Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Side 333
Materialet
331
gida. troje, fsv. trøia; < mnty. troye, troye, troie, vel < ofra. troie samme
bet. (ÅBM, de Vries, NÅN, Hq.). I norsk før 1300 (Indrebø 1951:127).
Alle tre belæg er fra det samme brev. Ordet forekommer også i ridder
Torfi Arasons testamente fra 1459, udstedt i Bergen, hvor han giver en
blå treyja til en vis broder Marteinn (DI 5:190, 1459 > før 1745). -Æ.b.:
‘beklædningsgenstand’ NjR 50 (hskr. c. 1300-1325), ‘rustning’ HåkFris
520 (hskr. c. 1300-1325).453
truheit n.pl. ‘troskab, lydighed’ (1): med allann riett oc truheit (o:
mod kongen) DI 6:284, 1480 > c. 1550. No. d.s. (DN 7:689, 1527), gida.
trohet (ODS), fsv. trohet. Ordet som forekommer i et brev fra islandske
embedsmænd til kongen er bortset fra dette belæg (= ONP) ukendt i æl-
dre og yngre islandsk og findes hverken hos OrSabok Håskolans (Rit-
målsskrå) eller i trykte ordbøger. Ordet omtales ikke i etymologiske ord-
bøger. Det er sandsynligvis lånt fra gammeldansk hvor det kan være
dannet efter eller lånt fra mnty. truheit (ODS 24:561 nævner dog ikke
udenlandske modsvarigheder til ordet i dansk). Sdw. anfører det middel-
nedertyske ord som en parallel til ordet i fornsvensk. (Se nærmere afsnit
6.2.4 om suffikset -heit).
tygi n.pl. ‘rustning; sadeltøj’ (11): tye. suerd og hanska DI 3:735,
1410 > 1687 ff.; kugilldi. hestar edr tygi edr anad lausa goz DI 9:665,
[1467?]. Gno. d.s. (tygium dat.pl. ‘sadeltøj’ DN 1:253, 1350; tygh n.pl.
‘rustning’ DN 11:42, 1349); gida. tygh n., fsv. tygh, tyghe n. < mnty.
tuch n. (gen. tuges) ‘redskab; udrustning; klædningsstykke’ (ÅBM,
NÅN, Hq.; jf. Seip 1919:70). Så vidt man kan bedømme ud fra de is-
landske diplombelæg (6 ud af 11 er tostavelsesformer, nom./akk.pl., de
øvrige er dat.plur.) samt af andre belæg der er blevet kontrolleret, er or-
det altid pluralis og tostavet i ældre islandsk, ligesom det er i nyislandsk.
(Et eksempel på enstavet ty forekommer i et digt af GuSmundur Andrés-
son fra midten af 1600-tallet: ty og sverd i strfdi rjå, se Jakob Bene-
diktsson 1948:xxxi). - Æ.b.: Æv81 223 (hskr. c. 1350) ‘sadeltøj’. -
badtygi ‘klæde til brug ved badning, ?badelagen’ (ONP 1) (1): vppa iij
menn hadtyge DI 7:287, 1495 > 1598 (inv.). - tygja vb. ‘udruste, be-
væbne’ (2): tygiatfolk til uarnar DI 5:766, 1474 > apogr. Dansk dialekt-
form ty ‘skaffe sig tøj’, ænysv. tyga ‘fremstille’. Sandsynligvis dannet til
tygi, kan dog muligvis være lånt fra mnty. tiigen ‘skabe, skaffe’ etc. (se
453 Treyja ‘en art sadel’ i treyjusgdull (Grågås) og sodultreyja (Flateyjarbok) er af en an-
den oprindelse, se ÅBM.