Fréttablaðið - 24.03.2022, Page 11

ORKUSJÓÐUR
Orkusjóður auglýsir styrki til orkuskipta 2022
ORKUSJÓÐUR
Heildarfjárhæð til úthlutunar er allt að 900 m.kr.
Styrkupphæð til hvers verkefnis ræðst af getu sjóðsins og fjölda umsókna.
Styrkir geta numið 33% af áætluðum stofnkostnaði.
Verkefnastyrkir
Umsóknafrestur er til 7. maí 2022
Umsóknir skulu sendar gegnum
þjónustugátt Orkustofnunar: gattin.os.is
orkusjodur.is
2. Minnkun olíunotkunar í iðnaði: Búnaður sem nýtir vistvæna orku í stað olíu.
1. Bætt orkunýting: Búnaður sem minnkar raforkunotkun til beinnar hitunar í
rafkyntum varmaveitum og/eða minnkar olíunotkun.
3. Raf- og lífeldsneyti og metan: Bættir innviðir (t.d. dreifing, varaafl) og/eða
framleiðsla raf- eða lífeldsneytis úr orku sem tryggð hefur verið til þess
verkefnis. Nýting líf- og rafeldsneytis og metans skal einnig vera tryggð (t.d. í
tæki), hvort heldur sem orkugjafi eða til frekari framleiðslu.
4. Hleðslustöðvar fyrir samgöngur: Uppsetning hleðslu- eða áfyllingarstöðva til
þéttingar nets hleðslustöðva við vegakerfið sem og gististaði, frístundasvæði
(t.d. íþróttahús, sundlaugar), verslanir og fjölsótta ferðamannastaði. Ef um
hraðhleðslustöðvar er að ræða (150 kW og stærri) getur kostnaður við
sérlausnir verið innifalinn (t.d. rafhlöður, sólarsellur, vindrellur).
5. Orkuskipti í haftengdri starfsemi: Aðgerðir sem nýta vistvæna orku í
haftengdri starfsemi og siglingu til og frá höfn.
Eftir kosningar hefur ríkisstjórnin
aðeins tekið eina stefnumarkandi
ákvörðun í efnahagsmálum. Hún
er sú að fresta því að taka á skulda-
vanda ríkissjóðs þar til á næsta
kjörtímabili.
Í utanríkis- og varnarmálum
hefur engin ný stefnumarkandi
ákvörðun verið tekin.
Aðvörunarskot
seðlabankastjóra
Í byrjun þessa mánaðar kom
Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri
á fund efnahagsnefndar Alþingis.
Boðskapur hans var pólitískt
aðvörunarskot:
Það verður að eyða hallanum.
Val ríkisstjórnarflokkanna er
niðurskurður eða hækkun skatta.
Nú eru liðnar þrjár vikur frá því
að seðlabankastjóri lét þessi orð
falla.
Ríkisstjórnin situr enn þögul og
aðgerðalaus.
Flóttaleiðin
Eina framlag ríkisstjórnarinnar til
umræðna um stöðu þjóðarbúskap-
arins er tilkynning forsætisráð-
herra um að hún hafi boðað þjóð-
hagsráð til reglulegra funda. Þar
sitja aðilar vinnumarkaðarins og
Seðlabankinn með ríkisstjórninni.
Ríkisstjórnin getur ekki komið
sér saman um annað en að fresta
vandanum. Flóttaleiðin er að
bíða eftir tillögum aðila vinnu-
markaðarins í tengslum við kjara-
samninga og hugsanlega fram-
kvæma þær.
Afleiðingin er sú að hags-
munasamtökin ráða í lokuðum
bakherbergjum en ríkisstjórnin
ber ábyrgð gagnvart Alþingi og
þjóðinni.
Ádeila sem stjórnarandstaðan
trompar ekki
Athyglisvert er að stjórnarand-
staðan tekur ekki mest upp í sig
í gagnrýni á þá stóru ákvörðun
að skjóta skuldavandanum yfir á
næsta kjörtímabil. Stærstu orðin
koma frá Seðlabankanum og
aðilum í innsta kjarnanum í bak-
landi Sjálfstæðisflokksins.
Seðlabankastjóri fórnaði heiðri
sínum á síðustu dögum kosninga-
baráttunnar til að hjálpa ríkis-
stjórninni með fordæmalausum
pólitískum afskiptum. Eigi að
síður mætir hann á fund efna-
hagsnefndar Alþingis fimm mán-
uðum síðar með þung aðvörunar-
orð vegna stóru ákvörðunarinnar
um frestun á skuldavandanum.
Fyrrum forstöðumaður efna-
hagssviðs Samtaka atvinnulífsins
fór þeim háðungarorðum um stóru
ákvörðunina að hún fæli í sér að
flytja vandann yfir á næstu ríkis-
stjórn. Og fyrrverandi aðstoðar-
maður fjármálaráðherra sagði í
umsögn Viðskiptaráðs um stóru
ákvörðunina að með henni væri
ríkisstjórnin að kynda undir verð-
bólgu.
Stjórnarandstaðan getur varla
trompað þessa gagnrýni þótt hluti
hennar taki hraustlega undir hana.
Kjölfestuímyndin í
efnahagsmálum farin
Þessi innanbúðargagnrýni skilur
þingflokk Sjálfstæðismanna eftir
á berangri. Hann hefur fórnað
kjarnanum í efnahagsstefnu sinni
og þar með þeirri gömlu ímynd að
vera kjölfestan í efnahagsmálum.
Augljóst er að ákvörðun af þessu
tagi er ekki tekin út í loftið. Það
er ekki þannig að enginn hafi
áttað sig á stöðunni. Hún er ekki
afleiðing gáleysis.
Veruleikinn er sá að engin ríkis-
stjórn með VG í forystu getur gert
neitt annað en að flytja skulda-
vandann yfir á næstu ríkisstjórn.
Frumkvæðið í varnar-
og öryggismálum horfið
Flestar þjóðir Evrópu eru nú að
endurmeta utanríkispólitíska
stöðu sína. Það kemur fram í
auknu umfangi varnarmála, þétt-
ara samstarfi innan Atlantshafs-
bandalagsins og öflugri pólitískri
og efnahagslegri samvinnu innan
Evrópusambandsins.
Á Alþingi hafa þingmenn Við-
reisnar flutt tillögu um sams konar
þríþætt mat á utanríkispólitískri
stöðu Íslands í breyttum heimi.
Þá hafa þingmenn Samfylkingar,
Viðreisnar og Pírata flutt tillögu
um að þjóðin fái að ákveða hvort
viðræður um fulla aðild að Evrópu-
sambandinu verði hafnar á ný.
Þingmenn Sjálfstæðisflokksins
segja aftur á móti að engin þörf
sé á endurmati og fráleitt sé að
stíga skref fram á við í fjölþjóða-
samskiptum. Þeir vilja ekki ganga
skrefi lengra en VG treystir sér til.
Fyrir vikið er Sjálfstæðisflokkur-
inn ekki lengur frumkvæðisafl í
utanríkis- og varnarmálum.
Pólitískri stöðu fórnað
fyrir sérhagsmuni
Hvað veldur því að þingflokkur
Sjálfstæðismanna tekur yfirvegaða
ákvörðun um að fórna gömlu
ímynd sinni?
Svarið er einfalt:
Þingflokkurinn veit að hann
getur ekki farið í ríkisstjórn með
neinum öðrum flokki en VG til
þess að koma í veg fyrir að þeir,
sem hafa einkarétt á að nýta
sjávarauðlindina, greiði eðlilegt
gjald fyrir tímabundin afnot.
Varðstaðan um þessa sérhags-
muni er talin miklu mikilvægari
en það gamla hlutverk að vera
kjölfestan í ríkisfjármálum og
efnahagsmálum.
Af sömu ástæðu vilja þingmenn
Sjálfstæðismanna að sá flokkur
hafi forystu fyrir ríkisstjórn, sem
ekki trúir á málstað landsins í
utanríkis- og varnarmálum.
Sérhagsmunagæslan ein og sér
er dapurleg. En þessi víðtæku áhrif
hennar eru hættuleg. n
Mikil fórn fyrir sérhagsmuni
Þorsteinn
Pálsson
n Af Kögunarhóli
Undanfarin misseri hefur öðru
hverju blossað upp umræða um
umferðarljósastýrikerfið á höfuð-
borgarsvæðinu. Því miður hefur
sú umræða og fjölmiðlaumfjöllun
tengd henni litast mjög af pólitík
og átökum á þeim vettvangi en að
litlu leyti af þekkingu og yfirsýn um
þann flókna tæknibúnað sem um er
að ræða. Nú síðast birtist okkur hin
pólitíska hlið málsins í bókunum
á borgarstjórnarfundi þann 15.
mars þar sem því var meðal annars
haldið fram að notaður væri eld-
gamall þýskur og úreltur búnaður
við umferðarstýringuna og jafnframt
að ekkert hefði áunnist við snjall-
væðingu umferðarljósastýringa á
höfuðborgarsvæðinu! Hvað svo sem
hugtakið snjallvæðing felur hér í sér.
Málið er mér mjög skylt og því fyr-
irtæki sem ég veiti forstöðu, Smith &
Norland hf. Fyrirtækið hefur í marga
áratugi selt margvíslegan rafbúnað
á íslenskum markaði í umboði hins
þekkta þýska stórfyrirtækis Siemens
sem einmitt er framleiðandi umferð-
arljósakerfisins í borginni. Siemens
er í fararbroddi á sviði umferðarljósa-
stýringa og þeirrar tækni sem þar
kemur við sögu. Fyrirtækið situr þó
ekki eitt að þessum markaði heldur
eru þar fjölmörg önnur fyrirtæki sem
eiga í harðri innbyrðis samkeppni
víða um heim, svo sem Swarco í
Þýskalandi, Stührenberg, Dynniq,
Vialis o.fl. Sú samkeppni, heiðarleg
samkeppni, er af hinu góða og stuðl-
ar að tækniþróun og veitir aðhald í
verðlagningu á búnaði. Tekið skal
fram að umferðarljósasviði Siemens
hefur nú verið breytt í sjálfstætt fyrir-
tæki er nefnist Yunex Traffic.
Vegagerðin og Samtök sveitar-
félaga á höf uðborgarsvæðinu
ákváðu fyrir tveimur árum að fela
óháðum aðila, sænska ráðgjafar-
fyrirtækinu SWECO, að gera úttekt
á umferðarljósabúnaðinum á höfuð-
borgarsvæðinu, í samanburði við
nokkrar aðrar borgir í nágranna-
löndum okkar. Skýrsla SWECO var
tilbúin haustið 2020 og efni hennar
kynnt. Skýrslan er yfirgripsmikil og
viðfangsefnið nálgast frá mörgum
hliðum. Í skýrslunni má meðal ann-
ars finna umsagnir um umferðar-
ljósabúnaðinn hér í borg, eins og:
„Kerfin, sem nú eru í notkun í
Reykjavík, eru sambærileg eða í
sumum tilvikum betri en þau sem
notuð eru í hinum borgunum.
Leggja ætti áherslu á að ná meiri
afköstum út úr núverandi kerfum.“
og
„Samanborið við meirihluta við-
miðunarborga er Reykjavík með
kerfi og vélbúnað sem að mörgu
leyti er tæknilega í fremstu röð.“
og
„Allar viðmiðunarborgirnar, rétt
eins og Reykjavík, láta farartæki
stjórna umferðarljósum að meira
eða minna leyti. Enn og aftur er
Reykjavík, í samanburði, í fremstu
röð í þessum efnum með því að
nýta kerfi eins og TASS og háþró-
aða alumferðarstýringu eins og
MOTION.“
Ljóst má vera að sænsku sérfræð-
ingarnir taka ekki undir sjónarmið
borgarfulltrúanna á fundinum þann
15. mars um gæði umferðarljósa-
stýribúnaðarins. Öðru nær.
Málefnaleg umræða, er byggist á
þekkingu og yfirsýn, er alltaf góð.
Sömuleiðis þegar um er að ræða
umferðarljósabúnað höfuðborgar-
svæðisins. Ég vil því hvetja alla þá,
sem áhuga hafa, einnig borgar-
stjórnarfulltrúa, til að kynna sér efni
og niðurstöður SWECO-skýrslunnar.
Vonandi verður umræðan þá mál-
efnalegri og til hagsbóta fyrir veg-
farendur á höfuðborgarsvæðinu. n
Stýring umferðarljósa á
höfuðborgarsvæðinu
Jón Norland,
forstjóri Smith &
Norland hf.
FIMMTUDAGUR 24. mars 2022 Skoðun 11FRÉTTABLAÐIÐ