Milli mála - 2022, Page 71

MILLI MÁLA
70 Milli mála 14/1/2022
viðleitni til að breyta eða stjórna tungumálanotkun.
Curdt-Christiansen (2013) heldur því fram að tungumálastefna
fjölskyldna sé einnig undir áhrifum efnahagslegra, pólitískra og
félagslegra þátta í tilteknu samfélagi. Auk þess nefnir Curdt-
Christiansen (2013) að tungumál hafi mismunandi gildi hjá fjöl-
skyldum sem geti tengst félagsmenningarlegum og tilfinningalegum
þáttum. Þessir þættir eru mismunandi milli fjölskyldna og Schwartz
(2018) bendir á að tungumálastefna og málstjórnun fjölskyldunnar
geti verið undir áhrifum frá tungumálahópum og skólum.
Tungumálastefna foreldra og málnotkun fjölskyldna geta haft
mikil áhrif á tungumálanám og sjálfsmynd barna. Margar fjöltyngd-
ar fjölskyldur taka virkan þátt í að velja hvaða tungumál þau nota og
kenna börnum sínum á heimilinu og semja þannig um og innleiða
tungumálastefnu fjölskyldunnar (King, Fogle og Logan-Terry 2008).
Wilson (2020) bendir á að í slíkum fjölskyldum geti ákvarðanir um
hvaða tungumál skuli talað verið mjög pólitískar og að þær geti haft
áhrif á tengsl barnanna við stórfjölskyldu hvers foreldris. Enn fremur
geta tungumálastefnur fjölskyldunnar orðið fyrir áhrifum af ýmsum
stefnum og uppeldisaðferðum í skólum barna þeirra og af samstarfi
foreldra og skóla. Þegar börn koma inn í nýtt samfélag, eins og skóla,
þar sem talað er meirihlutatungumál, standa þau einnig frammi fyrir
menningartengdum áskorunum. Þessi börn þurfa ekki aðeins að
læra orðaforða, málfræði og læsi á meirihlutamálinu sem og öðrum
tungumálum, heldur einnig að þekkja og tileinka sér menningarleg
viðmið sem tengjast málnotkuninni. Tví- eða fjöltyngd börn, sem eru
fjölbreyttur hópur, upplifa muninn daglega og öðlast smám saman
innsýn í öll tungumál sem þau upplifa. Stundum nota fjöltyngd börn
mörg tungumál og virkja öll málfræðileg úrræði sem þau hafa yfir að
ráða til að ná samskiptamarkmiðum (García og Wei 2014). Jafnframt
heldur Wilson (2020) því fram að þó að tungumálastjórnun foreldra
hafi tilhneigingu til að miða að því að miðla tungumálaarfleifð sem
oft tengist tilfinningalegum tengslum þeirra við upprunalandið,
eigi börn þeirra – sem gætu hafa fæðst í nýja landinu – ekki í jafn
djúpum tengslum við upprunamenningu foreldranna. Þar af leiðandi
getur tungumálaval barnanna verið öðruvísi en foreldra þeirra.
Rannsóknir á tungumálastefnu fjölskyldna á Íslandi eru fáar.
Markmið rannsóknar Renötu Emilsson Pesková (2021) (sjá einnig í
LEIKSKÓLABÖRN OG TUNGUMÁLASTEFNA FJÖLBREYTTRA FJÖLSKYLDNA ÞEIRRA
10.33112/millimala.14.1.4