Milli mála - 2022, Qupperneq 17

16 Milli mála 14/1/2022
Sama má segja um niðurstöður rannsókna Önnu Jeeves á viðhorfum
nemenda til ensku en þar kemur fram að margir nemendur telja þá
ensku sem þeir læra í skóla litlu bæta við enskuna sem þau læra utan
hans (2013 og í þessu riti). Þetta misgengi tengist kenningum um
hvenær einstaklingur hefur náð valdi á tungumáli og í framhaldi af
því hvenær hann hættir að vera málnemi (EFL) og verður málnotandi
(EMI) eins og áður er lýst.
Á undanförnum árum hefur kennsla og notkun tungumála í
sérstökum tilgangi aukist (e. language for specific purposes), svo sem
akademískrar ensku eða sænsku fyrir lækna. Þar undir mætti líka
nefna ensku í fræðastarfi og útgáfu (Hafdís Ingvarsdóttir og Birna
Arnbjörnsdóttir 2013). Áherslan er að skoða og skilgreina fagtengdan
texta (e. genre/ discipline based text). Hvati nemandans til námsins
er styrktur með því að miða kennsluna að sérstökum og oft afar
mismunandi þörfum nemenda og kennara/fræðimanna. Markmið
kennslu er að kenna nemendum það mál sem nýtist þeim strax í
daglegu lífi, starfi eða námi (Hyland 2022). CLIL (e. content and lang-
uage integrated learning) aðferðin sameinar tungumálanám öðru námi
og þá læra til dæmis menntaskólanemar sálfræði á ensku en aðrar
greinar á öðrum tungumálum (Coyle et al 2010; Hemmi og Banegas
2021). Þessi kennslunálgun er lítið notuð á Íslandi en þess má þó
geta að námskrá í íslensku sem öðru máli frá 1999 byggði á þessari
aðferð (Aðalnámskrá 1999). Nálguninni er einnig beitt í kennslu aka-
demískrar ensku við Háskóla Íslands.
Í grein Birnu Arnbjörnsdóttur er rannsóknum á nýrri nálgun í
kennslu akademískrar ensku lýst. Bent er á að á Íslandi eru margar
„enskur“ eða mismunandi afbrigði ensku á einhvers konar ás frá
óformlegu talmáli til ensku í fræðastarfi og vísað er í mikilvægi
þess að átta sig á mismunandi tungumálum og afbrigðum og til
hvers megi nota þau. Íslensk ungmenni læra aðallega talmáls-
ensku utan skólans sem er síðan styrkt enn frekar í skólastarfinu.
Talmálsenskan nýtist þeim ekki vel þegar þau koma í háskólanám
og þurfa að vinna með enska akademíska texta (Hyland 2022; Birna
Arnbjörnsdóttir og Hafdís Ingvarsdóttir 2018; Hafdís Ingvarsdóttir
og Ásrún Jóhannsdóttir 2018; Guðmundur Edgarsson 2018; Anna
Jeeves 2018; 2013). Málsnið akademísks starfs þarf að kenna sérstak-
lega en í grein sinni í þessu riti lýsir Birna Arnbjörnsdóttir niður-
INNGANGUR
10.33112/millimala.14.1.1