Milli mála - 2022, Page 52
MILLI MÁLA
Milli mála 14/1/2022 51
3. Rannsóknin
Í rannsókninni var stuðst við eigindlega aðferðafræði sem byggir á
hugmyndafræði félags-hugsmíðahyggju, en um fjöltilviksrannsókn
(Silverman 2013) er að ræða. Fjöltilviksrannsókn byggir á fleiri en
tveimur tilvikum og hvert tilvik er skoðað sem sjálfstæð eining. Eftir
greiningu tilvika er framkvæmd þvergreining (e. cross-case analysis)
sem leyfir rannsakanda að rýna í það sem er líkt og ólíkt á milli til-
vika, en ástæður þess að tilvik eru frábrugðin geta verið augljósar eða
huldar (Stake 2013). Í rannsókninni voru samtals fimm tilvik en í
þessari grein er unnið út frá hálfopnum viðtölum við fimm bekkjar-
kennara og fimm móðurmálskennara í Móðurmáli – samtökum um
tvítyngi, sem störfuðu á höfuðborgarsvæðinu.
Þátttakendur voru valdir með markmiðsúrtaki, en rannsakandi
nálgaðist móðurmálsskóla á höfuðborgarsvæðinu og bað um aðstoð
við að finna fjöltyngda nemendur sem sóttu móðurmálskennslu.
Síðan voru foreldrar, bekkjarkennarar og móðurmálskennarar beðnir
um að taka þátt í rannsókninni, sem þau öll samþykktu. Tilvikin
voru greind með þemagreiningu (Braun, Clarke og Terry 2015), sem
er hentug aðferð til að vinna með fjölbreytt gagnasett, t.d. í mennta-
rannsóknum. Þemu úr einstökum tilvikum byggja á kóðun sem var
sameiginleg fyrir alla aðila í hverju tilviki, en óháð öðrum atvikum.
Til að svara rannsóknarspurningu sem er í fókus í þessari grein: Að
hvaða leyti og hvernig taka kennarar mið af og byggja á tungumálaforða
fjöltyngdra nemenda?, voru viðtölin við bekkjarkennara og móðurmáls-
kennara borin saman og unnið með kóða og þemu úr þeim, sérstak-
lega lýsingum þeirra á kennsluaðferðum og nálgunum. Nemendur,
tungumál þeirra, bekkjarkennarar og móðurmálskennarar eru til-
greind í Töflu 1, en nemendur voru valdir úr stærstu málsamfélögum
á Íslandi til þess að tryggja sem besta nafnleynd. Viðtölin voru tekin
á íslensku, en í einu tilviki talaði móðurmálskennari ensku. Öllum
tilskildum reglum um framkvæmd eigindlegra rannsókna var fram-
fylgt og leyfi fengin (Emilsson Pesková 2021).
RENATA EMILSSON PESKOVÁ