Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Blaðsíða 260
258
Middelnedertyske låneord
hugmod afskr. fra c. 1730] DI 5:575, 1470 > apogr.; hugarmot n. = bet.
1 (5): pat hugarmot. orett okforprot DI 5:603, 1471 > apogr. Gno. hug-
m6d(r),324 hofmod n. (DN 3:539, 1439); gida. hoghmoth, fsv. hoghmodh
(også former som hugamot m.fl.); < mnty. ho(g)mdt ‘hovmod; krænkel-
se’ m.m. (ÅBM u. hofmodur, NÅN u. hovmod-, Hq. u. hog-, jf. L&B u.
hdmot). - Æ.b.: hugmot VSj 40 (hskr. c. 1450-1475), hugarmot Bos 49
(hskr. c. 1450-1500). - hugmotsord n. ‘fornærmende ord’ (1): priosku.
hugmottzordum. motthlastri ok conspiracione DI 6:726, 1490.
Anmærkning-, Ordet er blevet associeret med hugr m. ‘sind, tanke’ og
måske også modr m. ‘vrede, iver, kampsind, ophidselse, bedrøvelse, sorg’
(mot n. har dog ingen af disse betydninger). - Oisl. adj. hugmodr i bet.
‘modig’ er hjemligt og uden nogen (formel) tilknytning til de ovennævn-
te ord; det gælder nok også fsv. subst. hoghmodh i bet. ‘mod, tapperhed,
iver’ (Sdw.).
husfru f. ‘frue, hustru’ (13): pa sem vt kasta husfrum sinum DI 2:592,
1326 > c. 1320-1340 (bpst.; husfreyium to andre håndskrifter); ingibidrg
hustfrv hersa IslDipl 63, 1378; huspru alfeidr IslDipl 96, 1390.325 Mno.
d.s. (DN 8:264, 1389 - også hustru i samme brev), gida. husfru(e),326
fsv. husfru(a) < mnty. husvrouwe, -vru(w)e (ÅBM, de Vries). Ordet bru-
ges alternerende med hustru, men er sjældnere i diplomerne selvom hus-
fru ellers er mere almindeligt i andre tekster (ONP har i alt omkr. 80 be-
læg). Kun ovennævnte belæg på ordformerne hustfru og huspfru er regi-
streret. Gen.sg. er uden bøjningsendelse. - Æ.b.: Glum 68 (hskr. c.
1330-1370). Forekommer i de fleste genrer, særlig ofte i religiøse tek-
ster og lignende, fx MMA 544 (hskr. c. 1350-1375), VP 399 (hskr.
c. 1400), Thom2y 482 (hskr. c. 1450-1500), Gy5 95 (hskr. c. 1350-1360).
(Jf. hustru).
hustru f. ‘frue, hustru’ (over 20): hustru min DI 3:185, 1361 > apogr.;
tiw huh[d\rud en hustruen gaf honum DI 5:581, 1470. Mno. d.s. (DN
8:264, 1389), gida. hustru, fsv. hustru. Af samme oprindelse som husfru,
324 En norsk lovrefom, muligvis af kong Magnus Smek, fra midten af 1300-tallet, bevaret
i et islandsk håndskrift fra 1700-tallet (NGL 3:195).
325 Et belæg i DI 3, nr. 201 (s. 251), er sandsynligvis yngre; brevet er dateret til 1369 i
DI 3, men det er udgivet på ny i DI 12, nr. 13, dér dateret til 1399.
326 Forekommer fx i Ribehåndskriftet af Jyske lov, c. 1450 (husfrw), men ikke på tilsva-
rende sted i håndskriftet C 39 af samme tekst, fra c. 1300 (Hyldgaard-Jensen 1992:20).