Fréttablaðið - 09.02.2023, Blaðsíða 4

Greiðslu-
byrði
hækkar allt
að 2,5 m.kr.
á ári.
Málið hefst í atvinnu-
og nýsköpunarráðu-
neytinu árið 2019 og
lýkur hjá héraðssak-
sóknara árið 2022.
Árangur í öryggis-
málum er ekki heppni,
heldur ákvörðun.
Guðný Helga Herbertsdóttir,
forstjóri VÍS
Hann var kærður og
það rannsakað en ekki
ástæða til að gefa út
ákæru í málinu.
Ólafur Þór
Hauksson, hér-
aðssaksóknari
bth@frettabladid.is
skólamál Hugaríþróttin bridds
verður valáfangi á næstu mánuðum
í ýmsum skólum innanlands.
Matthías Imsland, framkvæmda-
stjóri Bridgesambands Íslands, segir
spilið í mikilli sókn.
Framhaldsskólinn á Suðurlandi
hefur staðið fremst í því á umliðnum
árum að sögn Matthíasar að standa
fyrir kennslu í bridds sem nemendur
hafa fengið metið til námseininga.
Aðrir skólar sem munu bjóða
upp á valáfanga í spilinu í vetur eru
Tækniskólinn, Framhaldsskólinn í
Vestmannaeyjum, Fjölbrautaskóli
Vesturlands á Akranesi, Framhalds-
skólinn á Laugum, Menntaskólinn
við Sund, Fjölbrautaskóli Snæfellinga
og Framhaldsskólinn í Mosfellsbæ.
„Þetta eru ótrúlega jákvæðar
fréttir,“ segir Matthías en hann
segir bridds oft líkt við skák hvað
varði rökvísi og framsýni. Talning,
líkindareikningur og sitthvað fleira
komi við sögu. n
Bridds mun verða
valáfangi í skólum
lovisa@frettabladid.is
Dómsmál Fyrrverandi skrifstofu-
stjóri atvinnuvega- og nýsköpunar-
ráðuneytisins var sá eini í ráðuneyt-
inu sem var til rannsóknar vegna
embættisfærslna hans í tengslum
við lög um fiskeldi. Hann óskaði
þess að birtingu þeirra yrði frestað
árið 2019. Ríkisendurskoðun segir í
nýrri skýrslu sinni að embættið telji
það alvarlegt að birtingu nýrra laga
um fiskeldi hafi verið frestað árið
2019 eftir að starfsmaður atvinnu-
vega- og nýsköpunarráðuneytisins
óskaði eftir því.
„Hann var kærður og það rann-
sakað en ekki ástæða til að gefa út
ákæru í málinu,“ segir Ólafur Þór
Hauksson héraðssaksóknari.
Héraðssaksóknari hóf árið 2021
rannsókn á embættisfærslunum en
tilkynnti svo matvælaráðuneytinu,
sem þá hafði tekið við málaflokkn-
um, að rannsóknin hefði ekki leitt í
ljós að þáverandi starfsmaður hefði
ásett sér að misnota stöðu sína sér
eða öðrum til ávinnings eða til
nokkurs sem hallaði réttindum ein-
stakra manna eða hins opinbera og
að ekki væri þörf á frekari rannsókn
á málinu. n
Ekki fleiri grunaðir í ráðuneytinu
Líkindareikningur kemur við sögu.
ser@frettabladid.is
öryggismál Árlega eru um 2.100 til
2.200 vinnuslys tilkynnt til Vinnu-
eftirlitsins hér á landi. Það merkir
að um sex einstaklingar slasast í
vinnunni á hverjum einasta degi.
Þetta kom fram á Forvarnaráð-
stefnu VÍS sem fram fór í Hörpu í
gær, en þetta er í þrettánda sinn sem
hún fer fram.
„Árangur í öryggismálum er ekki
heppni, heldur ákvörðun,“ sagði
Guðný Helga Herbertsdóttir, for-
stjóri VÍS, í ávarpsorðum sínum á
ráðstefnunni, en hún sagði nauð-
synlegt að breyta vinnustaða-
menningunni hér á landi með það
að markmiði að hafa öryggismál í
fyrsta sæti við stjórnun og starfsemi
fyrirtækja af öllu tagi. „Eitt vinnu-
slys er einu slysi of mikið.“
Skráning vinnuslysa sé afskaplega
mikilvæg á öllum vinnustöðum svo
hægt sé að læra af mistökum. „Það
hjálpar fyrirtækjum að hafa yfirsýn
yfir mögulegar hættur, en mikil-
vægt er að halda utan um áhættur
til þess að hægt sé að gera betur,“
sagði Guðný Helga.
Fram kom í máli hennar að enda
þótt mikill árangur hefði náðst í for-
vörnum og miklar framfarir átt sér
stað í öryggismálum á vinnustöðum
undanfarin 20 ár, ættu Íslendingar
enn langt í land í samanburði við
nágrannalöndin.
Á ráðstefnunni kom jafnframt
fram að samkvæmt rannsóknum
slasa konur sig oftar en karlar – en
karlarnir lenda hins vegar í alvar-
legri slysum. Helstu orsakavaldar
þessara slysa eru vinnusvæði, svo
sem hálir f letir, lyftur og stigar,
handverkfæri og iðnaðarvélar. n
Sex manns slasast í vinnuslysi hvern dag ársins
kristinnhaukur@frettabladid.is
stjórnmál Þingf lokkur Pírata
hefur lokið umræðu um útlendinga-
frumvarp dómsmálaráðherra. Þeir
hafa verið sakaðir um málþóf.
„Píratar líta nú svo á að það sé
fullreynt að opna augu stjórnarliða
og hvetja þau til að standa vörð um
stjórnarskrána,“ segir í tilkynningu.
Umræðan hefur staðið yfir síðan
Alþingi kom saman eftir jólahlé.
Sumir hafa flutt yfir 100 ræður. n
Maraþonræður
Pírata á enda
Arndís Anna
Kristínardóttir
Gunnarsdóttir
Jafngreiðslulán Jafnar afborganir
25 millj.
maí ‘21 124.353 155.000
feb. ‘21 198.618 257.083

50 millj.
maí ‘21 248.706 310.000
feb. ‘21 397.237 514.167
Þegar stýrivaxtahækkun
Seðlabankans í gær er að fullu
komin fram í útlánsvöxtum
banka hefur greiðslubyrði af
25 milljón króna húsnæðis-
láni aukist um allt að 1.224
þúsund krónur á ári og af 50
milljón króna láni um nálega
2,5 milljónir á ári.
olafur@frettabladid.is
nEytEnDUr Vaxtahækkun Seðla-
bankans í gær hefur áhrif á útláns-
vexti banka og annarra lánastofn-
ana. Stýrivextir hafa nú hækkað
ellefu sinnum í röð og greiðslubyrði
húsnæðislána hefur aukist stórum.
Samt hefur dregið nokkuð úr mun-
inum á stýrivöxtum og húsnæðis-
vöxtum.
Áður en vaxtahækkunarferli
Seðlabankans hófst í maí 2021 voru
stýrivextir bankans 0,75 prósent en
algengir vextir á húsnæðislánum
með breytilegum vöxtum voru 3,44
prósent. Fyrsta hækkun Seðlabank-
ans var 0,25 prósentur, upp í 1,00
prósent, og vextir húsnæðislána
hækkuðu um 0,10 prósentur, upp
í 3,54 prósent. Einungis 2/5 hlutar
stýrivaxtahækkunarinnar runnu
inn í útlánavexti bankanna.
Næsta hækkun, í ágúst 2021, var
líka 0,25 prósentur, upp í 1,25 pró-
sent. Þá hækkuðu vextir húsnæðis-
lána um 0,20 prósentur, upp í 3,74
prósent.
Aftur hækkuðu stýrivextir í októ-
ber 2021 um 0,25 prósentur, upp í
1,50 prósent. Vextir húsnæðislána
hækkuðu þá um 0,15 prósentur, upp
í 2,89 prósent. Í nóvember hækkuðu
stýrivextir aftur, nú um 0,5 pró-
sentur, og vextir húsnæðislána um
0,4 prósentur.
Heimilin borga dýrum dómum fyrir
stýrivaxtahækkun Seðlabankans
Bankarnir hleyptu ekki stýri-
vaxtahækkunum Seðlabankans að
fullu út í útlánavexti sína fyrr en í
júní á síðasta ári, þegar stýrivextir
hækkuðu úr 3,75 prósentum í 4,75
prósent og vextir húsnæðislána
fylgdu í kjölfarið, hækkuðu úr 5,49
prósentum í 6,59 prósent.
Síðan þá hefur hver einasta vaxta-
hækkun Seðlabankans ratað beint
inn í útlánavexti bankanna og fyrir
hækkunina í gær voru vextir hús-
næðislána 7,84 prósent. Þar sem
stýrivextir hækkuðu um 0,5 pró-
sentur er ekki óvarlegt að ætla að
vextir á húsnæðislánum hækki
brátt úr 7,84 prósentum í 8,34 pró-
sent.
Hjá Arion banka fengust í gær
þær upplýsingar að samkvæmt
reynslu bankans séu 90 prósent
nýrra íbúðalána jafngreiðslulán
eða svonefnd annuitetslán. Sé
horft einhver ár aftur í tímann
sé um þriðjungur umsókna um
óverðtryggð lán með breytilegum
vöxtum, þriðjungur um óverð-
tryggð lán með föstum vöxtum,
tíundi hluti um verðtryggð lán með
breytilegum vöxtum og fimmtung-
ur um verðtryggð lán með föstum
vöxtum.
Ef við skoðum hvernig greiðslu-
byrði óverðtryggðra húsnæðislána
hefur breyst frá því að vaxtahækk-
unarferli Seðlabankans hófst fyrir
21 mánuði sést að mánaðarleg
greiðslubyrði 25 milljóna jafn-
greiðsluláns til 25 ára hefur farið úr
ríf lega 124 þúsund krónum í tæp-
lega 199 þúsund krónur, eða um
75 þúsund krónur á mánuði – 900
þúsund á ári.
Ef skoðað er lán með jöfnum
af borgunum sést að mánaðarleg
greiðslubyrði hefur hækkað úr 155
þúsund krónum í maí 2021 í röskar
257 þúsund krónur, eða um 102
þúsund krónur á mánuði – 1.224
þúsund á ári.
Þessar tölur tvöfaldast ef skoðað
er 50 milljón króna lán með sömu
skilmálum. Lán af þessum stærðar-
gráðum eru ekki óalgeng hjá heim-
ilum sem nýlega hafa fest kaup á
húsnæði. n
Ásgeir Jónsson er formaður peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands.
fréttablaðið/anton brink
4 fréttir FRÉTTABLAÐIÐ 9. FeBRúAR 2023
fiMMtUDAGUr