Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Side 263
Materialet
261
innihalda vb. ‘indeholde’ (om bog, brev, tekst, dom etc.) (9): inne-
hiellt DI 3:631, 1398 > 19. årh./1737; jnni helldur DI 7:247, 1495 >
1497. (Belægget fra 1398 er p.g.a. dokumentets overlevering af tvivl-
som værdi). Gno. d.s. (i et brev udstedt i Kalmar af kong Magnus Eriks-
son (Smek), norsk sprogform, DN 6:184, 1342), gida. inholde, gida. in-
halde, innehalde, fsv. inneludder, sandsynligvis < (eller dannet efter)
mnty. in{ne)holden (F&T, NÅN; jf. også Sdw.). Dette får sin støtte i or-
dets sene forekomst samt i det faktum at et usammensat halda inni i den-
ne betydning ikke ser ud til at forekomme i oldislandsk. Ordet nævnes
ikke i de gængse oldnordiske ordbøger. ONP har kun belæg fra island-
ske diplomer (8), et fra 1495 og de øvrige fra 1500-tallet. I nærværende
undersøgelse er der registreret 9 belæg, alle på nær ét fra 1495-1500.333
innrenta —> renta
jafnaSarbyti —> byti
jafnabarreikningr —» reikna
jardarpartr —» partr
jårnhattr m. ‘jemhat, hjelm’ (5): panzara jarnhatt ok stalhanzka Isl-
Dipl 201, 1403 > 1417. Gno. d.s. (DN 2:243, 1348), gida. jarnhat, fsv.
iærnhatter, oversætter sandsynligvis mnty. isernhot (Seip 1934a:25; Si-
mensen 1995:65; jf. F). Ordet hattr,334 uden u-omlyd, kan være et lån fra
norsk, jf. Stefan Karlsson (1989a:44); Widmark (1959:304); se også
Seip (1955:248); anderledes hos Holm (1960:81) som mener at ordfor-
men kan være et lån fra middelengelsk. - Æ.b.: Flateyjarannåll,
Ann 1005 424 (hskr. c. 1387-1395).
jårnpi'pa -» pipa
jukka (jakka?) f. ‘rustning (eller en kort jakke?)’ (2): skiolld oc
jukko DI 5:189, 1459 > før 1745 (islandsk testamente, udfærdiget i Ber-
gen); hanndzka oc jueku (eller evt. jueko, jf. håndskriftet) DI 5:504,
[1467]. Mno. jakka f. (ein kraghæ ok eino jacku akk. DN 11:111,
333 Det ældste belæg, som skal være næsten 100 år ældre end de andre, forekommer i en
afskrift udført i 1800-tallet som er den fjerde afskrift i forhold til originalen (1800-tallet <
1747 < 1695 < 1490 < 1398). Selvom i hvert fald afskrifterne fra 1695, 1737 og 1800-tal-
let tilsyneladende er diplomatariske (se indledningen til brevet i DI 3:630-631), gør antal-
let af afskrifter samt tidsafstanden mellem dette brev og de næste hvor innihalda forekom-
mer, det betænkeligt at stole på tekstens kildeværdi.
334 Fx i DI 5:189, 1459 > 1745 og DI 6:473, [1483]; forekommer i nogle af de ældste is-
lændingesagaer, fx Egils saga (Eg 216, hskr. c. 1330-1370), Njåls saga (NjR 59, hskr. c.
1300-1325).