Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.2003, Side 360
358
Middelnedertyske låneord
reikningr ‘tienderegning’, m.fl. En del ord bruges især i kirkelig-administrativ
retorik, fx dikta vb. ‘udtænke, forfatte’, dikta upp, uppdikta vb. ‘opdigte’ og
plantan f. ‘plantning’ (æbpst.). Verbet fundera ‘grundlægge’, om en kirke eller
et kapel, er ikke et kirkeligt ord i og for sig, men er kun fundet i denne betydning
i teksterne.
2. Ordfor kirkens inventar m.m.:
adventubok f. ‘messebog’, adventubrefér(r) n., -breviarium n. ‘breviar begyn-
dende med advent’
altarisplata f. ‘alterplade’
formi (formr) m. ‘korbænk’, bokaformi ‘læsepult, bogpult\ frammistoduformi
‘kirkebænk’, kertaformi 'lysepult’, formadukr m. ‘dug på korbænk’, forma-
skript f. ‘billede (evt. broderet dug) på korbænk’
gradall (grada!) m., versagradall m., gradalaskrå f. ‘graduale, salmebog’
lektari m., bokalektari, lektarastoll ‘læse- eller skrivepult, bogbord’, gudspjalla-
lektari ‘bogbord til evangelierne’, handlektari ‘boghylde’, lektaradukr m.,
lektaratjald n. ‘dug på 1.’
pipa f. ‘pibeformet lysestage’, jdrnpipa ‘lysestage (pibe) af jern’, kertapipa,
kertipipa ‘(pibeformet) lysestage’, koparpipa ‘lysestage (pibe) af kobber’
smeltakross m. ‘emaljeret kors’
tabla, tafla f. ‘altertavle’
texti m., text n. ‘evangeliarium’,/erdarexrf m. ‘rejseevangeliarium’, textabunadr
m. ‘omslag om e.’ (eller dekoration på e.), textadukr m. ‘stofbeklædning på
bog (evangeliarium)’, textakoddi m. ‘pude under e.’, textaspjaldn. ‘bind på e.’
pénustuhus n. ‘nadverkar’
Nogle af ordene kan også bruges i en verdslig sammenhæng, fx pipa i bet.
‘vin-/øltønde’ og texti ‘tekst’.
3. Navne på tøj, stof etc.:
baldikinn, baldrskin, bald(r)skinn n. ‘en art silke’
buk(k)ram, bokram n. ‘en art stof’, bukkramshokull m. ‘messehagel af b.’
duffladr adj. ‘gjort af et specielt (uld)stof’
flugel n. ‘fløjl’
fodr n. ‘taske til opbevaring af oblater’, fodrlauss adj. ‘uden et fodr', ‘uden for’,
fodra vb. ‘fore’
kult n. ‘(en art) tæppe, lagen', likakult ‘liglagen’
linlak n. ‘linnedlagen’
salun n. ‘et slags kostbart stof eller tæppe af uld’, likasalun ‘liglagen af s.’,
salunsåklædi n. ‘tæppe af s.’, salunsleppr m. ‘las eller klud af s.’, salunssloppr
m. ‘messeskjorte af s.’, salunsstaurr m. (bet. ukendt)
sindel (n.) ‘let, taftagtigt silkestof’
skarlak n. ‘en art skarlagenrødt stof’
skarlat n. = skarlak