Heilbrigðisskýrslur - 02.12.1985, Blaðsíða 22

Börnin. Af þeim sem slösuðust voru börn yngri en 15 ára á sjötta hundrað eða
30%. Flest þeirra, 55%, voru á reiðhjólum, 29% gangandi og aðeins 16% í bílum.
1 heild voru fleiri slys í aldurshópnum 5-9 ára heldur en 10-14 ára.
llnga fólkið. Á aldrinum 15-24 ára slösuðust á sjöunda hundrað manns, þar af
voru 66% í bílum, 21% á vélhjólum, 10% gangandi og 3% á reiðhjólum. Rúmlega
80% þeirra sem lentu í vélhjólaslysum voru í aldurshópnum 15-19 ára.
Miðaldra. Rúmlega sex hundruð manns á aldrinum 25-64 ára slösuðust í um-
ferðinni þetta eina ár. Langflestir (82%) voru í bílum, sjöundi hver (15%)
gangandi en örfáir á vélhjólum eða reiðhjólum (3%).
Aldraða fólkið. Rúmlega fimmtíu sem slösuðust í umferðinni árið 1975 voru
65 ára eða eldri. Skipting í vegfarendahópa var þannig að 55% slösuðust í
bílum, 41% gangandi og 4% á reiðhjólum. Þetta eru önnur hlutföll en í yngri
aldurshópunum.
Áhætta. í þessari rannsókn er ekki gerð tilraun til að meta áhættu af mis-
munandi ökutækjum. Fjöldi skráðra ökutækja er þó þekktur svo og heildarelds-
neytisnotkun, en engin rannsókn hefur farið fram á því hérlendis hvert
umferðarmynstrið er þ.e. hve mörg ökutæki eru á ferðinni á hverjum tíma á
afmörkuðu svæði og hve margir vegfarendur. Gera má ráð fyrir að há tíðni
slysa á ungu fólki sé fyrst og fremst vegna þess að þetta fólk sé meira í
umferðinni en þeir sem eldri eru. Ástæðan gæti einnig verið sú að ungu
fólki sé hættara við að lenda í slysum, þ.á.m. vegna reynsluleysis og meiri
óvarkárni. Þetta á sennilega sérstaklega við um börn á reiðhjólum og
unglinga á vélhjólum. Það er einnig mögulegt að þessi ökutæki séu í raun
fremur notuð til ieikja en flutninga fólks. Sama gildir í einhverjum mæli
um unga ökumenn bifreiða. Það er vafamál hvort 15 ára drengir axla þá
ábyrgð, sem fylgir því að aka vélhjóli, sömuleiðis hvort 7 ára barn sé fært
um að aka reiðhjóli í umferðinni eins og hún er á íslandi. LÍklegast er að
slys á gangandi fólki ráðist ekki eingöngu af miklum fjölda barna og gamal-
menna í umferðinni, heldur einnig af því hve þessir hópar eru oft illa undir
það búnir að fást við þann vanda að komast áfram í hraðri umferð, mismunandi
veðri og færð.
Flest á haustin. Flest umferðarslys urðu um haustið, um 200 á mánuði í
ágúst, september og október en aðeins um 100 á mánuði í desember, janúar og
febrúar. Árstíðasveiflurnar voru mismunandi eftir vegfarendahópum. Þannig
slösuðust þeir sem voru varðir vegfarendur (ökumenn og farþegar í bílum)
lang oftast í ágúst, september og október. Flest vélhjólaslys urðu í apríl
og október. Helmingur reiðhjólaslysanna varð í maí, júní og júlí. Slys á
gangandi vegfarendum urðu flest í mars, september og október.
Um helgar. Flest slys urðu á föstudögum og yfir helgar en færri í miðri
viku, sem stafaði að mestu leyti af því að fleiri slys urðu á vörðum veg-
farendum um helgar heldur en á virkum dögum.
Utan venjulegs vinnutíma. Flestir komu á Slysadeildina seinni hluta dags
eða 70% utan hefðbundins vinnutíma. Við skipulagningu fyrirbyggjandi að-
gerða er mikilvægt að vita sem nákvæmast hvenær má vænta flestra slysa í um-
ferðinni og bregðast við fyrirfram með upplýsingum og öðrum viðeigandi
varnaraðgerðum á réttum tíma fyrir ólíka vegfarendahópa. í þessu tilliti
verður ekki með góðu móti byggt eingöngu á erlendum rannsóknum.
20
i