Fréttablaðið - 25.11.2022, Blaðsíða 24

n Halldór
n Frá degi til dags
Útgáfufélag: torg ehf. Stjórnarformaður: Helgi Magnússon forStjóri og Útgefandi: Jón Þórisson ritStjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, aðStoðarritStjóri: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
fréttaStjóri: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Kalkofnsvegur 2, 101 reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
VefStjóri: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, marKaðurinn: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, helgarBlað: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is menning: Þorvaldur S. Helgason
tsh@frettabladid.is Íþróttir: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Á meðan
gerendur
bíða, bíða
þolendur
líka.
Það hentar
ekki brotn-
um ungum
stúlkum
að vera
í blönd-
uðum
úrræðum
með eldri
mönnum
með
ofbeldis-
sögu og
dóma.
N Ý F O R M
h ú s g a g n a v e r s l u n
h ú s g a g n av e r s l u n
Strandgötu 24 | 220 Hafnarfjörður | Sími 565 4100 | nyform.is
Mikið úrval af HVÍLDARSTÓLUM
með og án rafmagns lyftibúnaði
Komið og
skoðið úrvalið
ser@frettabladid.is
Ofrausn
Alveg er það dæmigert á vog-
skorna klakanum úti í miðju
Atlantshafi að þar skuli hlaupa
verðbólga í svartan föstudag,
svo til um sama leyti og hann
er að festa sig í sessi í versl-
unarsögu eyjarskeggja. Það
dugði þeim sumsé ekki að
halda daginn stakan í búða-
rápi sínu, heldur varð að breiða
úr honum yfir heila viku. Og
minna má það ekki vera á
Íslandi: svört vika. En þetta
er væntanlega vegna þess að
Frónbúann vantar alltaf eitt-
hvað, ef ekki nýjan töfrasprota,
þá alveg örugglega nýjan
airfryer, af því að sá síðasti,
keyptur fyrir ári, er ekki nógu
móðins lengur.
Annar í öllu
Á Íslandi er annar í öllu. Ef
gamla nýlenduþjóðin veit af
einhverjum hátíðisdegi finnur
hún sig knúna til að bæta við
aukafrídegi: annar í jólum,
annar í páskum, annar í hvíta-
sunnu – og núna er vitaskuld
kominn annar í svörtum, og
enn aðrir á undan honum. Og
hér er auðvitað komið sóknar-
færi fyrir samninganefndir
verkalýðsfélaganna í yfir-
standandi kjaraviðræðum, en
á Íslandi vantar enn þá annan í
17. júní og annan í frídegi versl-
unarmanna. Það má ekkert
minna vera ef þjóðin ætlar að
vera samkvæm sjálfri sér. n
Jódís Skúladóttir
þingmaður vinstri
grænna
Fólk með fíknivanda þarf fjölbreytt og fagleg úrræði.
Mörg leita sér meðferðar við vandanum í þau úrræði
sem boðið er upp á á Íslandi. Að meðferð lokinni
getur verið f lókið að fara beint inn í fyrri aðstæður
og fólk þarf jafnan lengri stuðning til að viðhalda
meðferð og bata.
Mörg eru einnig í húsnæðisvanda og jafnvel á
götunni, en það er ein af af leiðingum langvarandi
neyslu. Þá er mörgum ráðlagt að leita til áfanga-
heimila.
Fíknivandinn er gríðarlega f lókið fyrirbæri. Þetta
er ekki einsleitur hópur. Það hentar ekki öllum að
leggjast inn í sjúkrahúsmeðferð í tíu daga. Það hentar
enn síður öllum að fara í eitthvert annað úrræði
þar sem fyrirbænir eiga að takast á við veikindin.
Það hentar ekki brotnum ungum stúlkum að vera
í blönduðum úrræðum með eldri mönnum með
of beldissögu og dóma.
Í núgildandi lagaumhverfi er ekki kveðið sérstak-
lega á um leyfisskyldu eða eftirlit með rekstri og
umsjón áfangaheimila. Þá eru engin lagaákvæði sem
kveða á um heimild ráðherra til að setja eftirlit með
þeim í reglugerð.
Okkar viðkvæmustu bræðrum og systrum ber að
sýna virðingu og fagmennsku í þeirri hjálp sem veitt
er. Dæmin sanna að víða er pottur brotinn í með-
ferðar- og áfangaheimilaúrræðum.
Grundvallaratriði er að fá lagalega skilgreiningu
á hugtakinu áfangaheimili sem allra fyrst. Þannig
getur í raun hver sem er rekið ýmsa starfsemi undir
þessu heiti, enda hugtakið ekki bundið við tiltekna
starfsemi.
Við höfum orðið vitni að skelfilegum afleiðingum
þess að eftirliti með meðferðar- og eða áfangaheim-
ilum sé ábótavant. Eftir situr fólk í sárum sem litlar
forsendur hefur til að leita sér aðstoðar í því kerfi
sem brugðist hefur.
Hér var sett af stað af þáverandi heilbrigðisráð-
herra vinna við heildarúttekt heilbrigðisþjónustu
við einstaklinga með vímuefnasjúkdóma, en ég hef
ekki frétt af henni síðan eftir kosningar og hef þó
tvisvar spurt um hana í þingsal. n
Fagleg úrræði
Lovísa
Arnardóttir
lovisaa
@frettabladid.is
Ef fangelsin í landinu fá ekki aukið
fjármagn er gert ráð fyrir því að á
næsta ári verði fangelsinu að Sogni 
lokað og einni deild á Litla-Hrauni.
Það þýðir að fangelsisplássum
fækkar um 44.
Í minnisblaði dómsmálaráðherra til fjár-
laganefndar Alþingis í vikunni, kom fram
að til þess að geta rekið fangelsin á næsta ári
þurfi 250 milljónir króna aukalega í fjár-
heimildir næsta árs og 150 milljónir króna
aukalega í fjárheimildir þessa árs.
Þar er tekið fram að ef það fjármagn
fáist þá verði hægt að tryggja „ásættan-
lega mönnun“ auk þess sem hægt verður að
tryggja endurbætur á húsnæði og öryggis-
kerfi.
Eins og stendur bíða um þrjú hundruð
einstaklingar þess að afplána og hafa margir
þeirra beðið í fjölda ára. Árið 2021 fyrndust
vegna þess refsingar 28 einstaklinga og
árið þar á undan fyrndust refsingar 22 ein-
staklinga.
Fáist ekki aukin fjárheimild mun, á
sama tíma og fangelsisplássum fækkar,
þeim fjölga sem bíða afplánunar og einnig
dómum sem fyrnast. Í kjölfarið á því mun
draga verulega úr sérstökum varnaðar-
áhrifum refsinga.
Þessi staða er því afar óheppileg. Ekki bara
fyrir þann sem bíður afplánunar heldur
einnig fyrir þolendur.
Inn í útreikning dómsmálaráðherra var
nefnilega ekki tekinn sá kostnaður sem
fylgir því fyrir samfélagið að fjöldi fólks,
hundruð jafnvel, bíði þess að sjá gerendur
sína afplána fyrir það sem þau gerðu þeim.
Því að baki f lestra glæpa eru þolendur. Einn
eða f leiri jafnvel.
Á meðan gerendur bíða, bíða þolendur
líka. Sem hafa að öllum líkindum beðið í
þónokkurn tíma, miðað við að meðalmáls-
ferðartími innan dómskerfisins geti verið
nokkur ár, og þá á eftir að telja þann tíma
sem lögregla tekur til rannsóknar mála.
Það getur tekið á, líkamlega og andlega, og
því fylgir sannarlega kostnaður fyrir sam-
félagið.
Þolendur treysta á það að þegar brotið sé á
þeim þá verði einhverjum refsað, en einnig
að gerendur þeirra fái tækifæri til betrunar
og brjóti þannig ekki á f leirum.
Staðan í fangelsunum er þannig, fyrir utan
að það eigi að fækka plássum, að Fangavarða-
félag Íslands segir hvorki hægt að tryggja
öryggi fanga né fangavarða og ekki hægt að
tryggja að nokkur betrun fari fram.
Hvaða réttlæti er falið í því? n
Ekkert réttlæti
Skoðun Fréttablaðið 25. nóvember 2022 FÖSTuDAGuR