos tola samme sted; Thorlaco i dativ
i DI 1:413, [c. 1220] > 1598, sammen med jacobo, nicholao, marie
magdalene, Agnete (mariu magdalenu, agnesi i et andet håndskrift); ol-
avo i dativ i DI 1:406, [c. 1220] > 1598, sammen med Petro, Martino og
Gallo - derimod islandsk endelse på Mariu samme sted; Olauo og ThoI-
laco i dativ i DI 1:419, [c. 1220] > 1601, sammen med marie, andree,
StepHano, Laurentio, Martino m.fl. — men derimod petvre samme sted;
Olavo og thorlaco i DI 1:489, [1226] > 1598, sammen med Marie, Pe-
tro, Pavlo, stephano m.fl. En sådan latinisering af islandske ord fore-
kommer i øvrigt ikke i teksterne; i min gennemgang af dem har jeg i
hvert fald ikke noteret mig andre belæg end de ovennævnte og lignende,
mest i en række andre måldagar og beslægtede tekster - også fra 1300-
tallet, jf. fx olafuo og benedicto dat., men Jungfru Mariu dat., IslDipl
21, kirkeindvielse (norsk sprogform ifølge Hægstad 1942:8).
I hvert fald frem til omkr. 1300 har nordmænd og islændinge kunnet
kommunikere med hinanden uden nævneværdige problemer. Omkr.
1400 var forskellene mellem sprogene blevet forholdsvis store; alligevel
kan man antage at en nordmand på Island har kunnet komme temmelig
langt på sit eget sprog uden at behøve at slå over i islandsk. Formodent-
lig har dette også gjaldt danskere for hvem problemerne med den gensi-
dige forståelse dog må have været større. Der var imidlertid aldrig så