Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Page 237
Materialet
235
er på forbindelsen feligr dagr som svarer direkte til mnty. velich dach
(se Halldor Halldorsson 1969a:81). Ordet forekommer to gange med
diftongen [ie]: j fielegum deigi DI 5:530, 1468, samt i en afskrift fra
c. 1700 af et brev fra 1459 (DI 5:184). - feligheit n. ‘sikkerhed mod
overfald’ (1): med fri og feligheitum DI 5:173, 1458 > før 1459.
Gno./mno. d.s. (feilogh heit DN 3:214, 1348\ feligheit DN 3:526, 1436),
gida. fehghet, fsv. felo ghet, felighet; < mnty. velicheit. Jf. Halldor Hall-
dorsson (1969a:87).
ferdatexti —> texti
ferdugr adj. ‘i god tilstand’ (o: vedligeholdt) (3): haldæ stadræn
huorttuægia færdugt DI 4:428, 1430 (JE kop.); hallda sængina ferduga
DI 5:417, 1464 > apogr. G\da.færthigh,færthugh, fsv. færdhogher; gno.
réttferdugr (se nedenfor) (jf. réttferdiligr i DN 7:151, 1331); sandsyn-
ligvis fra eller påvirket af mnty. verdich (ÅBM, NÅN, Hq.). -Æ.b.: Bos
55 (hskr. c. 1450-1500); jf. hreinferdugr i Lilja (se Lex. poet.). -
oferdugr adj. ‘ufærdig, uegnet, inhabil’ (1): uæri hann oferdugur at
hann mætti ecki messa DI 7:158, 1493. Dannet til ferdugr. Gida. ufær-
thugh ‘i uorden; ubrugelig’, fsv. ofærdhogher ‘vanfør, invalid; ufærdig’.
- réttferdugr adj. ‘rigtig, retmæssig’ (1): Rettferdughan hola Biskup Isl-
Dipl 44, 1366 (antagelig en norsk skriver, jf. Hægstad 1942:135; Stefan
Karlsson 1963:xxvi). Gno. d.s. (retferdughir pi., 1346-1349, NGL
3:299289), gida. rætfærthugh, fsv. rætfærdhogher, < mnty. rechtverdich
(NÅN, Hq.). - Et muligt æ.b.: Lilja (Lex. poet.).
Anmærkning: sidferdugr adj. ‘sædelig’ som forekommer en enkelt gang i
en formular til indledning af en fest: sidferdugra manna DI 10:433,
[1300-t.] > 1600-t., bør nok betragtes som en afledning til et nordisk ord,
isl. sidferd f., sidferdi n., dannet efter udenlandske (middelnedertyske)
forbilleder, fx hrein-, rétt-, sann-, spakferdugr (se WNdxvii), jf. mnty.
verdich. Ordet forekommer i nogle ret gamle tekster, fx MarS 222 (hskr.
c. 1325-1375), Stj1 158 (hskr. c. 1360-1370) og Jons saga helga (Bps.
1:231, hskr. c. 1350-1365). Noget modsvarende kendes ikke i østnordisk
(K, Sdw.).
ferma vb. ‘konfirmere’ (2):fermdr DI 2:51, [1269] > c. 1490 (bpst.);
born ath færmma DI 3:507, [1394] (bp.-brev, afskr. JE c. 1431-1432).
289 Ærkebispestatut, også udgivet i DI 2:836-844 (norsk håndskrift).