Fréttablaðið - 24.03.2022, Qupperneq 10

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is,
FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún
Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Það eru
stór­
pólitísk
tíðindi að
formaður
Framsókn­
arflokksins
taki hér af
skarið og
tali fyrir
því að ríku­
legum og
óskiljan­
legum
skatta­
afslætti rík­
asta hluta
þjóðar­
innar linni.
Nú stendur
fyrir
dyrum
að gervi­
greindar­
væða
Ísland.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
Það var bæði djarft og þarft af Sigurði
Inga Jóhannssyni, formanni Fram­
sóknarflokksins, að brýna raustina
gagnvart leigjendum fiskveiðiauð­
lindarinnar á nýafstöðnu flokksþingi.
Þar setti hann fram skýra og klára kröfu um
hækkun veiðigjalds í tilviki stórefnaðra útgerða
hringinn í kringum landið.
Það er ekki á hverjum degi sem formaður
Framsóknarflokksins ber svo áberandi í borðið,
einmitt leiðtogi flokks sem ásamt öðrum
gömlum fjórflokkum ber mesta ábyrgð á
að kvótakerfið, sem blessunarlega tók við af
sóknarkerfinu, breyttist þó smám saman í eigin­
lega eignaupptöku – og í öllu falli mestu eignatil­
færslu í samanlagðri lýðveldissögu þjóðarinnar.
Ástæðan fyrir þessum orðum formannsins
er öllum augljós. Þeir útgerðarkóngar landsins
sem hagnast hafa mest og lengst á því að gjalda
fyrir aðganginn að fiskimiðum við landið svo
langt undir markaðsvirði og raun ber vitni, eru
beinlínis að þiggja ríkisaðstoð, sem allt eins má
kalla ölmusu, en í besta falli niðurgreiðslu.
Alþýða manna á Íslandi hefur horft upp á
þessi ósköp svo áratugum skiptir, ýmist gáttuð
eða hneyksluð, en er í mörgum tilvikum orðin
svo háð valdi útgerðarauðvaldsins að það fer
best á því að þegja. Þessa sér stað í öflugustu
sjávarþorpunum um allt land þar sem stór­
útgerðin er orðin að eins konar hliðarsjálfi
bæjarsjóðs sem deilir út fjármagni til íþrótta­,
frístunda­ og menningarstarfs í svo ríkum mæli
að það skiptir deildum í orðspori og árangri.
Og svona er þá komið fyrir þjóðinni, þeirri
sömu og sameinaðist gegn ránshendi breskra
útgerða á Íslandsmiðum upp úr miðri síðustu
öld, en nú er höndin bara önnur – og eigin vasi
tútnar út af trilljónum.
Það eru stórpólitísk tíðindi að formaður
Framsóknarflokksins taki hér af skarið og
tali fyrir því að ríkulegum og óskiljanlegum
skattaafslætti ríkasta hluta þjóðarinnar linni.
Og þeir tímar komi að mestu auðkýfingar
landsins rísi undir nafni kapítalismans og borgi
markaðsverð fyrir þau forréttindi að hafa svo
til tímalausan og óskoraðan aðgang að verð­
mætustu auðlind þjóðarinnar.
Og kannski er nokkur von til þess að for­
maður Framsóknarflokksins geti hrist upp í
umræðunni við ríkisstjórnarborðið og fái aðra
stjórnmálaleiðtoga við þá fjölina til að hugsa
sinn gang í þessum efnum, en mun þar vera
annars vegar um sósíalista að ræða og hins
vegar kapítalista sem eru að verða vanir því að
tala sama máli.
En formaður Framsóknarflokksins er maður
að meiri sakir orða sinna um helgina. ■
Ölmusan
Árið 1999 sendi ég mitt fyrsta bréf af ótalmörgum til
málsmetandi fólks víða í veröldinni til að vekja athygli
á þörfinni á að hrint verði af stokkunum alþjóðlegu
átaki til leitar lækningu við lömun/mænuskaða. Þetta
fyrsta bréf var til Gro Harlem Brundtland þáverandi
yfirmanns Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar
WHO. Jafn grátlegt og það er hefur á þessum 23 árum
sem síðan eru liðin mikið vatn runnið til sjávar og með
því ótalmörg tækifæri í átt að lækningu fyrir þá lömuðu
og hina sem eiga eftir að lamast. Ástæðan er meira
og minna skeytingarleysi. Það sem þarf að gera er að
taka málið föstum tökum og greina og samkeyra með
aðstoð gervigreindar þá þekkingu sem nú er til staðar í
miðtaugakerfinu. Þegar það verður loksins gert munu
kraftaverkin gerast og ekki aðeins fyrir þá lömuðu
heldur alla sem búa við meinsemdir í taugakerfinu.
Eftir langa og stranga vegferð er nú loksins að hilla
undir að WHO taki forustu og ýti úr vör áratugi aðgerða
í þágu umönnunar, meðferðar og lækninga í taugakerf­
inu. Í framhaldinu mun WHO leita eftir því við þjóðir
heims að þær innleiði átakið. Með þessu er WHO að
opna vettvang fyrir þjóðir til að vinna skipulega saman
að framförum á öllum sviðum taugakerfisins næstu
tíu árin og fer árangurinn eftir því hve mikinn metnað
stjórnvöld þjóða leggja í verkefnið. Á þessu tímabili á
ég von á að ríkisstjórn Íslands muni leggja sérstakan
metnað í þáttinn um lækningu á lömun/mænuskaða
sem utanríkisþjónustan og Mænuskaðastofnun Íslands
hafa lagt ríka áherslu á í allri vinnu sinni innan WHO í
þessu sambandi.
Nú stendur fyrir dyrum að gervigreindarvæða
Ísland. Í samtölum sem ég hef átt við Katrínu Jakobs­
dóttur forsætisráðherra, Áslaugu Örnu Sigurbjörns­
dóttur vísindamálaráðherra og Þórdísi Kolbrúnu Gylfa­
dóttur utanríkisráðherra um að lömun/mænuskaði
verði eitt af gervigreindarverkefnum Íslands hefur því
verið vel tekið hingað til og vonandi verður framhald
þar á þegar áratugarátaki WHO í þágu taugakerfisins
verður ýtt úr vör. Mænuskaðastofnun Íslands þakkar
utanríkisþjónustunni fyrir frábæra vinnu og öðrum
þeim Íslendingum sem stutt hafa verkefni þetta í stóru
og smáu. ■
Þegar kraftaverkin gerast
Auður
Guðjónsdóttir
hjúkrunar­
fræðingur og
stjórnarformaður
Mænuskaðastofn­
unar Íslands
arib@frettabladid.is
Fagdrykkjumenn
Núna þegar ÁTVR hefur verið gert
afturreka í dómsmálum gegn bjór­
skutlurum og frönskum vínsölum
auk þess sem löggum og ömmu
þeirra er sama um starfsemina þá
hefur að þeirra eigin mati fótunum
verið kippt undan starfseminni.
Hefur því Vínsýslu ríkisins verið
gert að selja allt innihald lagersins
í kvöld. Hefur verið gagnrýnt að
fagdrykkjumenn fá 10 prósent
lægra verð á lítrann en almennir
bjórsötrarar og hvítvínsbeljulið.
Margir hafa sett spurningarmerki
við tímasetninguna en augljóst er
að aðgerðin miðast við að halda
fólkinu nógu mikið í glasi þannig að
þeir geti beðið lengur eftir afglæpa­
væðingu á einhverju sterkara.
Skaflar
Lóan lét loksins sjá sig eftir sitt
langa Tene­ferðalag í vetur. Miðað
við algengi fjarvinnu þá stefnir í
að allir Íslendingar fylgi henni á
næsta ári og komi sér upp suðrænni
vetrarnýlendu með leikskóla og
almennilega upphitaðri sundlaug.
Slíkt er ekki á dagskrá strax. Nú
þarf að flokka alla gráu snjó­
skaflana sem virðast vera komnir
til að vera. Örnefnanefnd er komin
í málið og þarf að finna 700+ nöfn
fyrir lok mánaðarins. Mun það
hjálpa til við samræður í lok júní
um að loksins sé Lönguhlíðarhrúga
byrjuð að minnka og það þurfi bara
tvær rigningarvikur fyrir norðan
til að Helgamagrajökull hreinlega
hverfi. ■
Skiltagerð og merkingar
Inni og úti merkingar, spjöld og skilti. Kíktu á
heimasíðuna okkar og skoðaðu þjónustuna
sem er í boði.
Xprent ehf. | Sundaborg 3 | 104 Reykjavík | 777 2700 | xprent@xprent.is
SANDBLÁSTURSFILMUR
BÍLAMERKINGAR SKILTAGERÐ
www.xprent.is
KYNNINGARSVÆÐI
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 24. mars 2022 FIMMTUDAGUR