Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Síða 255
Materialet
253
brev fra 1419 som er skrevet på et blandingssprog (islandsk-norsk med
indslag af østnordiske og middelnedertyske former).318 - Jf. adv.
grofliga i en medicinsk tekst fra 1400-tallet: folk, pat sem grofliga er
upp-fætt Med696II 78 (hskr. fra 1400-tallet).
gudspjallalektari -»lektari
gullfarg, gullfargr —» farga
gyllini n. ‘gylden’ (møntsort) (4): gyllini DI 5:190, 1459 > før 1745
(islandsk testamente, udfærdiget i Bergen); gyllene DI 5:473, 1467 >
1729-1741. Mno. gyllen(i) (gyllene DN 4:628, 1436), gida. gyllen, fsv.
gyllene, gylden; < mnty. guiden (ÅBM, NÅN, Hq.). - léttigyllini
(møntsort) (1): letti gyllina (gen.pl.) DI 6:200, 1479.
håfa f., i pi. håfur ‘ejendele; klenodier’ (2): allt domkirkivnar silfur
ok hafur DI 6:390, 1481; kostuligum hafum. kirkiunnar DI 7:106, 1492.
Gno. d.s. (hafuor DN 4:289, 1353), gida. have, fsv. hava; < mnty. have
(med forlænget vokal) (ÅBM, Hq.). - Et muligt æ.b.: Sigbøgl 176 (hskr.
c. 1500-1525).
handlektari —> lektari
harnesk(j)a f. ‘harnisk, rustning’ (2): med [...] vppdrægnum harnæsk-
ium sæm æin stridzman DI 4:415, 1430 (JE kop.); tijum og hardneskum
og audru parflegu gossi DI 4:679, 1446 > c. 1570. Gno. herneskja (BarlA
75), gida. harnisk, fsv. harnisk, harniske (og harniska i sammensæt-
ninger); sandsynligvis < mnty. harnesch (harnasch, harnisch) < ofra.
harnais, herneis (ÅBM, Hq.); ordets oprindelse er noget dunkel, se nær-
mere de etymologiske ordbøger. Sideformen herneskja forekommer i
gamle tekster, fx i Romv1 52 (hskr. c. 1325-1350), mens harneskja synes
at være yngre; den forekommer mest i riddersagaer i unge håndskrifter:
f>i5rlx 341 (hskr. fra 1600-tallet), SigrValx 116 (hskr. c. 1675-1700),
Adonx 121 (hskr. c. 1650-1700); Rémx 295 (hskr. fra 1600-tallet).
hasta vb. 1) ‘haste’ (1): hastar mic ecki stort at gefa par storyrdi aa
DI 5:485, [1467] (privatbrev); 2) ‘jage bort’ (1): hostudu hiskupen burtt
af laugriettunne DI 6:380, 1481. Gida. haste, fsv. hasta; i hvert fald i
bet. 1, sandsynligvis ligeledes i bet. 2 < mnty. hasten (WN) eller dannet
til subst. hast n. < mnty. hast (ÅBM, NÅN, Hq., jf. de Vries u. hastordr)
< ofra. haste, i dette tilfælde sandsynligvis et lån fra vestgermansk. I bet.
‘haste’ forekommer ordet i Skikkju rimur (hskr. c. 1480-1490). - hast-
uåigr adj. ‘barsk, skarp’ (om ord og vendinger) (1): med hastudigum
318 Se diskussion i afsnit 2.2, om Jon Egilsson.